Afrika, een continent van bijna 1,5 miljard mensen, 54 landen en meer dan 2000 talen, wordt regelmatig gereduceerd tot één simpel verhaal. Al te vaak wordt Afrika voorgesteld als een droog, rood safarilandschap, geteisterd door hongersnood, armoede en conflicten. In dit verrijkende en bij vlagen humoristische boek corrigeert Dipo Faloyin deze beperkte blik en presenteert hij een gelaagd en multidimensionaal beeld van het continent.
Dipo Faloyin neemt u mee naar het zinderende stadsleven in Lagos, schetst de levendige West-Afrikaanse rivaliteit over wie de beste jollofrijst maakt en verhaalt over democratie in zeven dictaturen. Tegelijk laat hij zien hoe willekeurig de landsgrenzen door witte Europese kolonisatoren getrokken werden, legt hij bloot hoe negentig procent van het materiële cultureel erfgoed tijdens het koloniale tijdperk werd gestolen – en hoe moeilijk het tot op de dag van vandaag is om dat terug te krijgen. ‘Afrika is geen land’ is een intiem en politiek verhaal, de alledaagse realiteit van het continent – in al zijn facetten en met al zijn verschillende culturen. Dit boek is een portret van het hedendaags Afrika, dat wil afrekenen met schadelijke stereotypen en een uitgebreider verhaal wil vertellen, gebaseerd op alle menselijkheid die terzijde is geschoven om ruimte te maken voor één enkel beeld van bloed, strijd en majestueuze shots van glooiende savannes en grote, gele zonsondergangen. Het zal de draad van het onjuiste verhaal over een continent afwikkelen en dit in een geperst verhaal naar de werkelijkheid trekken.
Elk van de 8 hoofdstukken van dit boek zal de context die in discussies over Afrika vaak ontbreekt naar de voorgrond halen. Zo ontdekt u hoe elk land bepaald werd door mensen met gebrekkige landkaarten en nog gebrekkiger moreel besef. “Ik analyseer de schadelijke manier”, zo schrijft de auteur, “waarop Afrika wordt geportretteerd via oppervlakkige stereotypen in de populaire cultuur en in de beeldtaal die liefdadigheidsorganisaties gebruiken om met snel-klaaroplossingen te komen en die vaak meer kwaad dan goed doet en negatieve stereotypering bevordert.
Je krijgt inzicht in het verhaal van de democratie op het continent via zeven dictaturen, in het nog immer durende gevecht voor het terugkrijgen van de kunstvoorwerpen en schatten die tijdens de koloniale periode op het hele continent werden gestolen, en in de invloed die de eetcultuur van het continent op rituelen in de hele wereld heeft gehad. Identiteit vereist ook gezonde rivaliteit, en je zult de beroemde jollof rijst oorlogen ontdekken en de vreemde, onsamenhangende schoonheid van de Africa Cup of Nations.”
“In het laatste deel”, zo lezen we nog, “verken ik het heden en hoe lokaal geleide, plaatselijke activisten, bewegingen en opkomende creatieve en zakelijke culturen de toekomst van het continent haar vorm geven en laten zien hoe gemeenschappen eigenlijk worden opgebouwd – inspanningen die voor meer staan dan alleen stoffige savannes, burgeroorlogen en een volk zonder eigen stem dat wacht tot iemand voor ons spreekt, tot anderen redding komen brengen. Er heerst een fundamenteel misverstand over wat er gaande is op dit enorm stuk land. Dit boek wil die leegte opvullen en tegelijkertijd getuigen van een diepe en blijvende liefde voor de regio, als concept, als realiteit en als belofte. En mocht je er maar één ding uit halen, dan wil ik dat je in ieder geval, diep in je diepste zelf, weet dat het continent een coalitie is van meer dan een miljard individuele identiteiten die zich elk op hun eigen specifieke manier hebben gevormd”. “Africa Is Not a Country” werd vertaald door Annemie de Vries.
Dipo Faloyin werd geboren in Chicago, groeide op in Lagos en woont momenteel in Londen. Hij is senior redacteur en schrijver bij VICE, waar hij voornamelijk schrijft over cultuur en identiteit in Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Hij publiceerde artikelen in o.a. The Huffington Post en Prospect.
Dipo Faloyin Afrika is geen land 438 bladz. uitg. De Bezige Bij ISBN 9789403147314