Masyaf, een stad in Syrië, gevestigd in het Hama gouvernement, bekend om zijn middeleeuws kasteel, diende tijdens de Hoge Middeleeuwen als uitvalsbasis van de Orde van de Assassijnen. Het raakte echter in verval na de Mongoolse belegering van 1257, en aan het begin van de 16de eeuw werd het een tijdlang bezet door de…Tempeliers.
Eerst even dit. Rashid ad-din Sinan of Al Mualim, de oude man van de berg (Shaykh al-Jabal) was de mentor van de Levantijnse Broederschap van Assassijnen tot aan zijn overlijden in 1191. In 1191, kwam Al Mualim in het bezit van… de appel uit het paradijs, waar de Tempeliers ook naar op zoek waren. Daarom vielen de Tempeliers, op dat moment geleid door Robert de Sablé, (de antagonist in het computerspel, “Assassin’s Creed”), Masyaf aan in een poging de appel terug te krijgen. Er volgde een veldslag in het dorp en de Assassijnen waren in staat de Tempeliers lang genoeg af te weren zodat de burgers konden ontsnappen. Nadat de dorpelingen met succes onderdak hadden gezocht in het fort van de Assassijnen, riep Al Mualim, de Assassijnen terug. Robert arriveerde al snel met een grote groep Tempeliers en eiste dat Al Mualim hem de appel zou geven. De Assassijnen zetten echter een val op om de Tempeliers uit te roeien. Met veel van zijn troepen gedood, trok Robert zich terug uit Masyaf. Robert de Sablé (1150?-1192/3) was de elfde grootmeester van de Orde van de Tempeliers en was tussen 1191 en 1192, heer van Cyprus.
De Fatimiden behoorden tot de isma’ilitische stroming binnen de sjiitische islam. Zij erkenden de (soennitische) Abbasidische kalief in Bagdad niet en vormden zo een soort tegenkalifaat. De Fatimiden beweerden af te stammen van een dochter van de profeet Mohammed, Fatima Zahra (vanwaar de naam Fatimiden), en vrouw van de vierde kalief, Ali. Vanuit het ismaïlisme, een stroming binnen het islamitisch sjiisme, zijn grote sociale en politieke bewegingen ontstaan, zoals de karmaten, fatimiden, druzen en Assassijnen. Ooit waren de ismaëlieten talrijk en hadden ze invloed in de tijd van het kalifaat van de Fatimiden. Later splitsten de druzen zich af. 
De ismaëlieten stichtten ooit een groot rijk, dat zich uitstrekte van de Atlantische Oceaan in Afrika, tot aan Jeruzalem, Mekka en Medina. Het Fatimidenrijk, zoals dit wordt genoemd, bestond van het jaar 909 tot 1171. Geteisterd door de kruisvaarders en door interne moeilijkheden, verzwakte de dynastie zienderogen. De laatste Fatimide werd in de 12de eeuw door de soennitische Saladin (1174-1193), eigenl. Salah ad-Din Yoessoef bin Ajjoeb (foto) afgezet. Hierna vestigde zich in delen van het huidige Egypte, Syrië en Irak, de dynastie der Ajjoebiden, een islamitische dynastie van Koerdische oorsprong. Hiermee kwam een einde aan het schisma in de islam tussen Egypte en Syrië.
Na het falen van de Tweede Kruistocht (1147-1149), bestuurden de Zengiden een verenigd Syrië. De Derde Kruistocht (1189-1192) met o.a. het bekend geworden Beleg van Akko, was een grootschalige, militaire expeditie om het zogenaamd Heilig Land te heroveren op Saladin. De Kruistocht was grotendeels “succesvol”, maar het ultieme doel, de herovering van Jeruzalem, werd niet behaald. 
Imad ad-Din Zengi (ca. 1085-1146) was de islamitische leider van Seltsjoek-Turkse komaf met wie de herovering van de door de kruisvaarders veroverde gebieden begon. De Zengiden raakten echter in conflict met de Fatimidische heersers van Egypte, wat uiteindelijk resulteerde in de vereniging van Egyptische en Syrische troepen onder het bevel van Saladin. Hij gebruikte die troepen om het grondgebied van de christelijke staten aan te vallen en heroverde in 1187, Jeruzalem. Hendrik II van Engeland en Filips II van Frankrijk (Philippe Auguste) beëindigden hun onderling conflict om een nieuwe kruistocht te gaan leiden, hoewel na de dood van Hendrik in 1189, de Engelse troepen onder leiding kwam te staan van Richard Leeuwenhart. 
De bejaarde Rooms-Duitse keizer, Frederik Barbarossa (1122-1190) van het huis Hohenstaufen, reageerde op de oproep om ten strijde te trekken en leidde een immens leger door Anatolië, maar verdronk nog voor hij het Heilig Land bereikte. Veel van zijn ontmoedigde troepen vluchtten daarop terug huiswaarts. Richard Leeuwenhart eiste van Saladin een verdrag, maar toen die daar niet op inging, liet Richard ongeveer 3000 gevangengenomen islamitische mannen, vrouwen en kinderen buiten de stadsmuren afslachten, als vergelding voor de massamoord op de Tempeliers en Hospitaalridders in 1187. Filips keerde terug naar Frankrijk, maar Richard ging door met de strijd en behaalde een overwinning op Saladin.
