William Byrd (ca.1540-1623) kon omwille van het belang en de betekenis van de tekst, als niemand anders, imiterende polyfonie omvormen tot imponerende, retorische kracht. Hij componeerde muziek, omlijst door de kracht van levende woorden. Met deze magistrale cd vieren The Sixteen de nalatenschap van een van de meest gewaardeerde componisten van koormuziek. Naast werk van William Byrd, staat op het programma werk van Clemens non papa (1510-1555), Philippus de Monte (1521-1603) en Dobrinka Tabakova (1980) en van de Nederlandse luitspeler en componist, Philip van Wilder (ca.1500-1553), die als “Keeper of the Instruments” (vanaf 1626, Master of the King’s Music), in Engeland carrière maakte.
In 2023 is het 400 jaar geleden dat een van de grootste componisten van de Renaissance overleed. William Byrd werd in zijn eigen tijd alom bewonderd in binnen- en buitenland en de invloed die hij had op toekomstige generaties was immens. Ondanks dat hij ongelooflijk turbulente tijden doormaakte en vreesde voor zijn eigen veiligheid, is zijn muziek vol leven, emotie en vitaliteit.
Aan het begin van zijn lange carrière publiceerde William Byrd (ca. 1543-1623) drie volumes “Cantiones Sacrae” op Latijnse psalmteksten, op teksten uit de Bijbelboeken “Job” en “Jeremias”, het Marcus evangelie e.a.. De eerste, uit 1575, was in samenwerking met zijn beroemde leraar Thomas Tallis. Elk componeerde 17 “Cantiones” (Motetten). In 1572 was Byrd samen met Tallis, benoemd tot organist van de Chapel Royal. In 1575 kregen Byrd en Tallis vergunning van Koningin Elizabeth I voor het drukken en verkopen van muziek. Zij gebruikten de diensten van de Franse Hugenoten drukker Thomas Vautrollier, die zich in Engeland gevestigd had en die in 1570 een verzameling chansons van Lassus (“Receuil du mellange”) in Londen had uitgegeven. Als dank voor de vergunning droegen de twee componisten hun “Cantiones quae ab argumento sacrae vocantur” op aan de koningin. De publicatie van de “Cantiones” was echter een financiële mislukking. In 1577 waren Byrd en Tallis genoodzaakt om de koningin om financiële hulp te vragen.
De andere volumes, die Byrd alleen componeerde en die hij zijn ‘Liber primus’ en ‘Liber secundus’ noemde, verschenen in 1589 en 1591. Ze bevatten respectievelijk zestien en eenentwintig “Cantiones”. Veel van Byrds Latijnse Motetten was gelegenheidsmuziek ter ondersteuning van de katholieke zaak. Hoewel de componist als “Gentleman” en organist van Queen Elisabeths “Chapel Royal” diende, en hij duidelijk één van de meest gewaardeerde musici aan het hof was, bleef hij trouw aan het katholiek geloof en onderhield hij nauwe contacten met de katholieke leden van de adel en met de jezuïeten in Engeland. Hij werd weliswaar voor het afwijzen van het Anglicanisme herhaaldelijk vervolgd, maar bleef toch in de gunst van de koningin, omdat hij zonder onderscheid, zowel voor de ingetogen anglicaanse, als voor de decoratieve katholieke eredienst, prachtige muziek componeerde..png)
Deze unieke “Choral Pilgrimage 2023”, verkent enkele van zijn ontroerendste werken en laat u kennis maken met de muziek van zijn invloeden en collega’s, waarbij zijn nalatenschap in de moderne tijd wordt gebracht met de wereldpremière van twee speciaal in opdracht gemaakte werken van de Bulgaarse componiste, Dobrinka Tabakova (1980). De twee premières, “Arise Lord into thy rust” en “Turn our captivity”, beide op psalmteksten, van Tabakova, die aan Alleyn’s School, de Royal Academy of Music en de Guildhall School of Music and Drama in Londen studeerde, benadrukken de indrukwekkende schoonheid van moderne polyfonie.
