“Israël, een wereld apart” biedt een interessante inkijk in de geschiedenis van de staat Israël. De oppervlakte van de staat Israël is maar de helft van die van Nederland. Toch is dit land al sinds zijn stichting 75 jaar geleden het gesprek van de dag. Aan de ene kant is er een blijvende spanning tussen Israël en de Palestijns-Arabische wereld, tegelijkertijd zoeken gezworen vijanden uit het verleden weer contact met Israël. Wat maakt Israël zo bijzonder? Daarop probeert dit boek in 11 hoofdstukken, het begin van een antwoord te geven. De auteur beschrijft de geschiedenis van Israël vanaf de eerste eeuwen, met nadruk op de laatste 75 jaar. Een geschiedenis vol conflicten en verrassende overwinningen.

“Hun synagogen of scholen moeten afgebrand worden, hun huizen moeten ook vernietigd worden, want daarbinnen ontkiemt precies hetzelfde kwaad, daarom mag je ze onder één dak met de zigeuners doen, zodat ze weten dat ze niets te zeggen hebben, hun Talmoed en gebedsboeken moeten afgepakt worden omdat die vol afgoderij, leugens, vuiligheid en dwalingen staan. We maken een fout door ze niet af te slachten.” (uit “Von den Jueden und iren Luegen” (1543) in „Judenschriften“ (1523-1543) van… Maarten Luther).

Op 15 mei 1948, liep het Brits mandaat voor Palestina af. In anticipatie hierop riep het Jewish Agency een dag eerder de staat Israël uit. De Amerikaanse president Truman erkende Israël binnen een half uur en ook de Sovjet-Unie en vrijwel al haar satellietstaten alsook Zuid-Afrika en Ierland, erkenden meteen de nieuwe staat Israël. Meteen na beëindiging van het Brits mandaat vielen 23.500 soldaten uit vijf Arabische landen (Egypte met onder meer Gamal Abdel Nasser als officier, Jordanië, Irak, Syrië en Libanon met vrijwilligers uit Soedan), de nieuwe staat aan…

De reisgids ”Israël en de Palestijnse gebieden” van Piet van Midden was een reisgids voor de bewuste bezoeker van Israël en de Palestijnse gebieden. Israël is nl. een geliefde bestemming en trekt bezoekers vanuit de hele wereld. Deze populaire reisgids bood verdieping, en vertelde het verhaal achter bekende plekken als de Western Wall, Hakotel hama’aravi of Klaagmuur, Getsemane, Massada en Betlehem. Maar ook minder bekende plaatsen kwamen ruimschoots aan bod. Het was immers ook een gids voor wie zich wilde verdiepen in de plaatsen van de Bijbel.

“Er zit veel feitenonderzoek achter de hier geboden tekst”, schrijft de auteur in zijn nieuw boek. “In de literatuurlijst vindt u goed leesbare boeken van auteurs die weten waarover zij het hebben. Ook auteurs die de hoofdlijn in dit boek niet onderschrijven, worden aan het woord gelaten. Er is voor gekozen om sommige belangrijke stukken, zoals de Verklaring van Lord Balfour (1917) en de Onafhankelijkheidsverklaring (1948), deels of integraal op te nemen. Maar ook bijvoorbeeld een tekst van de Assyrische usurpator Sanherib, die in 700 v.Chr. van plan was het Jeruzalem van koning Hizkia te verwoesten en de bevolking af te voeren. Zijn snoevende tekst is sprekend. Het was voor Juda een dubbeltje op zijn kant. Als Sanherib destijds de kans had gehad zijn plannen uit te voeren, had dit boek nooit geschreven kunnen worden.”

“Ongebruikelijke vermeldingen zijn niet geschuwd”, zo lezen we nog. “Het volkslied ‘haTiqwa’ is in vertaling opgenomen, maar ook het lied ‘Jerusjalayim sjel zahav’ vindt u in vertaling terug. De impact die dit lied heeft gehad is enorm geweest, omdat het ’t gevoel van Israël raakte, meer dan een politiek statement ooit kon doen. De vraag is dus steeds hoe het zover kon komen. Aan de lezer wordt het oordeel gelaten. Duidelijk is wel dat dit boek vanuit een zekere sympathie voor Israël geschreven is. Maar de auteur sluit de ogen niet voor bepaalde wantoestanden. En niet voor de positie van de gewone Palestijn die van zijn leiders te lijden heeft.”

De geschiedenis van Israël is in het boek kort maar zeer gevat en onderbouwd, chronologisch verdeeld in 10 hoofdstukken. Elk hoofdstuk is onder de naam “Uitgelicht”, voorzien van een bepaald thema. In het eerste hoofdstuk, “De stammen, de rechters, de koningen en de ballingschap van Israël – 1200 v. Chr. – ca. 700 v.Chr.” is het thema, bv. “De Samaritanen”. In het tweede hoofdstuk, “De val van Jeruzalem en de oorlogen die volgden – 700 v.Chr. – het jaar 0”, is het thema, “Diaspora en Jodenhaat in de eerste vijf eeuwen van onze jaartelling”. Daarop volgen de hoofdtukken, “Joodse gemeenschappen in de eerste vijf eeuwen van onze jaartelling – ca. 100-500 n. Chr.” (Uitgelicht: Religieuze richtingen in het Jodendom), “De kruistochten en opkomend antisemitisme vanaf 1000 n. Chr.” (Uitgelicht: Zionisme de eeuwen door), “De wording van de staat Israël – 1900-1948” (Uitgelicht: Staatsinrichting) en “Vier oorlogen om de staat Israël – 1947-1973” (Uitgelicht: De stad Jeruzalem door de eeuwen heen). Na een hoofdstuk over Arafat – 1959-2004 (Uitgelicht: Politiek en militair opererende Arabische groeperingen) en “Operaties, aanslagen en represailles” en “De relatie met de Palestijnse gebieden”, heeft de auteur het in het laatste hoofdstuk ten slotte over “De BDS-beweging: Boycott, Divestment, Sanctions – 2005”

Dr. Piet van Midden is universitair docent Hebreeuws aan de Universiteit te Tilburg en predikant in de PKN. Naast de genoemde “reisgids Israël en de Palestijnse gebieden” verschenen van zijn hand o.a. “De Groeibijbel” en een aantal publicaties over Jozua en over de richters in Israël.

Piet van Midden Israël, een wereld apart Een geschiedenis van 3000 jaar op leven en dood 186 bladz. geïllustreerd uitg. Kokboekencentrum ISBN 9789043538923