Na de vertalingen van Theo van Baaren (1912-1989), “Braakland” (G.A. van Oorschot, 1949) en Wilhelmus Jozef Maria Bronzwaer (1936-1999), “T.S. Eliot: gedichten: keuze uit zijn poëzie, met medewerking van Kees Fens en Johan Kuin”, Baarn 1983 (Ambo), verscheen nu een nieuwe vertaling van Eliots grandioos meesterwerk over de teloorgang van de beschaving en de uitzichtloosheid van het bestaan, van de hand van Paul Claes. Paul Claes omschrijft deze allegorie rond de ontgoocheling van de naoorlogse Britse generatie, weliswaar als een therapie voor een zware depressie en een mislukt huwelijk…
Dit jaar is het honderd jaar geleden dat “The Waste Land” verscheen. Met dit openingssalvo van het modernisme, presenteerde de Amerikaans-Britse dichter, toneelschrijver, cultuurfilosoof en literatuurcriticus, T.S. Eliot (1888-1965), zich in één klap als de belangrijkste Engelstalige dichter van de 20ste eeuw. Maar hij was ook omstreden… Het jaar 1922 was voor de westerse literatuur, een wonderjaar. Naast “Ulysses” van James Joyce verscheen nl. ook “The Waste Land” van T.S. Eliot, 2 hoogtepunten van het modernisme. Ernest Hemingway, Aldous Huxley, William Faulkner, Graham Greene en zelfs Stephen King lieten zich erdoor inspireren. Wanneer Eliot begin jaren ’20 aan “The waste land” schreef, had hij last van hevige spanningen, waarvoor hij werd opgenomen in een psychiatrische kliniek in Zwitserland. In 1922 kwam hij uit op een versie van ruim 1000 versregels. Met zijn vriend Ezra Pound, kortte hij dit in tot 433 verzen. In het najaar werd het gedicht in literaire tijdschriften in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten gepubliceerd, en vervolgens in boekvorm.
Tussen 1917 en 1922 schreef Eliot “Prufrock and Other Observations” (1917), “Poems” (1920) en “The Waste Land” (1922). In deze gedichten, doordrongen van het cultuurpessimisme van na de Eerste Wereldoorlog, ontdaan van romantische lyriek, beschreef Eliot het lijden, de ontluisterende ervaring van de grote stad, de onvruchtbaarheid en de uitzichtloosheid van het modern bestaan en de absolute isolatie van ieder individu door het geestelijk en moreel failliet en de verspilling van de goddelijke liefde. “The Waste Land”, onder redactie van vriend en dichter-criticus Ezra Pound, vestigde Eliots reputatie als een belangrijk dichter. In “The Waste Land”, indrukwekkend overladen met literaire verwijzingen en citaten, (citaten van Augustinus, Byron, Chaucer, Dante, Eliot, Frazer, Shakespeare en uit het Sanskriet), verwoordde Eliot een cultuur van verspilling en verval, van lusteloze en doelloze seksualiteit, van eenzaamheid en godsverduistering, van een cultuur die gedragen werd door de dood. 
Het gedicht bestaat uit 5 delen, “The Burial of the dead”, “A game of chess”, “The fire sermon”, “Death by water” en “What the thunder said”. Paul Claes, die reeds samen met Mon Nys een bejubelde vertaling van Ulysses maakte, heeft nu ook “The Waste Land” omgezet in fonkelend Nederlands. Claes schreef trouwens daarenboven een commentaar waarin hij tientallen tot nu toe mysterieus gebleven passages, voor het eerst verklaart. Bovendien onthult hij in een nawoord, hoe Eliot het pijnlijkste geheim uit zijn privéleven prijsgaf in een ingenieus gecodeerde vorm. Zijn vriendin, Mary Hutchinson, sprak er over als ‘Toms autobiografie’. Nu krijgt de lezer van “The Waste Land” voor het eerst de sleutel tot de betekenis van dit magistraal en legendarisch gedicht. In vertaling telt het vijftien bladzijden, exclusief de noten van Eliot (tien), Claes’ eigen inleiding (zestien), commentaar (135) en bibliografie (veertien). Deze grandioze vertaling van Paul Claes, die zo maar eventjes elke Eliot-regel heeft becommentarieerd, is voortaan niet meer weg te denken uit de Eliot-receptie.
T.S. Eliot Het barre land/The Waste Land 224 bladz. Engels/Nederlands uitg. De Bezige Bij ISBN 9789403171913
