Reynaldo Hahn (1874-1947) was dé meester van de kleine vorm, de voortreffelijke miniatuur, charmant, geparfumeerd, nostalgisch of vrolijk, betoverend in hun fantasie en poëzie. Deze 4 cd box bevat o.a. de suite ‘Le Rossignol éperdu’ (op 2 cd’s), Juvenilia, Au clair de lune, Portraits de peintres, 10 Valses, de onbewerkte suite Manon, fille galante en twee (virtuoze) études.

De zoektocht van Proust naar de verloren tijd, ging gepaard met muzikale herinneringen en citaten, afkomstig uit de salons van het fin-de-siècle Parijs. Voor de componisten uit die tijd vormden die salons een perfect platform voor de introductie van nieuw werk, uitgevoerd door de beste musici, voor een sympathiek, mooi, goed opgeleid en rijk publiek. Voor de muziekminnende Marcel Proust boden ze talloze mogelijkheden om de componisten te ontmoeten die hij zo bewonderde. Tijdens de ‘Belle Époque’ vermenigvuldigen de muzikale salons zich. In dat van de prins van Polignac bv., speelden Gabriel Fauré en Maurice Ravel, en Proust ontdekte er de Sonate voor viool en piano van César Franck (1886).

In 1894 ontmoette hij er Reynaldo Hahn, een eclectische componist en muziekcriticus, die hem in contact bracht met de wereld van Ballets Russes. De twee mannen zijn niet alleen twee jaar lang geliefden geweest, maar hebben hun hele leven, een esthetische en intellectuele relatie onderhouden, die rijk was aan wederzijdse invloeden, uitwisselingen en confrontaties. Reynaldo Hahn (1874-1947) was de zoon een Duits-Joodse zakenman en ingenieur uit Hamburg en een Venezolaanse moeder. Hij werd geboren in Caracas, maar woonde sinds 1878, in Parijs. Hij ging er naar het Conservatoire national supérieur de musique en werd leerling van Gounod en Massenet. Reynaldo Hahn heeft er altijd last van gehad om een “huiskamermuzikant”, een “kleine meester” of een “aangename improvisator” met een “delicaat genie” te worden genoemd. Hahn gaf blijk van dit bewustzijn toen hij tussen 1899 en 1911, zijn magnum opus voor piano solo componeerde, 53 Poèmes pour piano. De overgrote meerderheid van de “Poèmes” behield weliswaar de spontaniteit en oprechtheid die zijn vorige werken kenmerkten. We vinden in deze collectie, en voor het eerst in het oeuvre van Reynaldo Hahn, de invloed van het impressionisme.

“Le Rossignol éperdu” werd verdeeld in vier reeksen: Serie I: 1 tot 30, Serie II: Orient, 31 tot 36, Serie III: Carnet de voyage,37 tot 45, en Serie IV: Versailles, 46 tot 53. Deze 53 gevarieerde en glinsterende “gedichten voor piano” klinken als een elegie, een scherzo, verder als een herinnering aan een reis, of als een indruk van het Oosten. Een pianowerk van experiment en onderzoek naar een nieuwe taal, die zich wilde onderscheiden van zijn pianomuziek en mélodies voor de salons van la princesse Mathilde, dochter van Jérôme Bonaparte, la comtesse De Guerne of de schilderes, Madeleine Lemaire, die model stond voor het personage van Madame Verdurin in “À la recherche du temps perdu” van Marcel Proust.

De verzameling stukken, samen “Le Rossignol éperdu” getiteld, werd voor het eerst gepubliceerd door Heugel & Co. in 1912, maar is pas recentelijk populair geworden bij pianisten en kenners. Het woord éperdu in de titel kan worden vertaald als de “verontruste” of “verbijsterde”, “radeloze” of “verwarde” nachtegaal. Hahn zelf beschreef de cyclus vluchtig in een brief aan Proust, waarin hij aangaf dat hij de stukken had gecomponeerd met “larmes rentrées,” of “onderdrukte tranen”. Deze verzameling magnifieke, sfeervolle karakterstukken kwamen in de lijn van de efemere stijl van de vroege Scriabin, het subtiel harmonisch palet van een Gabriel Fauré, de ingetogen, spaarzame lyriek van de late Liszt, of de suite, “La Maison dans les dunes”, van de helaas zo weinig bekende componist, Gabriel Dupont. Hahn drukte weliswaar duidelijk zijn eigen stempel op deze stukken. Voorbeelden zijn het eenvoudig stijgend motief van twee noten vanuit een chromatisch georiënteerde, lineaire textuur in “Éros caché dans les bois” (nr. 9), en in de onvoorspelbare melodische wendingen in het kort maar levendig “Portrait” (nr. 14). Hahn schittert ook in de glinsterende delicatesse van de unisono lijnen in “Le Jardin de Pétrarque” (nr. 38) en in “Noces du Duc de Joyeuse” (nr. 41).