“The Sixteen” gaven hun eerste concert in 1979 onder leiding van oprichter en dirigent Harry Christophers CBE. Hun pionierswerk heeft sindsdien een grote invloed gehad op de uitvoering van koormuziek en trok een groot nieuw publiek aan. En, of het nu gaat om het uitvoeren van een eenvoudige, eenstemmige, middeleeuwse hymne of het uitdrukken van de complexe muzikale en emotionele taal van bepaalde, hedendaagse koormuziek, “The Sixteen” doet dat met de kwaliteiten die alleen de beste ensembles hebben, warmte, ritmische precisie en een onberispelijke intonatie. Superieur! Niet te missen!
Harry Christophers is één van de grootste koorleiders van vandaag. In samenwerking met “The Sixteen”, het ensemble dat hij bijna 40 jaar geleden oprichtte, heeft hij standaardnormen vastgelegd voor de uitvoering van late middeleeuwse polyfonie tot nieuwe muziek van hedendaagse componisten. Zijn internationale invloed weerspiegelt zich in meer dan 150 opnamen, in zijn werk als artistiek directeur van de Boston Handel en Haydn Society, en als gastdirigent wereldwijd. De unieke klankwereld van “The Sixteen”, rijk aan klankvariëteit en expressieve nuance, weerspiegelt de vastberadenheid van Christophers om een levendig koor te creëren uit de mix van volwassen professionele zangers. Onder zijn leiding houdt “The Sixteen” haar jaarlijkse koor-bedevaart (“Choral pelgrimage”) naar kathedralen, kerken en andere locaties in het Verenigd Koninkrijk, heeft het de “Sacred Music”-serie voor de BBC-televisie gemaakt en een veelgeprezen periode-instrumentorkest ontwikkeld.
Hoogtepunten van hun werk zijn een Artist Residency in Wigmore Hall, een grootschalige tournee met Monteverdi’s Vespers en de wereldpremière van het Stabat mater van James MacMillan. Hun toekomstige projecten omvatten intussen een nieuwe reeks, gewijd aan Purcell en onderzoek van de dramatische oratoria van Händel. Christophers is sinds 2008 artistiek directeur van de Handel en Haydn Society. Hij werd in 2008 ook benoemd tot hoofd gastdirigent van het orkest van de stad Granada en werkte als gastdirigent bij, o.m., het London Symphony Orchestra, de BBC Philharmonic, het San Francisco Symphony Orchestra en de Deutsche Kammerphilharmonie. Christophers’ uitgebreide toewijding aan opera heeft producties opgeleverd voor de Engelse Nationale Opera en de Opera van Lissabon en hij werkte samen met de festivals Granada, Buxton en Grange Park. Hij werd in 2012 benoemd tot CBE door de koningin vanwege zijn diensten aan muziek. Hij is Honorary Fellow van Magdalen College, Oxford, evenals van het Royal Welsh College of Music and Drama, en heeft eredoctoraten in muziek van de universiteiten van Leicester, Canterbury Christ Church en Northumbria.
Tracklist:
- Byrd: Arise Lord into Thy Rest
- Wilder: O doux regard
- Byrd: Ne irascaris, Domine
- Byrd: Civitas sancti tui
- Monte: O suavitas et dulcedo
- Tabakova: Arise Lord into Thy Rest
- Clemens: Tristitia et anxietas
- Byrd: Tristitia et anxietas
- Byrd: Turn Our Captivity, O Lord
- Clemens: Ego flos campi
- Tabakova: Turn Our Captivity, O Lord
- Monte: Super flumina Babylonis
- Byrd: Quomodo cantabimus
- Byrd: Vigilate
A Watchful Gaze Byrd Clemens de Monte Tabakova van Wilder The Sixteen Harry Christophers cd CORO COR1619
