Elisabeth Leonskaya had niet meer dan 6 dagen nodig om de 18 klaviersonates van Mozart, begin 2021, op te nemen. Ze werden opgenomen in de voormalige radio-Sendesaal van Bremen, die nu is omgebouwd tot een heuse concertzaal. Deze geweldige Russische pianiste wordt binnenkort 77, maar geniet nog steeds van een discrete maar intense carrière, met geen gebrek aan concerten en opnames. Mozart was achttien jaar toen hij in 1774, in München, begon met het componeren van pianosonates, een relatief late leeftijd, gezien zijn talent. Al was dit misschien te wijten aan de evolutie van de piano, die toen nog maar net het klavecimbel begon te vervangen. Vaak over het hoofd gezien in termen van productie en voornamelijk gebruikt vanuit pedagogisch oogpunt, zijn de sonates weliswaar nog steeds voorbeeldige composities.

De Sonate nr. 4 in Es, KV 282 (189g) bv. is een pianosonate in drie bewegingen. Ze werd gecomponeerd tijdens zijn reis naar München, ter gelegenheid van de productie van zijn opera, “La finta giardiniera” tussen eind 1774 en maart van het volgende jaar, toen Mozart amper 18 jaar oud was. De sonate was de vierde van een cyclus van 6 sonates in toenemende moeilijkheidsgraad, ontstaan tijdens Mozarts reizen met zijn vader, van Salzburg naar Wenen en naar München. In augustus 1777, vertrokken ze dan naar Augsburg, Mannheim, (Pianosonates nrs. 7 & 9), Parijs, (Pianosonate nr. 8) en opnieuw München. Van de pianosonates 14 t.e.m. 18, is met zekerheid bekend dat Mozart ze tussen 1784 en 1789, in Wenen componeerde.

Mozart componeerde zijn Pianosonate nr. 12 in F K. 332 tegelijk met de Sonate nr. 10 in C, K. 330 en de Sonate nr. 11 in A, K. 331 (Alla turca). Vermoedelijk werden ze ofwel in de late jaren 1770 in Parijs, in Salzburg in de zomer van 1783, of in München in 1781, gecomponeerd. De Sonates waren in elk geval gedateerd in het jaar 1783, toen Mozart naar Wenen verhuisde, maar werden pas in 1784, met de twee andere sonates, gepubliceerd door Artaria Verlag als op.6.

Zijn meer uitgebreide Pianosonate nr. 15 in F, KV 533/494, uit 1788, werd  dan weer in twee keer gecomponeerd, vandaar de twee Köchel nummers. Mozart componeerde  in 1786, eerst het rondo KV 494 en pas later de eerste twee bewegingen. Op verzoek van zijn uitgever, voegde Mozart die twee bewegingen toe aan het eerder gecomponeerd rondo. Zo vormden zich uiteindelijk de drie bewegingen  van deze  pianosonate.

Elisabeth Leonskaja, uit Tbilisi in Georgië, gaf haar eerste concert op elfjarige leeftijd. In 1964, begon ze haar pianostudie aan het Conservatorium van Moskou bij Jacob Milstein. Gedurende haar conservatoriumperiode won ze diverse prijzen op wedstrijden in Boekarest, Brussel (Koningin Elisabeth Wedstrijd-1968) en Parijs. Na een tijdje in duo te hebben gespeeld met Sviatoslav Richter, verliet Elisabeth Leonskaya in 1978, de Sovjet-Unie, om zich in Wenen te vestigen. Ondanks de erfgename van de grote Russische pianotraditie, dankzij de leer van Heinrich Neuhaus, is Leonskaya nauwelijks een diva geworden. Integendeel, ze staat bekend om haar bescheidenheid en doet haar best om alle onnodige media-aandacht te vermijden. Ze onthult de essentie van de muziek door zich te concentreren op eenvoud, iets dat perfect weerspiegeld wordt in deze opname van Mozarts sonates, alle authentiek en doordacht gespeeld zonder onnodige franjes. Met deze opname treedt de pianiste in de voetsporen van haar vrouwelijke collega’s, o.a. de joods-Hongaarse, Lili Kraus (1903-1986) en de Portugese Maria João Pires (°1944), die elk hun eigen stempel hebben gedrukt op dit oeuvre, waarvan helaas nog slechts enkele werken regelmatig in concert worden uitgevoerd.

Elisabeth Leonskaja Mozart Complete Piano Sonatas 6 cd Erato