“Giacomo Sarcuni, Missa A 5 Voci con stromenti”, door Le Pavillon de Musique o.l.v. Ann Cnop en La Hispanoflamenca o.l.v. Bart Vandewege, op het label Et’cetera. Schitterend! | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Opticaprenten] 18e eeuw, o.a. Napels - 700-722 Topografie Europa | Zwiggelaar Auctions

Op deze nieuwe cd ontdekt u o.a. de wereldpremière-opname van de Missa a 5 Voci con stromenti van Giacomo Sarcuni (1690-1756). Hij verwierf in de 18^de eeuw aanzienlijke bekendheid als componist en muziekleraar in Napels, maar zijn leven en carrière zijn helaas tot voor kort, nooit het onderwerp geweest van vruchtbaar onderzoek.

Onder impuls van Vlaamse polyfonisten als Lassus en De Monte, die er aan het hof van de Spaanse overheersers verbleef, groeide Napels eind 16de eeuw uit tot een muzikale metropool. Ook de volgende eeuwen konden componisten hier de vruchten van plukken. Eén van hen was Giacomo Sarcuni. Over het leven en werk van deze componist was weinig gekend tot Filomena Sarcuni (foto), een jonge Italiaanse violiste, die aan het Gents conservatorium bij Ann Cnop studeert, nieuwsgierig werd naar haar naamgenoot. Grondig onderzoek bracht informatie over het leven van Sarcuni en verschillende ongekende composities aan het licht. Daarnaast bleek ook dat Filomena een nazaat is van Giacomo Sarcuni.

PDF) Aquilina, Frederick. “Benigno Zerafa (1726–1804) and the Neapolitan Galant Style.” Review by Guido Olivieri | Guido Olivieri - Academia.edu

Het enige dat van Sarcuni bekend was, is dat hij vermeld wordt als maestro di cappella van het aartsbisdom Napels in het boek, “Benigno Zerafa and the Neapolitan Galant Style” (2016) (foto) van Frederick Aquilina (foto). De naam Sarcuni komt niet voor in de – muziekencyclopedieën en zijn manuscripten zijn nooit onderwerp geweest van archiefonderzoek. Het boek van Aquilina is trouwens de allereerste studie van de belangrijkste 18de-eeuwse componist van Malta, Benigno Zerafa (1726-1804), een specialist in het componeren van religieuze muziek. Zerafa’s grootschalige en kleinschalige vocale werken, meestal gecomponeerd tijdens zijn lange dienst als muzikaal leider van de kathedraal van Sint-Pieter en Paulus (foto’s) in Mdina in Malta, krijgen de laatste jaren steeds meer erkenning.

Naast het beschrijven en analyseren van dit uitgebreid corpus, geeft het boek een verslag van Zerafa’s soms bewogen carrière tegen de bredere achtergrond van het rijk muzikaal en cultureel leven op Malta, waarbij speciale aandacht wordt besteed aan de sterke banden met Italië, en met name Napels, waar Zerafa zes jaar studeerde. Het onderzoekt in detail de complexe relatie tussen muziek en katholieke liturgie en onderzoekt de onderscheidende kenmerken van de muziekstijl, tussen barok en klassiek, waarin Zerafa werd opgeleid en heeft gecomponeerd, een stijl die tegenwoordig algemeen als “galant” wordt bestempeld. Het boek is voorzien van veel muziekvoorbeelden en verwijst uitgebreid naar Italiaanse en Maltese componisten uit Zerafa’s tijd en naar analytische studies van Italiaanse muziek uit het midden van de 18^de eeuw.

Napels heeft door de eeuwen heen een belangrijke en levendige rol gespeeld, niet alleen in de muziek van Italië, maar ook in de West-Europese muziektradities in het algemeen. Deze invloed strekte zich uit van de conservatoria voor oude muziek in de 16^de eeuw tot de muziek van Alessandro Scarlatti tijdens de barok en de komische opera’s van Pergolesi, Piccinni en, uiteindelijk, Rossini en Mozart. De Napolitaanse School, (o.a. Domenico Sarro, Francesco Mancini, Giuseppe Porsile en Nicola Fiorenza), van muziekhistorisch belang tussen de Romeinse School en de Venetiaanse School, was een groep 17de – en 18de -eeuwse operacomponisten, die allen in Napels studeerden of werkten. De bekendste was Alessandro Scarlatti met wie de moderne opera begon, en Francesco Provenzale, die algemeen beschouwd wordt als de oprichter.

