Nadia Boulanger was niet alleen een begenadigd componiste, maar ook een gepassioneerde lerares. Muzikale grootheden als Astor Piazzolla, Jean Françaix en Quincy Jones, leerden van haar componeren en, zoals Piazzolla opmerkte, “zichzelf te zijn”. Nadia Boulanger (1887-1979) (foto), een emblematische figuur van haar tijd, inspireerde verschillende generaties musici, van Igor Stravinsky tot Quincy Jones. Haar veeleisende maar stimulerende muzikale en pedagogische denkwijze beïnvloedde de hele 20ste eeuw. De Franse dirigente, pianiste, organiste en beroemde docente, Juliette Nadia Boulanger en haar jong overleden zuster, Juliette Marie Olga (Lili) (1893-1918), behoorden tijdens het fin-de–siècle en de Belle époque in Parijs, tot het neusje van de zalm van het Frans muziekleven. Ze waren de dochters van de componist-pianist Ernest Boulanger (1815-1900) (foto), die bevriend was met Ambroise Thomas, Gounod en Tsjaikofski, die in 1835 de Prix de Rome had gewonnen, die een tiental succesvolle opéra’s comiques had gecomponeerd, en docent compositie was aan het Conservatorium in Parijs, en zijn jonge, Russische vrouw, prinses Raïssa Ivanovna Mychetsky (1854 of 1858-1935), die zangeres was.Het werd nooit bewezen maar naar het schijnt was niet Ernest Boulanger hun vader, maar wel William Oscar Wilford Bouwens van der Boijen (1834-1907), een Nederlandse architect die zich in Parijs had gevestigd als architect van Hôtels particulier. Het huwelijk tussen Ernest en Raïssa was trouwens meer dan zeven jaar kinderloos. In januari 1885 was Raïssa weliswaar bevallen van een eerste dochter, Nina Juliette, die echter het daarop volgend jaar, in augustus 1886, overleed. Een vierde en laatste dochter, Léa Marie-Louise, werd geboren op 24 maart 1898, maar overleed reeds vijf maanden later. Hoe dan ook, de beide zussen Nadia en Lili, groeiden op in een zeer muzikaal en een zeer intellectueel milieu. Lili was nog geen vijf jaar oud toen ze met haar oudere zus, Nadia, meeging naar het conservatorium. Als organiste kreeg Nadia les van Charles-Marie Widor en Louis Vierne en zou later het orgel bespelen tijdens de premières van Coplands Symphony for Organ and Orchestra (1925), later herwerkt tot zijn Symphony Nr. 1, en Stravinsky’s Concerto in Es, “Dumbarton Oaks” (privé, 1938).Als pianiste vormde Nadia (foto) vanaf 1904 een duo met haar pianodocent, Raoul Pugno (1852-1914) (foto). Hij was één van de belangrijkste docenten en muzikale vrienden van Nadia Boulanger. Zij ontmoette hem in 1904 en het toeval wilde dat ze beiden buren waren, gedurende de wintermaanden in Parijs en in de zomermaanden in Gargenville, waar Pugno een huis, “La maison Blanche” had, en waar hij van 1904 tot 1908, burgemeester was. Vanaf het moment dat ze elkaar kenden speelde Pugno een belangrijke rol in de start van de carrière van Nadia. Hij zorgde o.a. voor haar eerste Amerikaanse studenten en Pugno stimuleerde Nadia tot twee keer toe om mee te doen aan de competitie voor de Prix de Rome, die heeft ze echter nooit heeft gewonnen. Wel behaalde ze in 1908 de tweede prijs. Daarnaast zorgde Pugno, samen met Fauré, Vierne en vele anderen, voor studenten voor Nadia. Dit zou later uitgroeien tot haar beroemde woensdagmiddag klassen.Als privé muziekpedagoge, aan de École Normale de Musique de Paris of aan het Conservatoire Américain de Fontainebleau, waarvan ze van 1948 tot 1978 directeur was, was Nadia Boulanger verantwoordelijk voor de vorming van een hele generatie vooraanstaande componisten. Haar leerlingen kwamen uit Europa, Australië, Zuid-Amerika en Canada, en meer dan 600 waren afkomstig uit de Verenigde Staten. Jonge Amerikanen die bij haar les volgden, gaven haar op hun beurt Engelse les. Tot haar groot aantal leerlingen behoorden Leonard Bernstein, Ástor Piazzolla, Aaron Copland, Michel Legrand, Darius Milhaud, Quincy Jones, Burt Bacharach, John Eliot Gardiner, Daniel Barenboim en Philip Glass. Beroemd waren haar woensdagmiddagklassen, waarbij een menigte mensen samendromde in haar appartement aan de Parijse Rue Ballu (sinds 1970 Place Lili-Boulanger N° 3) om te luisteren naar hoe “Mademoiselle” aan de piano, een compositie analyseerde. Door de rol die ze speelde in de herontdekking van Monteverdi was ze ook een pionier op het gebied van de authentieke uitvoeringspraktijk. Als componiste liet ze vooral liederen en piano- en kamermuziek na in een stijl die beïnvloed was door Fauré, Debussy en Ravel.

