De Duitse contratenor, Franz Vitzthum wordt door de internationale pers herhaaldelijk geprezen om zijn heldere, lichte stem met zijn aangenaam timbre en uitgebalanceerde toon en om zijn uitstekende tekstinterpretatie. Zijn vocale kwaliteiten komen bijzonder goed tot hun recht in Duitse barokliederen. Onder de nieuwe titel “Kommt ihr Stunden, macht mich frei” zijn zijn eerste twee zeer succesvolle solo-cd’s voor Christophorus, gewijd aan het geestelijk lied ten tijde van de Dertigjarige Oorlog, nu gebundeld op een dubbel-cd.

Met de zogenaamde tweede Praagse Defenestratie (foto) op 23 mei 1618, waarbij een groep protestantse edelen de katholieke vertegenwoordigers van koning Ferdinand II uit het raam van de burcht in Praag duwden, nu 400 jaar geleden, escaleerde een conflict dat al jaren smeulde tussen de overwegend protestantse Boheemse adel en de katholieke soevereine autoriteit. Het was het begin van de Dertigjarige Oorlog, één van de langste en meest destructieve conflicten in de geschiedenis van de mensheid. Het resulteerde in acht miljoen doden door geweld, hongersnood en plagen, en door militaire gevechten die voornamelijk op Duitse bodem plaats hadden. Pas in 1648 kwam het met de Vrede van Westfalen tot een einde.

Lutherse muziek in Noord- en Midden Duitsland, polyfonie en het Luthers koraal, geistliche Konzerte, Heinrich Schütz en de geboorte van het Duits oratorium, zijn leerlingen, toonzettingen van het Lijdensverhaal en de voortzetting van de polyfone traditie, de Lutherse Missen en de ontwikkeling van het Geistliches Konzert, het zijn maar enkele begrippen uit de Duitse muziekgeschiedenis in de vroege barokperiode. Vanaf het midden van de 16 de eeuw was de reputatie voor uitmuntendheid van de componisten van Noord-Duitsland reeds goed ingeburgerd. Gezien de dynamiek door commerciële uitwisselingen, dankzij de bedrijvige activiteit van de haven van Hamburg, verwelkomden de steden van de Hanze vele buitenlandse arbeiders. Aan het einde van de 17de eeuw was Hamburg een vrije stad beschut tegen oorlog, een toevluchtsoord voor artiesten en voor grote fortuinen. Het was toen de meest kosmopolitische stad in Duitsland en de bevolking omvatte een groot aantal handelaren, bankiers, diplomaten en senatoren, zoveel mannen die rijk waren en de tijd hadden om te genieten van muziek en om deze bloeiende kunst te stimuleren.

Philipp Heinrich Erlebach (1657-1714) (foto) bv. was een productieve componist, maar de meeste van zijn werken (wel meer dan 1000 composities), die na zijn overlijden door zijn weduwe waren verkregen, werden in 1735 tijdens een brand in Rudolstadt vernietigd. Dit zorgde ervoor dat de muziek van Erlebach bijna volledig werd vergeten. Slechts 70 composities overleefden, sommige alleen in manuscripten, die later moesten worden getranscribeerd. Het vernietigd materiaal omvatte ook 24 missen en ten minste zes complete cycli van cantaten voor het Lutheraans kerkelijk jaar. Erlebach componeerde ook wereldlijke vocale muziek en liederen, opgenomen in een in 1697 gepubliceerde verzameling getiteld “Harmonische Freude musicalischer Freunde”. De twee bundels “Harmonische Freude musikalischer Freunde”, opgedragen aan Albert Anthon (foto) Graf zu Schwartzburg un Hohnstein, Ludwig Friedrich (foto), Anne Sophie en Friederich, Hertzog zu Sachsen, bevatten respectievelijk 50 en 25 aria’s voor één tot vier solostemmen, instrumentaal ensemble en basso continuo.

Op het programma staat werk van Philipp Heinrich Erlebach (1657-1714), Johann Hildebrand (1614-1684), Georg Böhm (1661-1733), Johann Wolfgang Franck (1644-1710), Johann Krieger (1651-1735), Gasparo Casati (1610-1641), Johann Augustin Kobelius (1674-1731), Giovanni Antonio Rigatti (1613-1648), Ferdinand III. (1608-1657), Heinrich Bach (1615-1692), Christian Geist (1650-1711) en Johann Rudolf Ahle (1626-1673). Hun composities, verdeeld over cd 1, “Himmels-Lieder” en cd 2, “Ich will in Friede fahren”, worden afgewisseld met instrumentale werken van Johann Schop, William Young, Jan Pieterszoon Swerelinck, Antonio Bertali (cd 1), en Heinrich Ignaz Franz Biber, Giovanni Legrenzi, David Funck en Clemens Thieme (cd 2).

