“Johann Wilhelm Wilms – The Piano Concertos, Vol. 1 & Vol. 2”, door Ronald Brautigam, pianoforte en Kölner Akademie o.l.v. Michael Alexander Willens, 2 super audio cd’s op het label BIS. Een ontdekking!

Johann Wilhelm Wilms (1772-1847) was een componist van Duitse origine, die in Amsterdam ging wonen. Tegen de tijd van zijn overlijden, werd hij echter bijna nog uitsluitend herinnerd als de componist van het toenmalig Nederlands volkslied. N. a. v. de 250ste verjaardag van Wilms’ geboorte, heeft Ronald Brautigam de 5 nog bestaande pianoconcerti van ‘de Nederlandse Beethoven’ bewerkt. Op vol. 1 presenteert hij de eerste drie (opp. 3, 12 & 26), op vol. 2 staan de nrs. 4 op. 32 en 5, op. 55.

Wilms kreeg zijn eerste muzieklessen van zijn vader, die dorpsorganist was, en van zijn oudere broer. Van Georg Casper Hodermann (1740-1802) kreeg hij verder muziektheorie. Hij ging in 1791 naar Amsterdam, werd fluitist in verschillende orkesten en maakte naam als klaviervirtuoos en -pedagoog. In 1796 was Wilms één van de zes oprichters van de vereniging Eruditio Musica, die concerten organiseerde waarbij hij als pianist en componist actief was. Hij kreeg opdrachten van vermogende Amsterdamse muziekliefhebbers en zijn werk werd ook buiten Amsterdam bekend. Zo werd zijn vierde symfonie voor het eerst uitgevoerd in Leipzig. In Amsterdam, waar hij vanaf zijn 19de woonde, werd zijn muziek in een bepaalde periode zelfs vaker uitgevoerd dan deze van Beethoven. Naast kamermuziek, sonates en 3 vierhandige sonates, componeerde Wilms tussen 1806 en 1836, 7 symfonieën, soloconcerti voor fluit, hobo, klarinet, fagot en cello en pianoconcerti, waarvan er vijf tussen 1799 en 1820, verschenen.

Met “Wien Neêrlandsch bloed”, een patriottisch lied op tekst van Hendrik Tollens, won hij in 1815, de eerste prijs bij een prijsvraag voor een nieuw volkslied. Het lied was vanaf 1817, het officieel Nederlands volkslied, tot het in 1932, vervangen werd door het “Wilhelmus”, een Valeriuslied uit de cyclus “Sechs Altniederländische Volkslieder” van de Oostenrijkse componist, Eduard Kremser (1838-1914), die in 1878, verschillende geuzenliederen over de Tachtigjarige Oorlog, uit “Nederlandtsche gedenck-clanck”, van Adriaen Valerius (1570/1575-1625) bewerkte. In 1815, componeerde Wilms Variaties op “Wilhelmus van Nassouwe” voor cello, in 1820, gevolgd door Variaties op “Wien Neêrlands bloed” en “Wij leven vrij” voor fluit, klarinet, hobo, fagot, viool en cello, op. 57.

In december 1805 huwde hij met Nicoletta Theodora Versteegh, de dochter van een rijke kunstverzamelaar. Zij overleed echter in de zomer van 1821, enkele weken na een miskraam. Het volgend jaar verloor hij een dochter van tweeënhalf jaar. Wilms trok zich daarop grotendeels terug uit het openbaar muzikale leven en werd in 1823, organist van de Singelkerk van de doopsgezinde gemeente, “Het Lam”, in Amsterdam. Van toen af componeerde hij vooral gelegenheidswerken, zoals een jaarlijkse cantate voor de filantropische Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen. Na 1823, publiceerde hij enkel nog pianovariaties, Concertante voor twee klarinetten, een laatste symfonie en liederen met een patriottisch karakter ten tijde van de Belgische revolutie van 1830.

Zijn werken werden minder en minder uitgevoerd en in 1841, nam hij ontslag als lid van de Amsterdamse Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst, waarvan hij in 1829, naast Adrianus Catharinus Gerardus Vermeulen (foto), medeoprichter was geweest. Vanaf 1845 verloor hij langzamerhand zijn gezichtsvermogen en moest hij zich als organist vaker laten vervangen door een van zijn leerlingen. Twee jaar later overleed hij in Amsterdam.

