Giacomo Meyerbeer (1791-1864) staat bekend om zijn weelderige, historische opera’s, waarmee hij wereldberoemd werd in Parijs. Geboren in Tasdorf nabij Rüdersdorf/Berlijn, was de joodse musicus tijdens zijn leven, één van de succesvolste en meest uitgevoerde operacomponisten in Europa. Ontdek hier zijn ouvertures en toneelmuziek

Meyerbeer was een vroegrijpe componist en deze cd traceert enkele van zijn allereerste werken. “Der Fischer und das Milchmädchen” was zijn eerste toneelwerk, een charmant landelijk werk dat alle essentiële kenmerken bevatte van een ballet-divertissement, dat op betoverende wijze de 18e eeuw opriep. In samenwerking met zijn leraar, de abt Georg Vogler, componeerde Meyerbeer in 1811, “Der Admiral”. Tijdens zijn studie bij de Abbé Vogler (foto) in Darmstadt, had de jonge, talentvolle componist, de gelegenheid om zijn muzikale vaardigheden te etaleren. Deze werden bekroond door de compositie van koorwerken op zeven religieuze oden van de invloedrijke, 18de-eeuwse dichter, Friedrich Gottlieb Klopstock (1724-1803) (“Sieben Geistliche Gesänge”, 1812, herzien in 1841). In 1812 zag “Wirt und Gast” met het levendig oosters exotisme van zijn Turkse Janitsaren-muziek, het licht, terwijl “Romilda e Constanza”, zijn eerste Italiaanse opera, zijn volledige assimilatie van Rossiniaanse modellen liet zien.

De toekomstige componist van “Les Huguenots”, geboren in een welgestelde Berlijnse familie, begon zijn studie bij Zelter en Abbé Vogler en vervolgde zijn opleiding in Italië bij Salieri. Hij maakte naam met zijn Italiaanse opera’s en Il Crociato in Egitto (1824) beleefde een triomfantelijke première in het Teatro La Fenice in Venetië en werd het jaar daarop opnieuw opgevoerd in Parijs. Meyerbeer werd daarop een meester in het geven aan het Frans publiek wat ze wilden. In 1810 verliet de jeugdige componist Berlijn naar Darmstadt om zich bij de beroemde organist, componist, reiziger en theoreticus, de abbé Georg Joseph Vogler (1749-1814) (foto) te voegen.

Hier was Meyerbeer een medeleerling van Carl Maria von Weber (1786-1826), en de twee werden snel vrienden. De benadering van muziek door de Abbé wordt geïllustreerd in de ouverture van de opera “Der Admiral, oder Der verlorene Prozess” (1811), die hij en Meyerbeer tegelijkertijd op muziek zetten. De ouverture markeerde waarschijnlijk een samenwerking, met het gebruik van een hoogst ongebruikelijk instrument, de strohfidel, typerend voor de experimentele houding van de abt ten opzichte van nieuwe orkestkleuren. Het instrument werd gepropageerd door Michal Josef Gusikov (1806-1837), een Russisch-jood, die de eerste uitvoeringen van klezmermuziek aan West-Europese concertpubliek gaf op zijn ‘instrument van hout en stro’, dat hij populair maakte toen zijn zwakke longen hem niet langer in staat stelden fluit te spelen op concertniveau.

In 1812 reisde Meyerbeer naar München waar hij zijn eerste volledige opera “Jephtas Gelübde” voltooide, voor het eerst opgevoerd in de stad op 23 december 1812, en componeerde ook een Singspiel “Wirt und Gast, oder Aus Scherz Ernst”, op een libretto van Johann Gottfried Wohlbrück (1770-1822), gebaseerd op een verhaal uit “Arabische Nachten”, vertaald door Antoine Galland (1646-1715). Antoine Galland was een Frans archeoloog, arabist en oriëntalist, die het Nabije Oosten bereisde en als eerste Europeaan de vertellingen van Duizend-en-een-nacht vertaalde. Deze opera volgde op Weber (foto) die het jaar daarvoor zijn versie van het sprookje “Abu Hassan” componeerde, voor het eerst opgevoerd in München in 1811. “Wirt und Gast, oder Aus Scherz Ernst”, in de traditie van het ‘Turks’ thema dat door Mozart werd vastgelegd in “Die Entführung aus dem Serail” (1782). Rossini zou op zijn beurt bijdragen aan het genre met zijn “L’Italiana in Algeri”, Venetië, 22 mei 1813.

De partituur is levendig met oosters exotisme, met percussie van de Janitsaren-muziek waar het effect van het gebruik van triangel, cimbalen en grote trom, de muziek probeerde te imiteren die werd gespeeld door het infanterieregiment dat de lijfwacht van de sultan vormde. De opera werd in januari 1813 in Stuttgart geproduceerd voordat Meyerbeer naar Wenen vertrok, waar hij bijna twee jaar verbleef. Het werd omgewerkt voor de Oostenrijkse hoofdstad als “Die beiden Kalifen” voor een opvoering in oktober 1814, en ook gemonteerd in Praag door Weber op 20 oktober 1815. De partituur die hier wordt gebruikt is het MS uit Dresden getiteld Alimelek, oder Wirt und Gast, gekopieerd door Johann Christoph Beck (1755-1827), de dirigeerpartituur met ingeplakte aantekeningen en zeer zeldzame kleine potloodaantekeningen (voornamelijk correcties). Weber voerde opnieuw een uitvoering uit van het werk van zijn vriend, dit keer in de Saksische hoofdstad in februari 1820. De exotische spanning is nog sterker in de Turkse mars in het tweede bedrijf als onderdeel van Alimeleks korte en fantastische ervaring om voor één dag kalief te zijn.

Tegen het eind van 1815 trok de 24-jarige, Joods-Duitse componist Jakob Liebmann Meyer Beer, van Parijs naar Italië, waar hij zijn naam veranderde in Meyerbeer, en waar hij opera’s in de Italiaanse stijl voor de Italiaanse markt componeerde. Die werden daar bewerkt door Rossini (foto). Van deze opera’s werden “Emma di Resburgo”, “Margherita d’Anjou” en “Il crociato in Egitto” enigszins bekend in Duitsland. In 1842 werd Meyerbeer nl. door de koning van Pruisen als hoofddirigent aangesteld in opvolging van Spontini, met de verplichting om vier maanden per jaar de Berlijnse opera te leiden. De andere Italiaanse opera’s waren “Romilda e Constanza”, “La Semiramide riconosciuta, “L’esule di Granada” en “Almansor”. “Margherita d’Anjou” was de eerste opera van Meyerbeer waarin historische gebeurtenissen en personages vermengd werden met fictieve personages en situaties, zoals in zijn latere, Franse Grand Opéra’s “Les Huguenots”, “Le prophète” en “L’Africaine”.

Tracklist:

Meyerbeer, Giacomo/Abbé Georg Joseph Vogler

Der Admiral, oder Der verlorene Prozess: Overture

Meyerbeer, Giacomo

Der Fischer und das Milchmädchen, oder Viel Lärm um einen Kuss

Das Brandenburger Tor: Einleitung

Wirt und Gast, oder Aus Scherz Ernst

Romilda e Costanza: Overture

Meyerbeer Overtures and Stage Music Der Fischer und das Milchmädchen . Wirt und Gast Czech Chamber Philharmonie Orchestra Pardubice Dario Salvi cd naxos 8.574316

https://www.stretto.be/2019/01/17/ontdek-meyerbeers-sacred-works-op-het-label-naxos-niet-uitstellen/