De schitterende contratenor, Franz Vitzthum (1973) (foto) werd geboren in Weiden in der Oberpfal (de stad van de Max-Reger-Tage) en groeide op in een muzikaal gezin in Lennesrieth bij Waldthurn (de stad van Wolfgang Caspar Printz, de voorganger van Telemann als Hofkapellmeister van Erdmann II. Reichsgraf von Promnitz). Zijn vader speelde tuba en zijn zussen speelden hakkebord. Vitzthum kwam daarom eerst in contact met volksmuziek. Vanaf de vierde klas woonde hij in de katholieke kostschool van de Regensburger Domspatzen, waar hij viool leerde spelen. Na zijn afstuderen studeerde hij eerst Duits en pedagogiek en daarna studeerde hij zang bij Kai Wessel aan de Musikhochschule Köln. Hij ontwikkelde zich van een jongenssopraan tot tenor en contratenor met het bereik van een diepe mezzosopraan. Vitzthum werd ontdekt in een workshop van het Hilliard Ensemble in het Verenigd Koninkrijk. In 2001 richtte hij het ensemble “Stimmwerck” mede op, gewijd aan de muziek van de Renaissance. Sinds het jaar 2005, vinden de “Stimmwercktage” jaarlijks plaats op de Adlersberg bij Regensburg. Deze “Stimmwercktage” is een klein festival maar met internationale gasten.

Sinds de oprichting in 2006 wijdt Capricornus Consort Basel zich aan de uitvoering van zeldzame werken uit de hoogbarok, ongeveer de historische periode van Samuel Capricornus en zijn tijdgenoten.  De eerste violist, oprichter en artistiek leider, Péter Barczi, verzamelde in 2006, tijdens zijn studie aan de prestigieuze universiteit voor onderzoek en verspreiding van historische muziek, de Schola Cantorum Basiliensis, een groep musici om hem heen. Met deze collega-musici richtte hij het ensemble ‘Capricornus Consort Basel’ op, met als doel onbekende maar magnifieke, 5-8-stemmige polyfone muziek uit de 17de eeuw te spelen. De sterke muzikale persoonlijkheden brengen hun bijzonder repertoire met de wonderbaarlijkste harmonie en een bijzondere mate van bijbehorende expressie.

Les Escapades is een ensemble voor oude muziek uit Karlsruhe, dat werd opgericht in 2000. De vier gamba spelers, Sabine Kreutzberger, Franziska Finckh, Adina Scheyhing en Barbara Pfeifer, studeerden in Den Haag, Basel en Trossingen. Ze vormen een gamba consort of spelen in samenwerking met andere artiesten of koren. De naam van het ensemble belooft onverwachte toegang tot de muzikale wereld van de renaissance en barok. Les Escapades geven concerten met een breed repertoire. Dit omvat klassieke Engelse consort muziek uit de 16de – en 17de eeuw, werken en arrangementen van Spaanse muziek van de “Siglo de Oro”, of talrijke Duitse religieuze werken, waaronder deelname aan uitvoeringen van Buxtehude’s Membra Jesu nostri en producties van Südwestrundfunk (SWR). Op hun cd, “Les Escapades du Roi” (2011) (foto), werd de hoofse muziek van Versailles, samen met de sopraan, Monika Mauch (foto), gepresenteerd op basis van de fictieve avonturen van een jonge vrouw aan het hof van de Zonnekoning.

Tracklist:

CD 1 (Capricornus Consort Basel)

Philipp Heinrich Erlebach: Kommt ihr Stunden

Johann Hildebrand: Der V. & VI. Krieges-Angst-Seufftzer

Georg Böhm: Mein Herz tichtet ein feines Lied

Johann Wolfgang Franck: Laß, O Herr, dein Ohr sich neigen

Johann Krieger: Hier lieg ich in der Noth

Gasparo Casati: Pater noster

Johann Augustin Kobelius: Ich fürchte keinen Tod auf Erden

CD 2 (Les Escapades)

Giovanni Antonio Rigatti: Ave Regina caelorum

Ferdinand III.: Jesu Corona Virginum

Heinrich Bach: Ach, daß ich Wassers gnug hätte

Christian Geist: Vater unser, der du bist im Himmel

Johann Rudolph Ahle: Jesu ducis memoria

Johann Philipp Krieger: Ich will in Friede fahren

Kommt ihr Stunden, macht mich frei Geistliche Lieder des deutschen Barock Franz Vitzthum Capricornus Consort Basel, Les Escapades 2 cd Christophorus CHR77468