“Le Miroir de Jésus” is een mystiek werk, waarin de christen mediteert over de ‘mysteries’, die de Maagd Maria als in een ‘spiegel’ van haarzelf, ondervond in het licht van de gebeurtenissen van het leven van haar Zoon.

“Le Miroir de Jésus” voor mezzosopraan, vrouwenkoor, strijkers en harp, was het laatste grote werk van de Franse componist, Andre Caplet (1878-1925). Het was als het ware zijn spiritueel testament, gecomponeerd in de lente en zomer van 1923, gebaseerd op 18 gedichten van de Franse schrijver, Henri Ghéon (1875-1944), eigenl. Henri Léon Vangeon, de intieme vriend van André Gide. Dit mystiek werk met als ondertitel ‘Mystères du rosaire’ (Mysteries van de Rozenkrans), bevatte tekst en muziek bij de belangrijkste episoden in het leven van Jezus, verteld vanuit het perspectief van de Maagd Maria, als het ware gespiegeld in haar blik. De muziek sublimeerde de teksten beurtelings poëtisch of dramatisch, maar altijd ontroerend in hun menselijkheid.

Puttend uit de wortels van een authentiek, mystiek geloof, werd het werk als achtergrondmuziek bij de Blijde, Droevige en de Glorievolle Mysteriën, verdeeld in drie delen, “de spiegel van vreugde”, “de spiegel van pijn” en “de spiegel van glorie”. Elk van die drie delen wordt voorafgegaan door een instrumentale prelude. Een versie voor koor, strijkorkest en twee harpen werd voor het eerst uitgevoerd in Lyon in februari 1924. In zijn kamermuziekversie werd “Le Miroir de Jésus” daarna voor het eerst uitgevoerd op 1 mei, in het Théâtre du Vieux-Colombier in Parijs.

André Caplet dirigeerde en de mezzosopraan was Claire Croiza (1882-1946) (foto), die reeds bekend was om haar uitvoeringen van Détresse, 1918, “Le Vieux Coffret”, 1919, “Ballades françaises”, 1921, en “Hymne à la naissance du matin”, 1921 van Caplet. Het succes van Le Miroir de Jésus” was zo groot dat dit werk onder leiding van de componist, meerdere keren werd uitgevoerd in een telkens uitverkocht Théâtre du Vieux-Colombier, en er andere uitvoeringen plaatsvonden in verschillende steden. Zo haalde de Belgische Koningin Elisabeth de componist en de uitvoerders naar Brussel om dit werk uit te voeren.

Elk van de drie delen/spiegels opent met een uitgebreide, instrumentale prelude. Het eerste deel, “Miroir de Joie”, dat opent met de Annunciatie, vertelt over het bezoek van Maria, de geboorte van Christus en zijn tijd in de tempel van Jeruzalem. Het tweede deel, “Miroir de Peine”, gaat over de mysteries van pijn: “agonie au jardin”, Jezus’ geseling (“flagellation”), de doornenkroon, de weg van het kruis (“portement de croix”) en ten slotte zijn kruisiging. Het laatste deel, “Miroir de Gloire”, reflecteert op de ‘Glorieuze Mysteries’: Jezus’ opstanding, de Hemelvaart, Pinksteren en tot slot de Tenhemelopneming en kroning (“couronnement au ciel”).

Af en toe verandert de stem in recitatie of zelfs recitatief, maar de zang staat altijd in dienst van de tekst. Ze garandeert de verstaanbaarheid ervan en vertolkt tegelijkertijd de woorden met muzikale middelen. Later introduceert het koor de respectieve gedichttitels en komt het naar voren op enkele punten die des te belangrijker zijn. Aan het einde van de eerste rozenkrans versterkt het bv. de boodschap van Ghéons tekst met een Latijns bijbels citaat, “Maria Autem Conservabat Omnia Veaba Hæc Conferens In Corde Suo”, (“Maar Maria bewaarde al deze woorden en ontroerden haar in haar hart”), en later met lofprijzingen zoals ‘Sanctus’ en ‘Halleluja’. In “Le Miroir de Jésus” vond Caplet een muzikale vorm voor de mysteries van het oude passieverhaal dat verleden en heden samenbracht in een vreedzame synthese. Heel bijzonder!

De Engelse koordirigent en operaregisseur, Howard Arman (°1954), won in 1996 de Händel-muziekprijs op het Händelfestival in Halle. Hij is dirigent van de Thüringen Philharmoniker en van het Luzerner Theater. Sinds 2017 is hij de directeur van het Bayerische Rundfunk Chor. Howard Arman studeerde aan het Trinity College of Music in Londen, werkte eerst met vooraanstaande Britse ensembles, maar verhuisde in 1981 naar Oostenrijk en Duitsland. Daar leidde hij o.a. de radio-koren van de Norddeutscher Rundfunk, de Südwestrundfunk, de Österreichischer Rundfunk en het RIAS Kammerchor. Van 1983 tot 2000 was hij ook de leider van de Salzburger Bach-Chor, en sinds 1998 is hij directeur en artistiek leider van het MDR-Rundfunkchor, het koor van de Mitteldeutscher Rundfunk (MDR).

André Caplet Le Miroir de Jésus Chor des Bayerischen Rundfunks, Münchner Rundfunkorchester, Howard Arman cd BR Klassik 900342