Hoewel de première in 1865, niet in de Weense Staatsopera zou plaatsvinden, maar in het Hoftheater in München o.l.v. Hans von Bülow, is Wagners Tristan und Isolde, sinds de Weense première in 1883, meer dan 400 keer opgevoerd in het Haus am Ring. Op deze live-opname uit juni 2013, is Nina Stemme te horen als Isolde in haar roldebuut bij de Weense Staatsopera. Niet te missen!

Wagner voltooide Tristan und Isolde in het Hotel Schweizerhof (foto) in 1859 in Luzern en volgens zijn eigen bekentenis bracht hij de gelukkigste jaren door in het nabijgelegen Landhaus, Tribschen, nu het Richard Wagner Museum. Tijdens een verblijf van twee keer enkele jaren in Zwitserland, in eerste instantie in politieke ballingschap, kende de componist er vruchtbare perioden. Hij componeerde er gedeeltelijk “Die Meistersinger”, de volledige Handlung, “Tristan und Isolde”, de “Wesendonck-Lieder”, en werkte er aan “Der Ring des Nibelungen”. Landhaus Tribschen werd een populaire ontmoetingsplaats voor bekende persoonlijkheden die deel uitmaakten van de vriendenkring van de componist. Onder anderen waren de Beierse koning Ludwig II, Franz Liszt en Friedrich Nietzsche te gast aan het Vierwoudstedenmeer. In 1872 verliet Wagner de zogenaamde “Tribschener Idylle” om zijn plannen voor zijn eigen Festspielhaus in Bayreuth te realiseren.

“Tristan und Isolde”, grotendeels gebaseerd op een liefdesdrama van Gottfried van Straatsburg, gecomponeerd tussen 1856 en 1859, werd gekenmerkt door Wagners vooruitstrevend, doorgedreven gebruik van chromatiek. In november 1857, had hij vijf gedichten van Mathilde Wesendonck op muziek gezet. Muziek uit twee van die liederen werd door Wagner aangemerkt als studies voor zijn “Drama der Zukunft“, zijn opera (Handlung), “Tristan und Isolde”. Een motief uit “Träume” werd het liefdesduet van de 2de akte, terwijl het thema van “Im Treibhaus”, de prelude van de 3de akte werd. Hij voltooide de 2e akte tijdens zijn verblijf van acht maanden in Venetië, en in Luzern componeerde hij de 3e akte, die gereed kwam in 1859.Na de première in München met Ludwig Schnorr von Carolsfeld als Tristan, en Malvina, zijn vrouw, als Isolde, volgende eerst een Tristan-productie in Weimar in 1874, en Wagner zelf leidde in maart 1876, een andere productie, in Berlijn. Het werk werd pas in Wagners eigen theater in Bayreuth, na zijn overlijden, opgevoerd in 1886.

David McVicar heeft in 2013, in Wenen een degelijke, passende en zangvriendelijke productie neergezet. De decors van Robert Jones kwamen overeen met de locatie-informatie in het libretto, d.w.z. een schip, een tuin en een rotskust aan de zee met de blauwe maan die opkomt uit de zee in de opmaat naar de eerste akte, en weer wegzakt als een rode vuurbal bij de liefdesdood.

Met de Zweedse, dramatische sopraan, Nina Stemme, kwam een droom van een Isolde tot stand. Nina Stemme is fenomenaal. Deze zangeres, de Kirsten Flagstad van vandaag, bezit een onuitputtelijke, vocale rijkdom, poëzie, erotiek en toewijding. In 2007 zong ze haar debuut in de rol van Isolde in de Glyndebourne Festival Opera en een jaar later verving ze Deborah Voigt in wat Voigts roldebuut zou zijn geweest als Brünnhilde in Siegfried, onderdeel van een nieuwe Weense Staatsopera Ring-cyclus o.l.v. Franz Welser-Möst.

Ook Peter Seifferts is sensationeel als Tristan. Peter Seiffert (°1954) studeerde aan de Musikhochschule in Düsseldorf en debuteerde in 1978 aan de Deutschen Oper am Rhein, Düsseldorf/ Duisburg. In 1979 behaalde hij een tweede plaats in de Deutscher Musikwettbewerb en verscheen hij in het tv-programma ‘Anneliese Rothenberger gibt sich die Ehre’. In 1986 trouwde hij met de beroemde sopraan, Lucia Popp. Zij overleed echter in 1993, waarna hij trouwde met een andere sopraan, Petra-Maria Schnitzer. Hij vestigde zijn carrière op het Bayreuth Festival, waar hij regelmatig te zien was in de rol van Lohengrin, die hij o.a. vertolkte met zijn vrouw in de rol van Elsa. In 2003 ontving hij de Grammy Award voor Best Opera Recording, voor zijn uitvoering van Tannhäuser o.l.v. Daniel Barenboim. Tegenwoordig is hij een veelgevraagde heldentenor, die veel van de titelrollen in Wagners drama’s zingt.

Regie: David McVicar

Decor: Robert Jones

Licht: Paule Constable

Choreographie: Andrew George

Chorleitung: Martin Schebesta

Choreographische Mitarbeit: Christian Herden

Rolverdeling:

Tristan: Peter Seiffert

Isolde:Nina Stemme

König Marke:Stephen Milling

Kurwenal: Jochen Schmeckenbecher

Brangäne: Janina Baechle

Melot:         Eijiro Kai

Ein Hirt: Carlos Osuna

Stimme des Seemanns: Jinxu Xiahou

Ein Steuermann: Marcus Pelz

Richard Wagner Tristan und Isolde Peter Seiffert, Nina Stemme, Stephen Milling, Jochen Schmeckenbecher, Janina Baechle, Eijiro Kai, Chor der Wiener Staatsoper, Orchester der Wiener Staatsoper, Franz Welser-Möst 3 cd Orfeo C210123