De jaren ’20 van de vorige eeuw waren cruciaal in de geschiedenis van het Europees denken. In “Het tijdperk van de tovenaars” wekt Wolfram Eilenberger de jaren van het decennium tussen levenslust en economische crisis vlak na de Eerste Wereldoorlog, aan de vooravond van het Europees fascisme, weer tot leven. Aan de hand van vier filosofen, Ludwig Wittgenstein, Ernst Cassirer, Walter Benjamin en Martin Heidegger, beschrijft hij de opmerkelijke explosie van geestelijke creativiteit die deze jaren kenmerkte.
Eilenberger vertelt over de pijlsnelle opkomst van Martin Heidegger en diens liefde voor Hannah Arendt, over de immer dolende Walter Benjamin, die in Parijs op zoek ging naar de wortels van de moderne tijd, over het genie en de miljardairszoon, Ludwig Wittgenstein, die, terwijl hij in Cambridge als een God aanbeden werd, in Oostenrijk in armoede als onderwijzer werkte, en over Ernst Cassirer, die in de wijken van de Hamburgse middenklasse, de verschrikkingen van het antisemitisme aan den lijve ondervond.
Naast drie heel beroemde denkers, koos Eilenberger ook voor de voor velen, veel minder bekende, Ernst Cassirer. De Joods-Duits filosoof, Ernst Alfred Cassirer (1874-1945) (foto) doceerde in Berlijn en was vanaf 1919, hoogleraar filosofie aan de universiteit van Hamburg. Omdat hij joods was, emigreerde hij op 12 maart 1933, zes weken nadat het naziregime aan de macht kwam. Hij werkte dan als gasthoogleraar aan de Universiteit van Oxford, in 1935 werd hij hoogleraar filosofie aan de Universiteit van Göteborg, en in 1939 werd hij Zweeds staatsburger. In 1941 emigreerde hij naar de VS. Daar was hij professor aan de Yale University en aan de Columbia University in New York. Cassirer was de laatste vertegenwoordiger van de Marburgse school, en werd bekend door zijn belangrijkste werk over de cultuurfilosofie en de filosofie van symbolische vormen, (“Philosophie der symbolische Formen” (1923-1929)) binnen de linguïstische wending en de semiotiek. Daarnaast schreef hij een aantal epistemologische en wijsgerig- historische geschriften.
Hoewel hun werken inhoudelijk en methodologisch sterk van elkaar verschilden, ziet Eilenberger een centrale overeenkomst in het feit dat ze taal en spreken, interpreteerden als de basis van de menselijke manier van leven en dat ze reflecteerden op wat de voorwaarden waren om met elkaar van gedachten te wisselen over een logische wereld. Eilenberger ziet in de levens en de ideeën van deze denkers de oorsprong van onze huidige wereld. Zij hebben tot op de dag van vandaag een beslissende invloed op de filosofie. De grote filosofische scholen die het academisch en populair filosoferen vandaag domineren, existentialisme, hermeneutiek, deconstructie, analytische filosofie, kritische theorie, zijn allemaal terug te voeren op deze vier grondleggers. Als het boek één ding laat zien, dan is het dat leven en filosoferen, het vormgeven van het eigen leven en dit leven doordrenken met gedachten, geen gescheiden terreinen zijn. Eilenbergers boek is dan ook een boek over wat het betekent om je eigen leven te laten leiden door gedachten.
Eilenbergers terugblik op de jaren ’20, een tijd van fundamentele omwentelingen op het gebied van technologische, media-, economische en politieke ontwikkelingen, is tegelijk een inspiratie en een waarschuwing, maar vooral ook een bron van groot leesplezier. Zijn boek werd in maart 2018 gepubliceerd, kreeg meteen nationaal en internationaal veel positieve aandacht, kwam op de Spiegel bestsellerlijst en op bestsellerlijsten in Italië en Spanje, en werd in meerdere talen vertaald. Deze uitgave van “Zeit der Zauberer, Das große Jahrzehnt der Philosophie 1919 – 1929” werd vertaald door W. Hansen. Niet te missen!
De filosoof, schrijver en journalist, Wolfram Eilenberger (°1972), studeerde filosofie, psychologie en Romaanse studies in Heidelberg, Turku en Zürich. In 2008, behaalde hij zijn doctoraat in de filosofie in Zürich op een proefschrift over de cultuurfilosofie van de Russische literatuurwetenschapper en kunstwetenschapper Mikhail Bakhtin (1895-1975). Hij was vervolgens filosofisch correspondent voor Cicero en columnist voor Die Zeit en Der Tagesspiegel, en van 2011 tot 2017, was hij hoofdredacteur van Philosophie Magazin. Momenteel is hij presentator van het tv-programma “Sternstunde Philosophie”.
Wolfram Eilenberger Het tijdperk van de tovenaars, het grote decennium van de filosofie, 1919-1929 geïllustreerd 413 bladz. uitg. De Bezige Bij EAN 9789403120102