“The Fall of the Leaf, English keyboard music on the Rucellai virginal”, door Giulia Nuti, op het label Arcana. | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Deze heel bijzondere bloemlezing viert met 19 composities, de gouden eeuw van de Engelse klaviermuziek aan het einde van de 16^de– en het begin van de 17^de eeuw. Ontdek o.a. de componisten, Martin Peerson en William Tisdall.

Ten tijde van de Engelse virginalisten werd er geen onderscheid gemaakt tussen muziek voor orgel, klavecimbel of andere klavierinstrumenten. De virginalisten componeerden daarentegen als eersten nadrukkelijk voor één instrument, namelijk het virginaal, en maakten gebruik van de specifieke mogelijkheden van dit instrument. Kenmerkend in dat opzicht waren virtuoze snelle passages, voor het eerst ook in de linkerhand, die door de smalle toetsen en lichte aanslag van het virginaal mogelijk werden, en hun variatiereeksen op liederen en dansen. Een meer specifieke vorm was de variatie op een basso ostinato of ground, een herhaald en steeds gelijkblijvend thema in de bas. Zij bedachten compositietechnieken die beslissende impulsen gaven voor de ontwikkeling van de Europese klaviermuziek.

In het oeuvre van William Byrd bv. viel vooral de verscheidenheid aan vocale en instrumentale genres op. Dit kwam vooral tot uiting in zijn unieke klaviermuziek. Hij componeerde maar liefst 120 stukken voor klavier (spinet, virginaal, clavichord en orgel), vrije composities (fantasias, preludes, voluntaries), dansen (o.a. pavanes, gaillardes, allmans, jiggs) en variaties (grounds, hexachord-variaties, liedvariaties). Deze werden verzameld in de bundels Parthenia (1611), My Lady Nevells Booke of Virginal Music (1591) en het Fitzwilliam Virginal Book (1609-1616).

Op het programma staat werk van John Dowland (1562-1626), Martin Peerson (1572-1650), John Tomkins (1589-1638), William Byrd (1543-1623), William Tisdall (1570-1603), John Amner (1579-1641), Thomas Campion (1567-1620), Thomas Morley (1557-1602), Giulio Caccini (1545-1618) en James Harding (1550-1626).

De verleidelijke pavanes en galliards van John Dowland, getranscribeerd door Martin Peerson en William Byrd, worden afgewisseld met de oogverblindende variaties-songs van John Tomkins, de wervelende dansen van Thomas Morely en William Tisdall, of met de verrukkelijke madrigalen van Peter Philips. John Amners meesterlijk “O Lord, in Thee is all my trust”, contrasteert met de suggestieve, klinkende variaties van “The Bells” van William Byrd, wat de verschillende stijlen van deze componisten benadrukt. Deze cd completeert een reeks veelgeprezen historische klavecimbelopnames van Giulia Nuti. Op deze opname bespeelt Giulia Nuti een virginaal uit ca. 1575, ontdekt in het befaamd Palazzo Rucellai, een 15^de -eeuws renaissance paleis in Firenze, tussen 1446 en 1451, ontworpen door Leon Battista Alberti en, althans gedeeltelijk, uitgevoerd door zijn leerling, de beeldhouwer en architect, Bernardo Rossellino.

Giulia Nuti is een klaveciniste, gespecialiseerd in Italiaanse en Franse muziek uit de late renaissance en barok. Haar eerste solo-cd, “Les Sauvages: Harpsichords in pre-Revolutionary Paris”, werd in 2014, uitgebracht bij Deutsche Harmonia Mundi/Sony. Deze werd bekroond met een Diapason d’Or. Haar tweede solo-cd, “Le Coeur et l’oreille: Manuscript Bauyn”, opgenomen op een Louise Denis-klavecimbel uit 1658, kreeg lovende kritieken en werd in 2017, bekroond met de prestigieuze Preis der Deutschen Schallplattenkritik. Giulia’s boek “The performance of Italian basso continuo” (Ashgate, 2007) (foto) is een essentiële tekst voor uitvoerders en wetenschappers van basso continuo.