Tijdens de 17de- en 18de eeuw trok Napels’ faam als muzikaal centrum veel reizigers, componisten, instrumentalisten en virtuoze zangers aan. Onder de aspirant-muzikanten waren o.a. de meest geschoolde en gewilde castraten, veelbelovende jongens tussen 8 en 12 jaar, die werden onderworpen aan een operatie om het uitzonderlijk zuiver timbre van hun hoge stem te behouden.

Giacomo Sarcuni was maestro di cappella aan verschillende Napolitaanse kerken en kloosters, waaronder de Cattedrale. Als kapelmeester was hij verantwoordelijk voor de muzikale opleiding van de knapen en het componeren van repertoire voor hun opvoeringen in de verschillende religieuze instellingen. Ondanks alles belandde hij in de vergetelheid, maar dankzij het onderzoek van Ann Cnop, Philomena Sarcuni en Bart Vandewege herontdekken we zijn werk.

Na vioollessen bij Frans Vos en kamermuziek bij Florent Van de Vondel aan het Mechels Stedelijk Conservatorium, studeerde Ann Cnop (°1981) (foto), afkomstig uit Vilvoorde, viool bij Elisa Kawaguti en zang bij Dina Grosberger aan het Lemmensinstituut. In 2004 behaalde ze haar Master (magna cum laude) en zette ze haar studie barokviool verder bij Sigiswald Kuijken aan het Conservatorium in Brussel. Tijdens haar beide studies volgde ze ook masterclasses barokviool bij Johannes Leertouwer en RyoTerakado en kamermuziek bij Rainer Hofmann. Sinds 2013 is ze concertmeester van het Duits orkest, Concerto Foscari, in Hannover, speelt ze vaak in duo met Luc De Vos (piano), en is ze de eerste violiste van het Strijkkwartet, Quatuor a4”. Daarnaast doceert ze viool en barokviool aan het Conservatorium van Gent.

In 2020 richtte de Belgische violiste, Ann Cnop, in Mechelen, het professioneel ensemble le Pavillon de Musique op. Vanaf het begin heeft het ensemble een heel duidelijke missie gehad, om het grote publiek in binnen- en buitenland vergeten en verloren gegane werken uit de barok te laten herontdekken. Het ensemble werkt met een vaste kern van gespecialiseerde professionele musici met ruime ervaring in oude muziek, maar ook met wisselende bezettingen per project. Ann Cnop is al vele jaren actief in de oude-muziekscene en is gespecialiseerd in academisch en historisch onderzoek naar bekende en minder bekende componisten en oude manuscripten. Binnen dit nooit aflatend wetenschappelijk onderzoek is le Pavillon de Musique de perfecte partner. Het resultaat hiervan brengt het ensemble met constante waakzaamheid over kwaliteit en authenticiteit en met uitvoeringen van hoog niveau naar de luisteraar.

Bart Vandewege is een Belgische componist, regisseur, zanger en producer, gevestigd in Madrid. Zijn veelzijdigheid als muzikant is het resultaat van zijn studies zowel muziektheorie (harmonie, contrapunt, compositie) als zang, fluit en piano aan Belgische conservatoria. Zijn muzikale verkenning bracht hem ertoe zich te specialiseren in oude muziek, traditionele muziek, hedendaagse muziek en jazz. Ondertussen volgde hij masterclasses orkestdirectie bij o.a. Salvador Mas en Arturo Tamayo, die hem wegwijs maakten in het romantisch en hedendaags repertoire.

La Hispanoflamenca is een Spaans-Vlaams ensemble, gespecialiseerd in 16de- en 17de-eeuwse polyfonie uit de Lage Landen en het Iberisch schiereiland, met vooral aandacht voor componisten uit het noorden die hun geluk zochten in het zuiden, of omgekeerd. Composities gedrukt op persen in Vlaanderen en zeldzame muziekdrukken of manuscripten uit Spanje vullen hun repertoire aan. De bezetting van La Hispanoflamenca bestaat uit zangers die regelmatig op het concertpodium staan met ensembles zoals het Collegium Vocale Gent, La Capella Reial de Catalunya, Al Ayre Español en het Amsterdam Baroque Choir. Door het vermengen van Spaanse, warmere timbres met noordelijke, slankere stemtypes krijgt men een aparte toonkleur. Dirigent Bart Vandewege is actief als zanger, dirigent en componist en werkt o.m. met het Collegium Vocale Gent, het Amsterdam Baroque Choir, La Petite Bande, Concerto Köln, il Giardino Armonico en het Freiburger Barockorchester. Ook wordt hij regelmatig uitgenodigd als gastdirigent en realiseerde diverse cd-opnamen.