Dit compleet overzicht van de pianomuziek van Reynaldo Hahn, voor het eerst uitgebracht in 2015 maar al enige tijd niet meer verkrijgbaar, bevat verschillende eerste opnamen en een feest van charmante en onbekende muziek uit de gouden eeuw van het Frans salon. Hoewel hij nu waarschijnlijk het meest bekend is van een stroom van winnende en geestige liederen, draagt de glanzende diversiteit van Hahns oeuvre voor piano solo de stempel van typisch Franse kwaliteiten, alsof de Venezolaanse componist wilde aantonen dat Parijs zijn ware thuis was. Veel stukken hier ontlenen hun verfijnde charme niet alleen aan hun elegantie, hun lichtheid van toucher en sensuele harmonie – allemaal ‘Franse’ kwaliteiten bij associatie – maar Hahn is nog steeds in staat om verrassingen te veroorzaken in de nieuwe vormen en pikante harmonieën in zijn meest substantiële collectie, Le rossignol éperdu. Thema’s die door deze muziek lopen zijn behendige portretten van mensen, landschappen en zeeën, een kwartet van schilders geïnspireerd door de poëzie van Proust (1894), van twee jaar eerder, een 11 minuten durende suite gewijd aan het maanlicht (Au clair de lune), een sextet van heerlijke Aziatische en bijna-Oosterse evocaties zoals een nocturne over de Bosporus. Hahn neemt gemakkelijk een neoklassiek kostuum aan wanneer het hem uitkomt, in acht toonschilderingen van Versailles en het Thème varié sur le nom de Haydn dat hij in 1910 mocht schrijven als honderdjarig eerbetoon aan Debussy en de andere Franse grootheden van hun tijd.

De Italiaanse pianist Alessandro Deljavan (1987) begon piano te studeren toen hij nog geen twee jaar oud was. Na het behalen van een diploma aan het Conservatorium van Milaan, werd hij geselecteerd voor de prestigieuze Lake Como International Piano Association waar hij studeerde bij William Grant Naboré, Dimitri Bashkirov, Laurent Boullet, Fou Ts’ong, Dominique Merlet, John Perry, Menahem Pressler en Andreas Staier. Hij trad op in Europa (Italië, België, Frankrijk, Duitsland, VK, Polen, Slowakije, Rusland), maar ook in Argentinië, Colombia en de Verenigde Staten. In 1996 won hij de 1er Prix, 1er Nommé de la discipline piano classique, degré virtuosité in Rueil-Malmaison, Parijs. Andere prijzen omvatten de 5e plaats op de Gina Bachauer International Young Artists Competition 2005, de John Giordano Juryvoorzitter Discretionary Award ($ 4.000) op de Van Cliburn International Piano Competition 2009, Fort Worth, Texas, en de 2e prijs op de Isang Yun Competition 2010, Tongyeong, Zuid-Korea.

Inhoud:

Le rossignol éperdu, Série I [30]

Le rossignol éperdu, Série II [6]

Le rossignol éperdu, Série III [9]

Le rossignol éperdu, Série IV [8]

L’Inspiration, premiere valse

Juvenilia [6]

Les Impressions [3]

Contour melodique improvise

Good-bye

Pieces d’amour [4]

Notturno alla italiana

Au clair de lune [11]

Piece de lecture a premiere vue (Improvisazione)

Portraits de peintres [4]

Chanson reveuse de l’Heliotrope

Valse de la Libellule en deuil

Canon dans le mode Phrygien

Reverie

Invitation a la valse

Premieres Valses [10]

La Danse de Dorimene

Bacchante endormie (fragment)

Pavane d’Angelo, pour le drame de Hugo (piano transcription)

Sonatine

Theme varie sur le nom de Haydn

Preface en musique pour La Creation du Monde

Les Jeunes lauriers. Marche militaire

Manon, fille galante [6]

Etudes [2]

Reynaldo Hahn Complete Piano Music Alessandro Deljavan piano 4 CD Piano Classics PCL10257