“Vivaldi, The Great Venetian Mass”, door Sophie Karthäuser en Lucile Richardot, en Les Arts Florissants o.l.v. Paul Agnew, op het label harmonia mundi. Meesterlijk! | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Beleef de reconstructie van een complete Hoogmis uit het 18^de eeuws Venetië, samengesteld met zowel geheel originele ordinariumdelen als door Les Arts Florissants gemaakte contrafacten van religieuze composities van Antonio Vivaldi. Schitterend!

Antonio Vivaldi, de meester van de menselijke emoties, van de kerk tot het operahuis, van tragedie tot vreugde, had het onmiskenbaar talent om onmiddellijk herkenbare gevoeligheid en expressiviteit, in onnavolgbare kleuren en met slechts enkele noten, te verklanken. Zijn religieuze muziek, o.a. het oratorium, “Juditha Triumphans”, diverse Gloria’s, een Stabat Mater, de psalmen Nisi Dominus en Beatus Vir, het Magnificat, of Dixit Dominus, was heel veelzijdig en afwisselend. Afhankelijk van het aantal musici waarover hij beschikte, componeerde hij zijn leven lang, religieuze muziek voor solisten, een koor en een of twee orkesten, voor solisten, twee koren en twee orkesten, voor een solo stem met orkest, of voor één solo stem met enkel continuo.

Vivaldi componeerde bv. 3 toonzettingen van Psalm 110, Dixit Dominus. Ze omvatten een toonzetting voor vijf solisten, dubbel koor en orkest, RV 594, een andere voor vijf stemmen, vijfstemmig koor en orkest, RV 595, en een voor vijf solisten, koor en orkest, RV 807, dat hier bewerkt werd voor het Sanctus en Benedictus, eerder toegeschreven aan Baldassare Galuppi (1706-1785).

Zelfs al componeerde Vivaldi meer dan 30 jaar voor het Ospedale della Pietà in Venetië, heeft hij ons wel meer dan 50 religieuze composities, maar geen enkele volledige liturgie nagelaten. Door vakkundig verschillende elementen uit zijn religieuze muziek (waaronder zijn beroemd Gloria RV 589) te vermengen met zijn composities, “Beatus Vir”, “Dixit Dominus” en een “Magnificat”, waarvan de teksten voor de gelegenheid werden aangepast voor 3 koren in het Sanctus en een koor in het Agnus Dei, bieden Les Arts Florissants, in het gezelschap van 3 uitzonderlijke solisten, hier een meer dan overtuigende reconstructie van wat de “Hoogmis” van de roodharige priester had kunnen zijn.

Vivaldi’s Gloria RV 589 is één van de meest opbeurende composities uit de geschiedenis van de religieuze muziek. Het is een vreugdevolle lofprijzing met momenten die variëren van feestelijke schittering tot diepe droefenis. Vivaldi componeerde dit tweede gezang van het ordinarium van de Mis waarschijnlijk in 1715 in Venetië, voor het koor van het Ospedale della Pietà (foto’s). De heerlijk zonnige natuur en de kenmerkende melodieën en aanstekelijke ritmen, gaven het een onmiddellijke, universele aantrekking. Vivaldi’s verschillende Gloria composities bleven echter lange tijd onbekend, tot de revival van RV 589 door Alfredo Casella tijdens de “Vivaldi Week” in Siena in 1939, samen met de herontdekking van Vivaldi’s Stabat Mater (RV 621). Het Gloria RV 589 heeft ondertussen een gegeerde populariteit, is reeds heel veel opgenomen en wordt vaak uitgevoerd met Kerstmis. Begrijpelijk, want het is één van de mooiste werken ooit gecomponeerd. Als introductie tot het Gloria, koos men op deze cd voor Vivaldi’s motet, “Ostro picta, armata spina” RV 642.

De vocale solisten zijn de sopraan, Sophie Karthäuser en de mezzosopranen, Lucile Richardot en Renata Pokupić.

De Schotse tenor en dirigent, Paul Agnew (°1964) studeerde koormuziek aan het Magdalen College in Oxford. Hij werd geassocieerd met verschillende topensembles, gespecialiseerd in oude muziek (Ex Cathedra, het Consort of Musicke, de Tallis Scholars, de Sixteen en Gothic Voices), voor hij begin jaren ’90, een solocarrière begon. Reeds in 2007, dirigeerde Agnew Les Arts Florissants in een uitvoering van Antonio Vivaldi. Hij was toen de eerste persoon anders dan William Christie (samen op de foto), die het roemrijk ensemble dirigeerde. Sindsdien heeft hij zijn dirigeer- en zangcarrière gecombineerd. In 2013, werd hij benoemd tot adjunct-muzikaal directeur van Les Arts Florissants en mededirecteur van Le Jardin des Voix, de academie voor jonge zangers, opgericht door Les Arts Florissants.