Johann Pachelbel (1653-1706) wordt vandaag nog hoofdzakelijk herinnerd door zijn wereldberoemd geworden “Kanon und Gigue in D-Dur für drei Violinen und Basso Continuo”, maar hij was een buitengewoon succesvolle organist en componist wiens muzikale erfenis breed en gevarieerd was. Van zijn klavierwerken geldt zijn “Hexachordum Apollinis”, een werk waaraan Pachelbel zelf veel belang hechtte, als het hoogtepunt van zijn oeuvre.

Johann Pachelbel, de zoon van een wijnhandelaar uit Neurenberg, kreeg les van Heinrich Schwemmer (1621-1696) (ook de leraar van Johann Krieger), en studeerde aan de universiteiten van Altdorf en Regensburg. In 1671, verhuisde hij naar Wenen, waar hij een leerling werd en vervanger van de organist, Johann Kasper Kerll, aan de Weense hofkapel. In 1677, werd hij organist in Eisenach en later werd Pachelbel organist in Erfurt in Thüringen. Zijn belangrijkste leerling in die tijd was Johann Christoph Bach III (1671-1721), de oudste broer van Johann Sebastian Bach, die organist werd in Ohrdruf. De 5 zonen van Johann Christoph zijn overigens meer dan honderd jaar, organist geweest in Ohrdruf. In 1690 werd Pachelbel organist aan het hof van Magdalena Sibylla van Hessen-Darmstadt en haar zoon, Hertog Eberhard Ludwig von Württemberg (foto’s), in Stuttgart, maar keerde 5 jaar later terug naar Neurenberg. Daar was hij de organist van St. Sebald (Sebalduskirche) en componeerde er in 1699, zijn 6 aria’s met variaties, “Hexachordum Apollinis”.

Behalve de bekende Canon in D voor drie violen en basso continuo componeerde Pachelbel een aanzienlijk aantal instrumentale ensemblewerken, cantates en veel orgelwerken (Choralbearbeitungen, Orgelchoräle en Choralvariationen, Toccata’s, Chaconnes, Fantasieën en fuga’s). voor de eredienst in de Lutherse kerk. Bestaande uit zes aria’s met variaties, brengt “Hexachordum Apollinis”, de invloed van verschillende stijlen samen, gekenmerkt door de verfijnde smaak van de componist en zijn superieure technische vaardigheid. De schitterende Chaconne in C, anticipeert op deze van Bach en is een van Pachelbels bekendste klavierstukken. De Pachelbel-Werke-Verzeichnis (PWV) werd samengesteld door Katharina Larissa Paech (°1975).

De Italiaanse klavecinist, Enrico Bissolo, die in Verona en Cremona studeerde, bespeelt een klavecimbel, in 2017 gebouwd door Federico Mascheroni, naar een Michael Mietke (ca.1700), in het kasteel Charlottenburg in Berlijn (het instrument van de Pruisische koningin, Sophie Charlotte). Het instrument met twee klavieren, heeft twee 8′- en één 4′-registers. In 1719, stuurde Leopold of Anhalt-Köthen, Bach naar Berlijn om er een Mietke klavecimbel aan te kopen.

Johann Pachelbel Hexachordum Apollinis Chaconne in C Major Enrico Bissolo harpsichord cd Dynamic CDS7961