De Nederlandse pianist, Ronald Brautigam (°1954), studeerde eerst aan het Sweelinck Conservatorium in Amsterdam bij Jan Wijn en vervolgde zijn studie in Londen bij John Bingham en in de VS bij Rudolf Serkin. In 1984 kreeg Brautigam de hoogste onderscheiding in de Nederlandse klassieke muziek, de Nederlandse Muziekprijs. Hij treedt regelmatig in binnen- en buitenland op, met vooraanstaande orkesten, en heeft samengewerkt met de dirigenten Frans Brüggen, Riccardo Chailly, Charles Dutoit, Ed Spanjaard, Bernard Haitink, Philippe Herreweghe, Ton Koopman, Roger Norrington, Simon Rattle, Edo de Waart en Andrew Parrott. Met de klarinettist Arjan Ariëns Kappers en coloratuursopraan Dieuwke Aalbers vormde hij jarenlang het Arcturus Trio dat een divers repertoire uitvoerde. Naast de ‘moderne’ piano is hij gespecialiseerd in het klassiek repertoire. Met musici als Ton Koopman, wijlen Frans Bruggen en Melvyn Tan werkt hij samen aan het klassiek pianowerk op pianoforte. Brautigam heeft alle pianosonates van Mozart op pianoforte uitgevoerd die nu ook op cd uitgegeven zijn, alsmede alle pianosonates van Beethoven.

Brautigam ontving veel lof voor zijn reconstructie van Beethovens allereerste pianoconcert Wo04, dat Beethoven in 1784 componeerde op dertienjarige leeftijd. De reconstructie is uitgegeven door Alba Music Press. In 2010 won Brautigam de prestigieuze Midem Classical Award voor zijn opname van dit weinig bekend en vroeg werk van Beethoven. Ronald Brautigam is ook begeleider. Zo is hij een vaste muziekpartner van de violiste Isabelle van Keulen. Tussen 2003 en 2015 nam Ronald Brautigam alle muziek voor solo-piano van Beethoven op, een enorme onderneming die resulteerde in een totaal van 15 veelgeprezen albums. In 2005 startte hij eerst met opnames van alle Beethoven-sonates en in 2008 volgden Beethovens pianoconcerti in samenwerking met Andrew Parrott. Brautigam koos ervoor om de werken op pianoforte uit te voeren. In 2010, na negen albums met sonates, nam hij vervolgens Beethovens variaties, bagatelles en andere kleinere pianostukken op, een duizelingwekkend scala aan werken, variërend van een Bagatelle van 11 seconden tot de monumentale Diabelli-variaties, en van een charmant Rondo in C, gecomponeerd door de 13-jarige Beethoven, tot een Andante-maestoso uit 1826. De sonate-opnames van Brautigam werden in 2014 in een box uitgebracht.

De Amerikaanse dirigent en contrabassist, Michael Alexander Willens, behaalde zijn Bachelor of Music en Master of Music aan de Juilliard School in New York, waar hij directie studeerde bij John Nelson (°1941). Hij studeerde ook bij Jacques-Louis Monod (°1927) (telg van de beroemde familie), Harold Farberman (1929-2018), leerling van Copland en ex slagwerker van het Boston Symphony Orchestra, bij Leonard Bernstein in Tanglewood, en koordirectie bij Paul Vorwerk, de oprichter van het ensemble Musica Pacifica in Los Angeles. Michael Alexander Willens is de dirigent van de in 1996 opgerichte “Kölner Akademie”, een ensemble dat op zowel historische als moderne instrumenten speelt. Zijn brede ervaring heeft hem een ongewone diepgang en vertrouwdheid met uitvoeringspraktijkstijlen gegeven, variërend van barok, klassiek en romantisch tot hedendaags. Hij heeft concerten gegeven voor de serie “Great Performer’s” in Lincoln Center in New York en op grote festivals in Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk, Spanje, Nederland, Italië, België, Estland en IJsland, die alle de hoogste waardering kregen in de pers.

Johann Wilhelm Wilms The Piano Concertos Vol. 1 Ronald Brautigam Kölner Akademie Michael Alexander Willens SACD BIS 2504

Johann Wilhelm Wilms The Piano Concertos, Vol. 2 Ronald Brautigam, fortepiano  Kölner Akademie Michael Alexander Willens, SACD BIS 2524

https://www.stretto.be/2019/10/03/beethoven-the-complete-piano-variations-bagatelles-clavierstucke-door-ronald-brautigam-6-cds-op-het-label-bis-een-must/

https://www.stretto.be/2021/03/23/carl-maria-von-weber-complete-works-for-piano-and-orchestra-door-ronald-brautigam-pianoforte-en-de-kolner-akademie-o-l-v-michael-alexander-willens-op-het-label-bis/