Levenswijsheden van Søren Kierkegaard (1813-1855), samengesteld door Geert Jan Blanken, verschijnt in een nieuwe reeks mooie inspirerende geschenkboeken. De fraai gebonden uitvoering en de thematisch gerangschikte quotes maken dit geschenkboek onweerstaanbaar. Het boek begint met een biografische schets die de auteur plaatst in zijn tijd, en wordt afgesloten met een essay over de levensfilosofie van Kierkegaard. Het boek voorziet in een behoefte naar toegankelijke levenswijsheid en is een inspirerende levensgids vol levenswijsheden van de Deense filosoof.
De Deense denker Søren Kierkegaard spreekt met zijn unieke stijl en scherpe inzichten nog steeds tot de verbeelding. Hijzelf was briljant, maar zijn teksten zijn moeilijk. Geen andere filosoof heeft zoveel over het concreet, dagelijkse bestaan geschreven als deze Deense filosoof. Hij heeft veel lezers eeuwenlang weten te verbazen met zijn scherpe inzichten. Tot zijn intellectuele bewonderaars behoorden filosofen als Ludwig Wittgenstein en beroemde auteurs als John Updike. Het overkoepelend thema in Kierkegaards werk én leven was ‘jezelf worden’, een proces dat zich niet voltrekt met piekervaringen en rustmomenten, maar in de realiteit van alledag. Geloven betekende voor Kierkegaard: in vertrouwen het leven omarmen zoals dat zich aandient. Overigens was Kierkegaards eigen verhouding met het ‘gewone leven’ tamelijk moeizaam: de relatie met zijn vader was problematisch en zijn liefdesleven kende weinig vreugde.
Kierkegaard, de denker van de menselijke existentie, was een protestantse theoloog die de groei van het bewustzijn van de relatie van de mens tot God en het besef van het tijdelijk bestaan en de eeuwige waarheid, onderscheidde in fasen van esthetisch, ethisch en religieus leven. In 1848 had Søren Kierkegaard reeds een omvangrijk oeuvre bijeen geschreven waarvan een groot deel onder verschillende pseudoniemen was verschenen. Als in 1848 een tweede druk van zijn esthetische essays, voordrachten en opstellen, twee brieven en een preek, “Of/Of” ging verschijnen, voorzag hij het nl. van een toelichting, een soort van spirituele autobiografie, “Het gezichtspunt voor mijn schrijverswerkzaamheid”, één van zijn allerbelangrijkste geschriften. In 1851 verscheen een ingekorte versie met de titel “Over mijn schrijverswerkzaamheid”.
Hoewel de receptie van Kierkegaards werk aanvankelijk min of meer beperkt bleef tot Scandinavië, is zijn filosofie ondertussen wel internationaal bekend geworden. Naarmate zijn geschriften werden vertaald in verschillende talen, verspreidde zijn reputatie zich tot ver buiten zijn geboorteland Denemarken. Begin 20e eeuw werden de belangrijkste werken van Kierkegaard en zijn dagboeken vertaald in het Duits, in de jaren 1930 gevolgd door de eerste academische Engelse vertalingen. Vandaag de dag zijn de verzamelde werken van Kierkegaard beschikbaar in alle belangrijke talen. In de laatste jaren van zijn leven werd hij in Scandinavië vooral berucht als de filosoof die de Deense Volkskerk had aangevallen. Later werden veel andere aspecten van zijn werk het voorwerp van ernstig wetenschappelijk onderzoek tot ver buiten de Noordelijke landen. Verschillende filosofische en religieuze bewegingen baseerden zich op zijn denkbeelden. Filosofen en theologen die werden beïnvloed door Kierkegaard waren onder meer Simone de Beauvoir, Albert Camus, Martin Heidegger, Karl Jaspers, Gabriel Marcel, Maurice Merleau-Ponty en Jean-Paul Sartre. Ludwig Wittgenstein was diep onder de indruk van Kierkegaards filosofie en Karl Popper noemde hem de grote hervormer van de christelijke ethiek.
Het boek bevat een korte levensschets en een essay en Geert Jan Blanken ordende de wijsheden rond denken, weten en doen, samenleving en politiek, angst en vertwijfeling, zorgen voor morgen, stilte, zwijgen, rust, zelfwording, lijden en verdriet, de dood, hoop, god, geloven, christendom, vreugde en liefde.
Geert Jan Blanken (°1957) studeerde wijsgerig-historische Pedagogiek aan de Vrije Universiteit. Hij werkte in het onderwijs en kerkelijk jeugdwerk, was trainer/adviseur en is de laatste jaren actief als eindredacteur en manager bij de publieke omroep.
Geert Jan Blanken Søren Kierkegaard Levenswijsheden 272 bladz. uitg. Kokboekencentrum ISBN 9789043538602