José de Baquedano, “Música para la catedral de Santiago”, door La Grande Chapelle o.l.v. Albert Recasens, op het label Lauda. Meesterlijk! | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Onder de componisten die aan de beroemde kathedraal van Santiago de Compostela werkten, was er José de Baquedano (1642-1711). Deze opname biedt een kleine anthologie van zijn Latijnse kerkmuziek met een selectie van motetten, psalmen en klaagliederen, gecomponeerd voor twee en drie koren, waaruit het meesterschap van de componist blijkt.

Santiago de Compostela, gelegen aan de uiterste westelijke rand van Europa, is sinds de middeleeuwen een spiritueel en artistiek centrum. In de 17de eeuw beleefde de kathedraal een gouden eeuw die leidde tot de transformatie van de romaanse structuur in een barokke bezienswaardigheid. Daar werd in overvloed een polychorale stijl gecultiveerd, die zowel plechtigheid als grootsheid gaf aan religieuze ceremonies. José de Baquedano liet een opmerkelijk vocaal erfgoed na in het Spaans en Latijn. Daarin waren vooral zijn composities voor de Goede Week opmerkelijk.

José de Baquedano werd geboren in Puente la Reina-Gares (Navarra) en overleed in Santiago de Compostela. Hij zette zijn eerste muzikale stappen bij de kapelmeester, Simón Huarte Arrizabalaga, tot deze laatste in Bilbao tot koordirigent werd benoemd. Later studeerde hij compositie in Madrid bij Matías Ruiz. Priester gewijd in 1680, werd hij datzelfde jaar benoemd tot kapelmeester van de kathedraal van Santiago de Compostela, een van de belangrijkste kathedralen in Spanje, waarin hij zijn werk uitvoerde. Baquedano was een van de beste exponenten van de Spaanse muzikale barok, en kan worden beschouwd als de eerste Spaanse componist die een werkelijk prachtige taal gebruikte, zeer melismatisch en met ruime demonstratie van virtuoze technische middelen, zowel in de langzame als snelle passages, duidelijk de voorkeur gevend aan de weergave van verstaanbaarheid naar tekst. Dit alles kwam vooral tot uiting in zijn klaagliederen voor de Goede Week. Hij cultiveerde ook op grote schaal meerkorigheid, met composities die zestien stemmen bereikten, verdeeld over vijf verschillende koren.

In veel werken gebruikte hij, naast de gebruikelijke basso continuo, instrumenten die de stemmen verdubbelden. Alle overgeleverde muziek van Baquedano is religieus, met uitzondering van één triosonate, de enige die tot dusver in het 17de-eeuwse Spanje bekend was in deze vorm die in Europa werd gecultiveerd. Zijn overgebleven werk, samengesteld door de Spaanse musicoloog, priester en theoloog, José López-Calo (1922-2020), de auteur van o.a. “La música en la Catedral de Santiago” (1993), bestaat uit vijf missen, zes antifonen, zeven klaagzangen, veertien psalmen, zestien andere religieuze werken in het Latijn, en kerstliederen. Scherzo | La Grande Chapelle redescubre a José de Baquedano

“La Grande Chapelle” is een Spaans vocaal en instrumentaal ensemble van oude religieuze muziek, opgericht in 2005. Hun naam is ontleend aan de muziekkapel in Bourgondië, waaraan musici/componisten als Nicolás Gombert, Philippe Rogier, Pierre de La Rue en Mateo Romero verbonden waren. De Catalaanse musicoloog Albert Recasens volgde zijn vader, de dirigent Ángel Recasens, na zijn overlijden in augustus 2007, op als directeur van het ensemble. Wat met vader Recasens en zijn Capilla Príncipe de Viana begon, het uitvoeren van Spaanse muziek uit de Gouden Eeuw, wordt nu door de zoon voortgezet met “La Grande Chapelle”, Lauda is daarbij hun eigen label.

Albert Recasens, werd geboren in Cambrils in Tarragona. Hij begon zijn muzikale studies al vroeg, onder auspiciën van zijn vader, voornamelijk aan het conservatorium van Vilaseca y Salou. Zijn muziekkennis vervolmaakte hij aan de Escola de Música in Barcelona, het Stedelijk Conservatorium van Brugge en het Koninklijk Conservatorium in Gent (piano, directie, koorzang, muziekgeschiedenis en compositie). Hij volgde verschillende cursussen en seminars over muziekonderwijs, koorzang en directie (Jorma Panula, Roland Börger), en tegelijkertijd studeerde hij een graad in musicologie aan de Katholieke Universiteit van Leuven in zowel de Nederlandse als de Franse sectie. In 2001 promoveerde hij op een proefschrift over toneelmuziek in het 18de-eeuwse Madrid.