De Assassijnen gaan terug op een kleine sjiitische sekte, de Nizarische Ismaëlieten, die tijdens de Kruistochten in Perzië en Syrië, hun eigen politieke doelen nastreefde. Het fort van Masyaf werd in 1162 gesticht door een Assassijn, die later in de volksmond bekend zou worden als Al Mualim, die vanuit Alamut was gestuurd om het fort te vestigen door Hassan de Jongere, de leider van de Levantijnse Broederschap. Hoewel dit ogenschijnlijk een bevel van Hassan was om de invloed van de Assassijnen in de Levant te cultiveren, deden geruchten de ronde over de exacte reden. Sommige Assassijnen geloofden dat er een schisma tussen de twee was geweest als gevolg van ideologische verschillen, waarbij Al Mualim vertrok om zijn eigen onafhankelijke Assassijnenorde volledig op te richten. Er werd zelfs gefluisterd dat Al Mualim niet alleen werd gemotiveerd door een verlangen naar onafhankelijkheid, maar ook door machtswellust, een ambitie om op te treden als een volwaardige koning.
De Levantijnse broederschap van Assassijnen, ook bekend als Hashashin of Assassiun, was de leidende tak van de Orde tijdens het kruisvaarderstijdperk in de Levant. Onder leiding van Hassan-i Sabbāh stichtten de Levantijnse Assassijnen hun eigen soevereine staat in 1090, wat resulteerde in de eerste historische verslagen van het bestaan van de Assassijnen. 
Dienovereenkomstig was de Levantijnse Broederschap een veel meer erkende organisatie dan de andere Assassijnen takken. Niet lang daarna volgden hun gezworen vijanden hun voorbeeld door zichzelf om te dopen tot Tempeliers en zich voor te doen als een militaire orde ter verdediging van christelijke pelgrims. De Assassijnen staan in het collectief cultureel geheugen gekerfd als een mysterieuze, religieuze organisatie met wortels in de Islam, die bekend staat als hofleverancier van door drugs gehersenspoelde sluipmoordenaars. Deze “assassins” hebben hun plek in boeken als “Angels and Demons” van Dan Brown, video game series als “Assassin’s Creed” en films als “The Prince of Persia”. Maar wie verder zoekt, komt ook Nietzsche, Marco Polo en Richard Leeuwenhart tegen…
Dit is een boek over door drugs benevelde soldaten van Allah, die tijdens de Derde Kruistocht huis zouden hebben gehouden onder zowel christelijke als islamitische nobelen. Het is een boek over de Nizarische Ismaëlieten, die sjiïtische sekte die achter de Assassijnen schuilging, en over de christelijke legendevorming rond deze supersluipmoordenaars.
Eerst beschrijft de auteur de geschiedenis van de nizarische ismaïlieten, meer bepaald van Alamoet en de geschiedenis van de Perzische nizarieten en Masyaf en de geschiedenis van de Syrische nizarieten. Alamoet was nl. een kasteel op 2100m hoogte in de droge bergen van de Iraanse Elboers ten zuiden van de Kaspische Zee. Het werd gebouwd in 840 en werd in 1256 door de Mongoolse heerser Hulagu vernietigd. Omdat het kasteel boven op een berg lag, had het slechts één kant vanwaar het aangevallen kon worden. De top van de berg waar het kasteel stond, was 400m lang maar slechts maximaal 30m breed. In 1090 werd het kasteel veroverd door de Assassijnen. Toen werd het kasteel beroemd om zijn tuinen en bibliotheken. 
Op 15 december 1256 werd het kasteel door het leger van de Mongoolse Hulagu verwoest. Het kasteel werd niet veroverd, maar na onderhandelingen gaven de moslims zich over. Hulagu besloot daarop het kasteel te vernietigen. Na de ineenstorting van het Fatimidenrijk, wisten de ismaïlisten een aantal forten in Perzië te veroveren, onder andere het fort van Alamout. Het is in deze tijd dat de ismaëlieten bekend werden onder de naam Assassijnen. Ze stonden erom bekend dat ze, als ze bedreigd werden, niet schuwden om de leiders van hun vijanden door middel van aanslagen om het leven te brengen.
Na de geschiedenis van de nizarische ismaëlieten, vervolgt hij met de Assassijnen en tempeliers, de moord op Raymond II, Frederik Barbarossa en de moord op Koenraad van Jeruzalem (1192), waarna hij het heeft over de avonturen van Marco Polo, ketterse priesters en de Kinderkruistocht, de exotisch-erotische Middeleeuwse fictie van de Occitaanse gedichten, Boudewijn II en Yvorine. Als laatste bespreekt hij de Assassijnen in de moderne wereld, en als afsluiter, de Assassijnse legendes. Tegenwoordig zijn de ismaëlisten verspreid over de hele wereld. Hun imam is prins Shah Karim, Aga Khan IV, die ze erkennen als de 49ste imam na Ali.
Deze uitzonderlijke monografie brengt de middeleeuwse, Latijnse en oud-Franse kronieken, brieven en gedichten over de Assassijnen voor het eerst in Nederlandse vertaling samen en biedt daarmee een uniek overzicht van het ontstaan en de ontwikkeling van de Assassijnse legendes in de christelijke kronieken van de Westerse wereld, sinds het einde van de 12de eeuw tot heden. Niet te missen!
Frank G. Bosman (1978) is als cultuurtheoloog verbonden aan de Faculteit Katholieke Theologie in Tilburg. Hij is gespecialiseerd in theologie, religie en cultuur, met name in moderne media. Zijn eerder onderzoek voor de bekende videogameserie, “Assassin’s Creed” leidde uiteindelijk naar de historische bron van deze Assassijnen.
Frank G. Bosman De oude man van Masyaf De westerse legendes rond de Nizarische Isma’ilieten 184 bladz. uitg. Amsterdam University Press ISBN 9789048559398