Johann Sebastian Bach was een verbazingwekkend vindingrijke en vaardige bewerker van zijn eigen muziek. Sommige van zijn klavecimbelconcerti bv. hadden waarschijnlijk een voorgeschiedenis als kamerconcerti voor verschillende solo-instrumenten uit zijn tijd in Weimar. Michael Form ging hier met veel speurzin aan de slag om deze veronderstelde oorspronkelijke versies te reconstrueren. Zo beleeft u de herontdekking van een bijna vergeten barokgenre, het zogenaamd “Concerto da Camera” voor meerdere solo-instrumenten en enkel basso continuo, zonder orkestbegeleiding. Niet te missen!

Voor de concerten van het van Telemann overgenomen Collegium Musicum in het befaamd Café Zimmermann in Leipzig, had Bach bv. een groot aantal instrumentale stukken nodig. Dit was ook een bijzondere gelegenheid om muziek voor maximaal vier klavecimbels uit te voeren, een experiment dat als klaviervirtuoos buitengewoon moet hebben aangesproken. De meeste componisten parodieerden het werk van hun voorgangers en tijdgenoten. Mozarts 6 Preludes en Fuga’s voor viool, altviool en cello, K.404a, bv. zijn arrangementen van fuga’s van Wilhelm Friedemann en Johann Sebastian Bach. Enkel 4 preludes, adagio’s, zijn originele composities van Mozart. Voor zijn Neumeister-koralen bv. greep Bach terug op werken van Johann Pachelbel, Johann Michael Bach en Johann Christoph Bach.

Bovendien was hij een meester in het gebruiken van zijn eigen werken voor nieuwe composities. Werken voor één bepaald instrument konden bv. worden gearrangeerd en aangepast voor verschillende instrumentale combinaties. Zo werden Bachs Vioolconcerti in E (BWV 1042), la klein (BWV 1041) en het Dubbelvioolconcerto in re klein (BWV 1043), gearrangeerd als klavecimbelconcerti, maar één toon lager getransponeerd. Het klavecimbelconcert in re klein (BWV 1052), zelf beschouwd als een arrangement van een verloren gegaan vioolconcerto, werd in de Cantate “Wir müssen durch viel Trübsal” (BWV 146) ook herschikt als een orgel sinfonia en hergebruikt voor het openingskoor.

Het Brandenburgs Concerto no. 3, voor negen strijkers en basso continuo, bv., kreeg hobo’s en hoorns toegevoegd voor de versie in de cantate “Ich liebe den Höchsten von ganzem Gemüte” (BWV 174), en de prelude van de solo-viool Partita in E (BWV 1006) werd volledig opnieuw gearrangeerd als de Sinfonia in D voor orgel obbligato, drie trompetten, pauken, hobo’s en strijkers voor de cantate “Wir danken dir, Gott, wir danken dir” (BWV 29). Bach componeerde weliswaar nooit een concerto voor orgel. Hij gebruikte het orgel wel als solo-instrument in bepaalde van zijn cantates. Zijn solo orgelconcerti waren alle bewerkingen van concerti van Vivaldi en van Johann Ernst von Saxen-Weimar. In aria’s, koorgedeelten en sinfonia’s van toch wel 18 cantaten, gebruikte Bach weliswaar het orgel als solo-instrument.

De Duitse blokfluitspeler, Michael Form (1967) wordt gezien als een van de meest veelzijdige musici van zijn generatie. Al vele jaren slaagt hij erin zijn twee carrièrepaden als instrumentaal virtuoos en als orkestdirigent met succes te combineren. Als blokfluitist heeft hij zich uitsluitend gespecialiseerd in Oude Muziek, maar als dirigent beweegt hij zich met gemak door de muziek van verschillende tijdperken. Zijn breed repertoire reikt nl. van de muziek van de late middeleeuwen tot de muziek van nu. Sinds 2004 is hij actief als dirigent van veelgeprezen barok- en moderne symfonische orkesten, evenals professionele koren in Europa, Latijns-Amerika en Oceanië, en heeft momenteel meer dan 160 operavoorstellingen geleid in gerenommeerde theaters.

Het ensemble Aux Pieds Du Roy (10 musici) werd in 2005 opgericht door Dirk Börner en Michael Form met als doel de Franse kamermuziek van rond 1700 te onderzoeken en te interpreteren. Het Oudfranse pied was een maateenheid die onder meer werd gebruikt om verschillende slingerlengtes te bepalen, waaruit heel precies muzikale tempo’s konden worden afgeleid. De slinger (chronomètre de Loulié), in 1696, uitgevonden door Étienne Loulié (1654-1702, was de barokke voorloper van de klassieke metronoom en werd vooral gebruikt in Franse verhandelingen uit de 18^de eeuw om het exact tempo van dansbewegingen te bepalen.

Tracklist:

Concerto da Camera a 6 BWV 1063r voor blokfluit, hobo, viool, altviool, cello & bc

Concerto in Bes groot naar BWV 525 & 1032 voor blokfluit, hobo en fagot

Concerto da Camera in D BWV 1064R voor 3 violen, altviool & bc

Concerto da Camera a 5 in G naar BWV 592 & 592a voor blokfluit, viool, altviool, fagot & bc (naar een Vioolconcert van Johann Ernst, prins van Sachsen-Weimar)

Passacaille naar BWV 78 voor blokfluit, hobo, viool, altviool & bc

Concerto a 6 re klein BWV 1059R (reconstructie van een fragment van 9 maten, voor blokfluit, 3 violen, altviool & bc)

Concerto da Camera a 5 in F BWV 1047R (originele versie van het Brandenburgs concert nr. 2 voor blokfluit, hobo, hoorn, viool en bc)

Bach Recovered Chamber Concertos Au Pieds Du Roy Michael Form cd Pan Classics PC10445