Met “Teach me! The students of Nadia Boulanger”, bracht het Boulanger Trio (Birgit Erz, viool, Ilona Kindt, cello en Karla Haltenwanger, piano), opgericht in 2006, hun eerste cd uit op het label Berlin Classics. Deze originele verzamelalbum was opgedragen aan de beroemde naamgenoot van het Trio. De musici brachten muziek van Bernstein, Piazzolla en Françaix, maar ook van Quincy Jones, Copland en Philipp Glass. Onder de indruk van de persoonlijkheid en het werk van Nadia Boulanger, wil het Boulanger Trio, de herinnering aan de Française nl. levend houden.De werken op de cd “Teach Me”, zijn stilistisch heel verschillend, maar de componisten hebben één ding gemeen, ze waren allen leerlingen van Nadia Boulanger. Boulangers bijzondere persoonlijkheid als docente en haar charismatische inzet als inspiratiebron voor componisten van over de hele wereld staan ​​op deze cd centraal. Zou Piazzolla zijn weg naar de tango nuevo hebben gevonden zonder Nadia Boulanger? Hoe klinken de repetitieve structuren van Phillip Glass en zou de beroemde West Side Story zijn ontstaan ​​in de vorm zoals we die we kennen? Generaties musici zijn beïnvloed door Nadia Boulanger en door haar ondersteund bij het vinden van hun eigen persoonlijke stijl. Zelf liet ze noch een omvangrijk compositorisch werk na, noch schreef ze een theorie over compositie of harmonie. De focus van haar werk was de relatie met haar studenten, de uitwisseling en discussies met hen.

“Nadia Boulanger, my former teacher in Paris, used to tell me,’Quincy, there are only 12 notes, and until God gives us 13, I want you to know what everybody did with those 12. Bach, Beethoven, Bo Diddley, everybody … it’s the same 12 notes!!’”.Het repertoire op de cd’s is heel gevarieerd. Naast het Trio pour violon, violoncelle et piano (1986) van Jean Françaix, zijn op de cd “Teach Me”, de beroemde “Cuatros Estaciones Porteñas” van Piazzolla te horen. Het liefdeslied “Maria” uit Bernsteins beroemde West Side Story staat naast het repetitieve” Head On” van Phillip Glass. U maakt verder muzikale excursies naar Copland’s “Vitebsk – Study a Jewish Theme” (1929) en u belandt in de filmmuziek van “The Color Purple “ van Quincy Jones. Op hun cd “Wanderlust”, geniet u van An den Frühling & Notturno uit de Lyrische Stücke opp. 43 en 54, van Edvard Grieg, de Canciones populares espanolas nrs. 1, 3, 4, 5, 7 van Manuel de Falla, het Klaviertrio op. 90 “Dumky”, van Antonin Dvorak, de Hongaarse Dansen nrs. 4, 5, 17 van Johannes Brahms, en het Trio sur des Melodies populares Irlandaises van Frank Martin, deels in speciaal voor deze opname bestelde arrangementen. Magnifiek.

Teach Me! The Students of Nadia Boulanger Boulanger Trio cd Berlin Classics 0301656BC

Wanderlust Boulanger Trio cd Berlin Classics 0302676BC

https://www.stretto.be/2017/08/09/beethoven-als-liedcomponist/