De geschiedenis van de Vikingen blijft tot de verbeelding spreken. Maar de rol van vrouwen is daarbij doorgaans onderbelicht. In 2017, bewezen DNA-testen dat er ten minste één schildmaagd heeft bestaan, de krijgsvrouw die met haar wapens is begraven in graf Bj581 in de Vikingstad Birka, net buiten Stockholm. Nancy Marie Brown noemt haar Hervör, naar de befaamde schildmaagd uit de Hervarar saga en de Gesta Danorum.
Hervör is nl. de naam van twee personages uit het verhaal van het magische zwaard “Tyrfing”, uit de Hervarar saga, waarvan stukken kunnen worden gevonden in de Edda. De eerste Hervör was de dochter van Angantyr. De tweede Hervör was de dochter van Heidrek, de zoon van de eerste Hervör. Hervör is weliswaar ook de naam van een walkure die trouwde met Völund in de Völundarkviða. De Noorse mythologie omvatte een groep bovennatuurlijke krijgersvrouwen genaamd de Walkuren in de poëtische Edda en die de bewakers waren van het Walhalla en de decernaiente dood op het slagveld. Ze werden zelden vertegenwoordigd in de strijd, maar hanteerden speren. De Skjaldmös waren vrouwelijke krijgers die mannelijke kenmerken en attitudes aannamen, zoals kleding en omgaan met wapens. Ze deden dit ofwel omdat er geen mannelijk gezinslid meer was, of omdat ze op de vlucht waren voor het huwelijk.
De auteur maakt mede op basis van archeologische bronnen aannemelijk dat er dus wel degelijk krijgsvrouwen bestaan hebben die zij aan zij vochten met de Vikingen. Hoe zou de wereld van de Vikingen eruitzien, vraagt ze zich af, als rollen niet werden toegekend volgens victoriaanse voorstellingen van mannelijk versus vrouwelijk, maar op grond van ambitie, talent, familiebetrekkingen en rijkdom?
“In dit boek”, schrijft ze, “dat is geïnspireerd door de botten van een vrouwelijke krijger, herlees ik de teksten en heronderzoek ik de archeologische vondsten met die vraag in gedachten. Ik gebruik de resultaten van mijn onderzoek om de wereld van één vrouwelijke krijger in het Vikingtijdperk te herscheppen. Haar naam ken ik niet, dus geef ik haar een naam, ik noem haar Hervör. Ik had haar Lagertha kunnen noemen, naar de schildmaagd over wie Saxo Grammaticus omstreeks het jaar 1200, in zijn Latijns werk “Gesta Danorum” (‘Daden van de Denen’), schreef dat ze altijd ‘meevocht in de voorste gelederen van de dapperste krijgers.” Volgens Saxo Grammaticus vochten wel 300 schildmaagden aan de Deense kant in de slag bij Bråvalla in 750.
“Maar Lagertha”, zo vervolgt ze, “is door de actrice en vechtsportster, Katheryn Winnick (foto), al tot leven gebracht in de tv-serie “Vikings” van History Channel. Ik zou haar Brynhild, Geirvifa, Sváva, Mist, Thögn of Sigrún kunnen noemen, de namen van de Walkuren in saga’s en gedichten, namen die Heldere Strijd, Speervrouw, Slaapmaker, Oorlogsmist, Stilte van de Dood of Overwinningsteken betekenen. Maar ik noem haar Hervör, naar de vrouwelijke krijger in het klassiek Oudnoords gedicht ‘De bezwering van Hervör’. “Her” betekent ‘strijd’, “Vör” betekent ‘bewust’. Hervör betekent dus Bewust van de Strijd, Vrouwelijke Krijger.”
Brown gebruikt wetenschap om deze Birka-krijger, in verband te brengen met Viking-handelssteden en met hun grote handelsroute oostwaarts naar Byzantium en verder. Ze stelt zich voor dat haar leven zich kruiste met echte vrouwen, waaronder koningin Gunnhild, Moeder der koningen, de Viking-leider die bekend staat als “De Rode Maagd”, en koningin Olga van Kiev. Hervörs kort, dramatisch leven laat zien dat veel van wat we als waarheid over vrouwen in het Vikingtijdperk hebben beschouwd, niet gebaseerd is op gegevens, maar op 19de -eeuwse Victoriaanse vooroordelen. In plaats van de huissleutels, droegen Viking-vrouwen, wapens. In dit meeslepend verhaal over o.a. de koningin van Orkney, de tragedie van Brynhild, Linda’s steen, Walkuren en slavenmeisjes, brengt Brown de wereld van de schildmaagden, boeiend tot leven. ‘Schildmaagd’, wat overigens de inspiratie was van J.R.R. Tolkien voor Éowyn, de schildmaagd van Rohan, in “In de ban van de ring”, is niet alleen een belangrijk en verrijkend, maar ook een meeslepend geschreven boek. Zeker lezen. “The Real Valkyrie. The Hidden History of Viking Warrior Women” werd vertaald door Ronnie Boley.
Nancy Marie Brown (°1959) is een Amerikaanse auteur van non-fictie boeken. In “The Far Traveler: Voyages of a Viking Woman” reconstrueerde ze het leven van Gudrid (geboren ca. 980), een IJslandse reiziger die bekend was door de Vinland-sagen. Haar boek, “Song of the Vikings: Snorri and the Making of Norse Myths”, a Times Literary Supplement 2012 Book of the Year, ging over Snorri Sturluson (1179-1241), een IJslandse dichter, historicus en staatsman. 
In haar boek uit 2015, Ivory Vikings, the Mystery of the Most Famous Chessmen in the World and the Woman Who Made Them”, stelt ze dat de IJslandse ivoorsnijdster, Margrét de bekwame (Margrét hin haga), de 79 schaakstukken van walrusivoor (foto), ontdekt op het Schots eiland Lewis in de Buiten-Hebriden, heeft gemaakt.
Nancy Marie Brown Schildmaagd,de onbeschreven geschiedenis van krijgsvrouwen in de Vikingtijd geïllustreerd 367 bladz. uitg. Omniboek ISBN 9789401917988
https://www.stretto.be/2017/07/14/de-noormannen-een-verruimende-kijk/