Sinds 2017 verschijnt het jaarboek van de Vlaams-Nederlandse Vereniging voor Nieuwe Geschiedenis bij de Universitaire Pers Leuven, onder de titel Nieuwe Tijdingen. Over vroegmoderne geschiedenis. Nieuwe Tijdingen, dat jaarlijks in oktober verschijnt, neemt u mee naar het vervlogen verleden van de 15^de – tot en met de 18^de eeuw. Elke uitgave richt zich op een recente ontwikkeling in het historisch onderzoek naar deze schakelperiode. Daardoor komen verrassende thema’s aan bod, van sacrale ruimte tot publieksgeschiedenis, van handelsnetwerken tot lobbypraktijken, van festiviteiten tot onderwijsinstellingen.“Genderpatronen in vroegmoderne samenlevingen”, het nieuw nummer van ‘Nieuwe Tijdingen’.

Anita Boele, Raingard Esser (red.),

De integratie van een genderperspectief in historisch onderzoek heeft gevolgen die verder reiken dan simpelweg de aanvulling van bestaand onderzoek met bijkomende onderzoekssubjecten. Ze vraagt om een fundamentele herbezinning over begrippen die vaak hun betekenis hebben gekregen vanuit een specifieke mannelijke insteek. Dit nummer van Nieuwe Tijdingen verkent wat een zorgvuldig toegepast genderperspectief concreet oplevert voor het vroegmoderne onderzoek naar uiteenlopende thema’s zoals migratie, religie en rechtspraak, arbeidsmarkt en homoseksualiteit. Dit gebeurt vanuit verschillende invalshoeken en historische contexten. Zo wordt ingegaan op de ervaringen en de verschillende rollen van vrouwen binnen confessionele migrantengemeenschappen in Engeland, op de Antwerpse drukkersmarkt en binnen stedelijke religieuze gemeenschappen in Frankrijk. Andere bijdrages bestuderen noties van mannelijkheid en vrouwelijkheid in strafrechtelijke ondervragingen in Frankrijk en attitudes ten opzichte van deviante seksualiteit in 18de-eeuws Antwerpen.

“Vroegmoderne geschiedenis in actuele debatten”

Edited by Jasper van der Steen and Hans Cools.

Gebruik van vroegmoderne geschiedenis in discussies over canonvorming, (post)kolonialisme, nationalisme en historische vergelijkingen. De vroegmoderne periode kan de laatste jaren rekenen op grote belangstelling in Nederland en Vlaanderen. In maatschappelijke discussies over (nationale) identiteit, onderwijs en de erfgoedsector wijzen opiniemakers bijvoorbeeld graag op de economische, politieke, sociale en culturele verworvenheden van de periode voor 1800. Deze interesse in het verleden is uiteraard toe te juichen, maar het politieke gebruik van historische verwijzingen staat ook op gespannen voet met wetenschappelijke geschiedbeoefening. Beleidsmakers lijken geschiedenis te zien als een grabbelton waaruit ze naar believen kunnen putten. Vele vroeg modernisten staan dan ook eerder sceptisch tegenover de maatschappelijke benutting van academische inzichten. Hoe gaan historici van de vroegmoderne tijd best om met deze praktijk? Deze vraag staat centraal in dit nummer van Nieuwe Tijdingen. De bijdragen besteden onder andere aandacht aan het gebruik van vroegmoderne geschiedenis in discussies over canonvorming, (post)kolonialisme, nationalisme en historische vergelijkingen. Het jaarboek werpt daarmee nieuw licht op de vraag hoe en waarom (onderzoek over) de vroegmoderne periode wordt geïnstrumentaliseerd en gerepresenteerd in actuele maatschappelijke debatten, en welke rol vroegmoderne historici daarbij zouden kunnen spelen.“Sacrale ruimte in de vroegmoderne Nederlanden”

Edited by Liesbeth Geevers and Violet Soen and contributions by Violet Soen, Anne-Laure Van Bruaene, Ruben Suykerbuyk, Tiffany Bousard, Justin E.A. Kroesen, Carolina Lenarduzzi, and Joke Spaans.

Terwijl de tijd vervliegt, is ruimte weerbarstig. Dat bleek in het bijzonder in de Reformatietijd van de 16de en 17de eeuw. Toen werd het religieuze landschap weliswaar grondig hertekend, maar ruimtes die van oudsher een sacrale status hadden (zoals kerken, koren en kerkhoven) bleven vaak ononderbroken in gebruik, al dan niet met een andere functie. Deze Nieuwe Tijdingen onderzoeken daarom het (her)gebruik van sacrale ruimtes in tijden van ingrijpende religieuze verandering, een thema dat vandaag een belangrijk onderzoeksobject is geworden in het vroegmodern onderzoek. Tegelijkertijd brengen ze onderzoek over de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden samen. Zo blijken ruimtes te lezen als palimpsesten, met laag na laag vol betekenis. Ruimtes laten niet gemakkelijk los.“Hedendaagse biografieën over vroegmoderne lieden”

Edited by Judith Brouwer and Michael Limberger

Aan de populariteit van de historische biografie lijkt maar geen einde te komen. Ieder jaar weer verschijnen er tal van nieuwe levensbeschrijvingen van vroegmoderne vorsten, staatslieden, kunstenaars en drukkers. Doorgaans zijn het klassieke, chronologisch geordende levensbeschrijvingen, stevig ingebed in de historische context, tot tevredenheid van de meeste recensenten en lezers. Echter, enige kritische reflectie op de biografische methode ten aanzien van figuren uit de vroegmoderne tijd ontbrak tot nu toe in de Lage Landen. Deze uitgave wil hiertoe een kritische bijdrage leveren en houdt de hedendaagse biografische methodes goed tegen het licht. De auteurs in dit volume verkennen de (on)mogelijkheden van de dominerende, klassiek chronologisch geordende levensbeschrijvingen over personen uit de vroegmoderne tijd, en staan daarnaast ook stil bij de historische context, de verhouding fictie versus feit, en ten slotte bij het schrijfproces zelf.Feestelijke cultuur in de vroegmoderne Nederlanden

Edited by Joop W. Koopmans and Dries Raeymaekers.

In dit nummer staan de evolutie en vormgeving van festiviteiten in de vroegmoderne Nederlanden centraal. Daarbij belichten de auteurs feesten van allerlei aard, bijvoorbeeld als gevolg van de Reformatie of de Franse Revolutie. Ze onderzoeken de rol van traditie en innovatie bij feestelijk vertier, de weergave en verslaggeving van feestelijkheden in media en kunsten, de rol van materiële cultuur in festiviteiten en de rol van veranderende normen en waarden met betrekking tot feestvieren in uiteenlopende sociale milieus. Zowel elitaire festiviteiten als vormen van volksvermaak komen aan bod. Zo gaat het onder meer over vorstelijke intredes, carnavalsvieringen, feestmaaltijden, loterijen, ‘kwelspelen’ en illuminaties.

https://www.vnvng.eu/publicaties/

Universitaire Pers Leuven