“The Florentine Renaissance” door The Orlando Consort, op het label hyperion. Wereldklasse! | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Gedurende de decennia van 1430 tot 1500 gonsde Florence van de artistieke activiteit. Schilderkunst, beeldhouwkunst en architectuur bloeiden op in de handen van Italiaanse kunstenaars, maar de stad genoot ook van geïmporteerde muziekwerken van componisten uit Frankrijk en de Lage Landen, onder wie van Guillaume Dufay, Gilles Binchois en Heinrich Isaac.Het programma met 21 composities, werd op deze cd, onderverdeeld in 2 perioden, “1430s-50s: Dufay & Binchois” en “1460s-90s: Lorenzo de’ Medici, Isaac & Savonarola”. De Henegouwse componist, Gilles Binchois uit Bergen/Mons), ook wel Gilles de Bins genoemd, beroemd om zijn chansons, vooral rondeaus en balladen, was samen met Guillaume Dufay, één van de stichters van de Vlaamse polyfonie. Uit de laatste bloei van het middeleeuws tijdperk horen we in de typische Bourgondische virtuositeit van de vocale polyfone motetten van Dufay, hoe zijn muzikale rijkdom van de “formes fixes”, “stile fermata”, Faux bourdon harmonisering (basis van de harmonische sonoriteit van de Renaissance) en “Ars subtilior” (isoritmie), en zijn combinatie van elementen uit de “Ars nova”, de polyfone “English manner” van John Dunstable, en Italiaanse madrigalismen, het punt bereikte waarop zijn muziek, stilistisch en expressief, overging in de nieuwe, muzikale artisticiteit en ideeën van de Renaissance.Heinrich of Henricus Isaac (foto), werd geboren in Brabant, maar bracht het grootste deel van zijn leven door in Europa, van zijn geboorteland Vlaanderen tot het hof van Bourgondië, Oostenrijk, en vervolgens Italië en Duitsland. Op uitnodiging van Lorenzo Il Magnifico, verhuisde hij in 1488 naar Firenze, de stad waar hij een hoog aangeschreven en zeer bewonderd lid werd van het hof van de Medici. Enkele jaren na het overlijden van Lorenzo in 1492, werd hij als “Arrigo il Tedesco”, ook de belangrijkste componist aan het hof van keizer Maximiliaan I van Habsburg (foto) tot aan zijn overlijden in 1517. Als uiterst productieve en innovatieve componist, liet Isaac één van de belangrijkste muzikale erfenissen van zijn tijd na en onderscheidde zich door zijn absolute beheersing van contrapunt en polyfonie, een kunst waarin hij uiterst begaafd was, zowel in zijn religieuze werken als in zijn seculiere liederen en instrumentale muziek.

Leden van de Medici-bankiersfamilie waren de centrale beschermheren van de artistieke productie. De patriarch, Cosimo de’ Medici de Oude (1389-1464), wordt het best herinnerd voor zijn architecturale opdrachten, waaronder het Palazzo Medici aan de Via Larga, ontworpen door Michelozzo. Zijn geheime controle over de politiek in de Florentijnse Republiek veroorzaakte in 1433, zijn ballingschap naar Venetië. Hij nam weliswaar de Medici-bank en zijn immense rijkdom met zich mee. Florentijnse magistraten voelden al snel de economische tegenspoed en stemden in 1434, in met zijn terugkeer.

Cosimo’s kleinzoon, Lorenzo de’ Medici ‘il Magnifico’ (1449-1492), leerde de kunst van politieke invloed van zijn voorvader, maar hij richtte zijn bescherming op de literaire en muzikale kunsten. In 1485 rekruteerde hij Isaac, een heldere ster van een componist, wiens muziek rechtstreeks Lorenzo’s interesse in Italiaanse liederen weerspiegelde. Lorenzo was zelf geschoold in de kunst van het zingen met strijkersbegeleiding. Hij nam ook de beroemde dichter en humanist Angelo Poliziano in dienst als leermeester van Piero, zijn oudste zoon. Lorenzo produceerde een gestage stroom van poëzie, waaronder carnavalsliederen en heilige lauda’s. Isaac zorgde voor muzikale instellingen voor teksten van zowel Lorenzo als Poliziano, en een selectie hiervan is opgenomen op deze opname. Eerste opnames op dit album zijn onder meer Isaac’s Corri, Fortuna, nieuw voorzien van een tekst van Serafino Aquilano, en Lasso quel ch’altri fugge met een gereconstrueerde baspartij. Isaac wordt ook voorgesteld als de componist van twee carnavalsliederen op teksten van Lorenzo, met een reconstructie van het ontbrekende superiuspartij voor het tweede lied, de Canto dello zibetto. Het bijbehorend boekje bevat een interessante tekst van Patrick Macey, Professor Musicologie Emeritus aan de Eastman School of Music, University of Rochester de auteur van Bonfire Songs: Savonarola’s Musical Legacy (Oxford University Press, 1998).Het Orlando Consort, opgericht in 1988 door het Early Music Center of Great Britain, heeft snel een reputatie opgebouwd als een van de meest deskundige en consequent uitdagende groepen die repertoire uit de jaren 1050 tot 1600 uitvoerden. Hoewel alle vier de zangers in de groep gevestigde solisten zijn, hebben ze ook een enorme ervaring en expertise op het gebied van oude muziek, opgedaan als leden van de Tallis Scholars en de Gabrieli en Taverner Consorts. Voor hun werk aan de buitengewone technieken van de 12e-eeuwse Aquitaanse polyfonie, ontvingen ze in 1996 de Noah Greenberg Award van de American Musicological Society. Het Consort heeft ook veel aandacht gekregen vanwege hun fantasierijke programmering van hedendaagse muziek.De debuutrelease van het Consort op het label harmonia mundi, was “Food, Wine & Song” (november 2001), een opname die in de pers werd beschreven als zijnde de ‘standaard waaraan andere uitvoeringen moeten worden beoordeeld’. “The Call of the Phoenix” (zeldzame Engelse religieuze muziek uit de 15e eeuw) en “Extempore 2: Michaelmas”, een crossover Jazz/Medieval-samenwerking met het Brits jazzkwartet Perfect Houseplants, volgden beide in 2003. De eerste werd uitgeroepen tot Gramophone Magazine Early Music CD of the Year. “The Toledo Summit”, met Spaanse en Vlaamse muziek uit het begin van de 16e eeuw, en een opname van werken van Antoine Busnois, werden beide uitgebracht in 2004. “The Rose, the Lily, and the Whortleberry” werd uitgebracht in maart 2006. In 2008 kwam de release van een baanbrekende opname, waarbij Machauts buitengewone Messe de Notre Dame werd gecombineerd met “Scattered Rhymes”, een schitterend nieuw werk van de jonge Britse componist Tarik O’Regan, met het Estonian Philharmonic Chamber Choir. De groep toert regelmatig in de Verenigde Staten en Japan, en heeft veelvuldig opgetreden in Europa, Rusland en Zuid-Amerika. De huidige leden zijn Matthew Venner, contratenor, Mark Dobell, tenor, Angus Smith, tenor en Donald Greig, bariton.Tracklist :