Johannes Brahms overleed in 1897. In 1892 begon hij in Bad Ischl aan zijn laatste pianocyclus, in totaal 20 composities. Het waren de intiemste en meest melancholische uit zijn hele piano oeuvre. Ze vormden zijn muzikaal testament.Op zijn nieuwe cd verkent Paul Lewis (foto) de wereld van deze late meesterwerken, een palet van oneindige kleuren en gevoeligheden in zijn laatste vier collecties voor solo piano. Afwisselend teder en oogverblindend, intiem en onstuimig, toevertrouwd aan een schemerig, intiem dagboek. Vier Intermezzo’s en drie Capriccio’s vormden in 1892 samen de ‘sieben Fantasien’ op. 116. Aan de basis van de drie Intermezzo’s op. 117 lag een introverte en doordachte stemming. Het eerste intermezzo kreeg als motto de openingsregels van een door Johann Gottfried Herder in zijn “Stimmen der Völker” gepubliceerd, Schots wiegenliedje. Brahms noemde zijn Intermezzo’s dan ook zijn “Wiegenlieder meiner Schmerzen“.De zes stukken op. 118 (vier Intermezzo’s, een Romance en een Ballade), werden voltooid in 1893, en opgedragen aan Clara Schumann. Het waren de voorlaatste composities die tijdens zijn leven werden gepubliceerd en het was tevens zijn voorlaatste pianocompositie. In vergelijking met zijn andere late klavierwerken, die eerder virtuoos waren, was op. 118 intiemer, melancholischer en meer introspectief. “Eine wahre Quelle von Genuss; Poesie, Leidenschaft, Innigkeit, voll der wunderbarsten Klangeffekte. Die Stücke sind, was Fingerfertigkeit betrifft, bis auf wenige Stellen nicht schwer. Aber die geistige Technik darin verlangt ein feines Verständnis” (Clara Schumann).De vier Klavierstücke Op. 119, vier karakterstukken voor piano, werden gecomponeerd in 1893. Ze vormden de laatste compositie voor piano solo van Brahms. Samen met de zes stukken uit Op. 118, ging Op. 119 in januari 1894 in première in Londen De vier stukken voor piano werden gepubliceerd in 1892 en 1893 samen met drie andere verzamelingen van kleinere pianostukken: Seven Fantasias Op. 116 , Drie Intermezzo’s Op. 117 en Six Pieces for Piano Op. 118. De eerste drie stukken zijn intermezzo’s en de laatste een rapsodie. Het feit dat Brahms de titel ‘Capriccio’ oorspronkelijk bedoelde voor zijn eerdere Rapsodie, Op. 79, nr. 1, suggereert dat hij dergelijke termen nogal losjes gebruikte. ‘Intermezzo’ kan worden gezien als een overkoepelende term waaronder Brahms alles kon verzamelen wat hij niet wispelturig of hartstochtelijk vond. Hij voltooide deze stukken tijdens zijn zomervakantie in Ischl , Opper-Oostenrijk, in 1893, het eerste intermezzo werd in mei gecomponeerd en de volgende drie stukken in juni.Paul Lewis (°1972) studeerde bij Joan Havill aan de Guildhall School of Music and Drama in Londen alvorens te studeren bij Alfred Brendel. Hij is co-artistiek directeur van Midsummer Music, een jaarlijks kamermuziekfestival in Buckinghamshire, en van de International Piano Competition in Leeds. Paul Lewis is één van de toonaangevende muzikanten van zijn generatie. Zijn opnamen van pianowerken van Beethoven en Schubert werden wereldwijd unaniem toegejuicht, en consolideerden zijn reputatie als één van ‘s werelds belangrijkste vertolkers van het klassiek repertoire. Hij is “Instrumentalist van het Jaar” benoemd door de Royal Philharmonic Society, hij won twee Edison Awards, drie Gramophone Awards, een Gouden Diapason, de Preis der Deutschen Schallplattenkritik, de Premio Internazionale Accademia Musicale Chigiana, en de South Bank Show Klassieke muziekprijs. Paul Lewis kreeg daarnaast eredoctoraten van de Liverpool Edge Hill en Southampton Universiteiten, en werd benoemd tot Commandeur in de Orde van het Britse Rijk (CBE).Zijn veelvuldig bekroonde discografie voor harmonia mundi omvat de complete pianosonaten, pianoconcerti en Diabelli Variaties van Beethoven, de Sonate en late werken van Liszt, alle grote pianosonaten van Schubert uit de laatste zes jaar van zijn leven, inclusief opnamen met de tenor Mark Padmore, solowerken van Schumann en Moessorgski, en het Pianoconcerto in re klein van Brahms met het Zweeds Radio Symfonisch Orkest o.l.v. Daniel Harding. In het seizoen 2018 was Paul Lewis ‘artist in residence’ in Flagey in Brussel.

Brahms Late Piano Works Opp. 116-119 Paul Lewis cd harmonia mundi HMM902365