Een duizendjarig avontuur, is wat bestsellerauteur Dan Jones maakte van “Powers and Thrones: A New History of the Middle Ages”, zijn nieuwe geschiedenis van de middeleeuwen, vertaald als ‘Van Rome tot Rome’. Een meesterwerk!
Dan Jones begint zijn boek in 410 bij de ineenstorting van het Romeinse Rijk en eindigt weer in Rome wanneer keizer Karel V in de 16de eeuw opnieuw voor de poorten van de stad staat. In een duizelingwekkend tempo laat Jones zien hoe het Westen de oude wereld herbouwde en de rest van de wereld ging domineren, door te ontdekken, ontwikkelen of domweg te stelen. ‘Van Rome tot Rome’ is een boek over en voor een tijd van diepgaande verandering. In deel I (ca. 410-750) beschrijft hij de terugtrekking en de ineenstorting van het Romeinse Rijk, gevolgd door de vorming van barbaarse rijken, Byzantium en de eerste islamitische rijken. In deel II (ca. 750-1215)heeft hij het over monniken, kruisvaarders en ridders ten tijde van de Franken. In deel III (ca. 1215-1347) komen kooplieden, geleerden, universiteiten en architecten van kathedralen en kastelen aan bod. Deel IV (ca. 1348-1527) behandelt het einde van de middeleeuwen, zeevaarders, de genieën van de renaissance en het begin van de protestantse Reformatie.
Toen de eens zo machtige stad Rome in 410 door barbaren werd geplunderd en in puin lag, betekende dit het einde van een tijdperk en het begin van duizend jaar diepgaande transformatie. In een aangrijpend verhaal dat barst van de grote namen – van de heilige Augustinus en Attila de Hun tot de profeet Mohammed en Eleonora van Aquitanië – baant Dan Jones zich een weg door de geschiedenis van de middeleeuwen. Powers and Thrones neemt de lezer mee op een reis door een opkomend Europa, de grote hoofdsteden van de late oudheid, evenals de invloedrijke steden van het islamitische Westen, en culmineert in de eerste Europese reizen naar Amerika.
De middeleeuwse wereld werd gesmeed door de grote krachten die ons vandaag de dag nog steeds bezighouden: klimaatverandering, pandemische ziekten, massale migratie en technologische revoluties. Dit was de tijd waarin de grote Europese nationaliteiten werden gevormd, toen de westerse basissystemen van recht en bestuur werden gecodificeerd, toen de christelijke kerken volwassen werden als zowel machtige instellingen als de regelgevers van de westerse openbare moraal, en toen kunst, architectuur, filosofisch onderzoek en wetenschappelijke uitvinding periodes van enorme, revolutionaire veranderingen doormaakten. Het Westen werd herbouwd op de ruïnes van een rijk en kwam voort uit een staat van crisis en ineenstorting om de wereld te domineren. Elke sfeer van menselijk leven en activiteit werd getransformeerd in de duizend jaar die werden bestreken door Powers and Thrones. Nu we voor een cruciaal keerpunt in ons eigen millennium staan, laat Dan Jones zien dat hoe we hier zijn gekomen belangrijker dan ooit is.
”Het Romeinse Rijk”, zo lezen we, “was een politieke mastodont die qua omvang, ontwikkeling, militaire kracht en duurzaamheid van dezelfde orde was als de Perzische megastaten van de Parthen en de Sassaniden en het rijk van de Chinese Han-dynastie. Ammianus Marcellinus, een geschiedschrijver van Griekse afkomst die in de vierde eeuw n. Chr. leefde en schreef, noemde Rome een stad die ‘leven zal zolang er mensen zijn’. Het Romeinse Rijk boog de ‘nekken van woeste volkeren’ en gaf hun ‘wetten (…) als onvergankelijke hoekstenen en plechtankers van de vrijheid’.”
De epische nieuwe geschiedenis van Dan Jones vertelt niets minder dan het verhaal van hoe de wereld die we vandaag kennen tot stand kwam. Het is een duizendjarig avontuur dat zich verplaatst van de ruïnes van de eens zo machtige stad Rome, geplunderd door barbaren in 410, naar de eerste contacten tussen de oude en nieuwe wereld in de 16de eeuw. Het laat zien hoe het Westen vanuit een staat van crisis en ineenstorting werd herbouwd en de hele wereld ging domineren. Het boek identificeert drie hoofdthema’s die ten grondslag liggen aan het succes van het Westen: handel, verovering en christendom. In 4 delen, “Imperium”, “Heerschappij”, “Wedergeboorte” en “Revolutie”, verdeeld in 16 hoofdstukken, laat Powers and Thrones zien hoe, in elke fase van dit verhaal, opeenvolgende westerse mogendheden floreerden door de meest waardevolle bronnen, ideeën en mensen van de rest van de wereld aan te trekken of te stelen. Het werpt met Dan Jones’ kenmerkende aanstekelijke vertelstijl, gecombineerd met gezaghebbende analyse, een nieuw licht op iconische de locaties Rome, Parijs, Venetië en Constantinopel, en het bevat enkele van de beroemdste en meest beruchte mannen en vrouwen uit de geschiedenis. Dit is een boek geschreven over en voor een tijdperk van diepgaande verandering, en het stelt de grootste vragen over het Westen, zowel toen als nu. Schitterend!
Dan Jones Van Rome tot Rome Een nieuwe geschiedenis van de middeleeuwen 720 bladz. geïllustreerd uitg. Omniboek ISBN 9789401918350