Onze kennis over het Perzische rijk is van oudsher afkomstig van Griekse schrijvers zoals Herodotus. De gerenommeerde hoogleraar Lloyd Llewellyn-Jones deed nu evenwel een beroep op originele Perzische bronnen. Op basis van inscripties, kunst en recente archeologische ontdekkingen, herschreef hij de legendarische geschiedenis van de Grote Koningen en hun uitgestrekt rijk, een rijk met een verfijnde cultuur, een goed gestructureerde samenleving, een sterke economie, en een krachtig leger.
“De Perzen” is een adembenemend verhaal over macht, aanzien en verval, voor het eerst verteld door de ogen van de Perzen zelf. Het boek werpt nl. een heel nieuwe blik op de koningen Cyrus de Grote, Xerxes, Darius en hun erfgenamen. In Persepolis, het hart van het rijk, heersten de Achaemeniden, een van de grote disfunctionele families uit de wereldgeschiedenis. Broers streden om de macht, koninginnen en concubines smeedden complotten om hun zonen op de troon te krijgen, terwijl hovelingen wedijverden om invloed en prestige.
In deze meeslepende geschiedenis, vertelt Llewellyn-Jones, directeur van het British Institute of Persian studies, over de opkomst en ondergang van het Achaemenidisch rijk. Llewellyn-Jones stelt dat het vertrouwen op Griekse en oudtestamentische bronnen het populair begrip van het oude Perzië heeft vertekend, en concentreert zich op ‘echte, inheemse’ bronnen die de afgelopen decennia aan het licht zijn gekomen. Verweven met de chronologische geschiedenis van de oprichting van het rijk door Cyrus de Grote in 550 v.Chr; haar strijd om aan de macht te blijven in het hedendaagse Afghanistan, Ethiopië, Griekenland en India onder Darius de Grote en zijn zoon, Xerxes I; en de verovering ervan door Alexander de Grote in 330 v.Chr zijn op thema’s gebaseerde hoofdstukken over bureaucratie, slavernij, koninklijk huwelijk en erfenis, rechtbankpolitiek, religie en andere zaken.
“In dit boek maken we een reis door tijd en ruimte”, schrijft de auteur. “We zien de opkomst, verbreiding en consolidatie van het Perzische rijk, vanaf het eerste begin, een bescheiden tribale samenleving in het zuidwesten van Iran, tot de tijd waarin het rijk zich had ontwikkeld tot de eerste grootmacht op aarde. We gaan kijken naar de monarchen van het rijk, de Grote Koningen van Perzië, de autocratische heersers van de machtige familie der Achaemeniden, en zullen laten zien dat dynastieke factoren van invloed zijn geweest op het bestuur van het hele rijk. We zullen een bonte verzameling gedenkwaardige figuren tegenkomen – koningen, koninginnen, eunuchen, militairen, gevangenen, belastinggaarders en concubines – en zullen de wereld die zij bewoonden verkennen: hun opvattingen over geloof en politiek en hun territoriale ambities. We zullen ontdekken hoe en waar ze woonden, wat ze aten, hoe ze gekleed gingen, wat ze dachten en hoe ze stierven. Dit boek is enerzijds een politieke geschiedenis van het eerste grote wereldrijk in Iran en anderzijds een socioculturele verkenning van de wereld van de Perzen.”
“Darius en zijn opvolgers”, zo vervolgt hij, “heersten over een rijk dat zich westwaarts uitstrekte van Perzië tot aan de Middellandse Zee, oostwaarts tot India, zuidwaarts tot aan de Golf van Oman en noordwaarts tot het zuiden van wat nu Rusland is. Het rijk omvatte ook Ethiopië en Libië, het noorden van Griekenland en Klein-Azië, Afghanistan en de Punjab, tot aan de Indus. Het kende een veelzijdige akkerbouw. Er werden gerst, dadels, linzen en tarwe verbouwd en er waren ook veel bodemschatten: koper, lood, goud, zilver en lapis lazuli. Er was geen koninkrijk op aarde dat het in rijkdom naar de kroon stak. De Perzen heersten over het grootste rijk dat de oudheid heeft gekend”.
Het indrukwekkend onderzoek van Llewellyn-Jones varieert van schokkende paleisintriges tot details over belastingcodes, beschrijft vakkundig het gedecentraliseerd, multicultureel karakter van het Achaemenidisch rijk en biedt een waardevol perspectief op het moderne Midden-Oosten, waar de grote koningen van het oude Perzië nog steeds een rol spelen in het nationaal zelfbeeld van Iran. Het boek eindigt trouwens met de epiloog, “Perzisch verleden; Iraans heden”. Een levendig en zeer leesbaar, indrukwekkend portret van de eerste supermacht ter wereld vanuit een heel nieuw perspectief. “Persians. The Age of the Great kings” werd vertaald door Aad Janssen en Pon Ruiter.
Lloyd Llewellyn-Jones is professor Oude Geschiedenis aan de universiteit van Cardiff en is directeur van het Ancient Iran Program aan het British Institute of Persian Studies. Hij is gespecialiseerd in Achaemenidisch Perzië en in de Griekse sociaal-culturele geschiedenis, en in de receptie van de oudheid in de populaire cultuur. Hij is algemeen redacteur van Edinburgh Studies in Ancient Persia voor Edinburgh University Press en co-algemeen redacteur van Screening Antiquity, ook voor EUP. Lloyd, geboren in Zuid-Wales en opgeleid in Hull en Cardiff, reist veel door het Midden-Oosten, vooral Iran, leidt vaak culturele reizen, en heeft opgetreden als historisch adviseur voor grote Hollywood-films en voor televisiedocumentaires. Hij heeft boeken gepubliceerd over diverse historische onderwerpen en levert bijdragen aan BBC History Magazine, History Today en World History.
Lloyd Lewellyn-Jones, Lloyd De Perzen Een nieuwe geschiedenis van de eerste supermacht ter wereld 416 bladz. geïllustreerd uitg. Nieuw Amsterdam ISBN 9789046829318