De veelzijdige Anna Boch (1848–1936) was niet alleen een getalenteerd kunstenaar maar ook een goed geïnformeerde verzamelaar, een groot mecenas en een enthousiaste reiziger die van muziek en architectuur hield. Als enige vrouw was ze lid van de prominente kunstenaarsverenigingen Les XX en La Libre Esthétique en werd ze door haar collega’s op gelijke voet behandeld. Geïnspireerd door geestesgenoten als Théo van Rysselberghe, Paul Signac en Georges Seurat, legde Anna Boch zich toe op een persoonlijke variant van het neo-impressionisme. En hoe!

Deze zomer brengt Mu.ZEE (foto) een eerbetoon aan Anna Boch, 175 jaar na haar geboorte. “Anna Boch, een impressionistische reis” richt zich op Anna Boch als kunstenaar, filantroop, mecenas, melomaan èn als vrouw aan het einde van de 19de eeuw in België. Hiermee neemt Mu.ZEE mee het voortouw in de (inter)nationale tendens van musea om meer vrouwelijke kunstenaars onder de aandacht te brengen, en hen zo dezelfde waardering te geven als hun mannelijke collega-kunstenaars. Mu.ZEE trok hiervoor curator Virginie Devillez aan, gespecialiseerd in impressionistische, moderne en hedendaagse kunst. Meer dan twee jaar vooronderzoek ging aan de tentoonstelling vooraf. Dit deed ze samen met de Mu.ZEE- curatoren, Dr. Stefan Huygebaert en Wendy Van Hoorde.

De tentoonstelling is een fantastische reis doorheen Anna Bochs impressionistische oeuvre aangevuld met uitzonderlijke bruiklenen uit o.a. haar eigen collectie van werk van Vincent van Gogh, Paul Signac, Paul Gauguin, Théo van Rysselberghe, Victor Horta, Maurice Denis en vele anderen uit die periode, uit zowel officiële instellingen als privé-collecties. Voor deze tentoonstelling werden daarenboven uitzonderlijke bruiklenen toegestaan zoals Paul Signac, “La Calanque” (KMSKB), Paul Gauguin, “Conversation dans les prés Pont-Aven” (KMSKB) en Vincent van Gogh, “Portret van Eugène Boch” (Musée d’Orsay, Paris). Na Oostende reist de tentoonstelling door naar het museum van Pont-Aven. Het prachtboek verscheen onder redactie van Virginie Devillez, met medewerking van Stefan Huygebaert en Wendy Van Hoorde.

Anna Bochs heldere schilderijen illustreerden haar zoektocht naar lijn en kleur. Haar passie voor de natuur bracht haar naar afgelegen plaatsen en deed haar dromen van de schoonheid van bucolische landschappen die ze wilde doorgronden. Ze hield van de zee en wist het licht en de reflectie ervan op de kust op een weergaloze manier te vangen en om te zetten in intrigerende, maar bovenal tijdloze composities. Dit boek presenteert haar oeuvre in meer dan 100 werken en plaatst Anna Boch in de kunstgeschiedenis van de 19^de –  en de 20^ste eeuw.

Anna Boch (1848-1936) was een Belgische kunstenares. Haar jongere broer Eugène Boch was ook kunstenaar. Anna was een van de weinigen die een schilderij van Vincent van Gogh kochten, het enige werk dat Van Gogh tijdens zijn leven heeft verkocht! (voor 400 Franse frank). Het door Anne gekochte De rode wijngaard bevindt zich nu in het Poesjkinmuseum in Moskou. Anna Boch had verstand van zaken. Zij zal onmiddellijk het meesterschap van Vincent van Gogh herkend hebben, toen zijn werk te zien was op een tentoonstelling van Les Vingt in Brussel. Anna Boch was lid van deze kunstenaarsgroep en kreeg haar eerste schilderlessen van Euphrosine Beernaert (foto).

Anna schilderde later veel met Isidore Verheyden in de vrije natuur. Zij schilderden onder meer in het Zoniënwoud. Onder zijn invloed werd haar palet lichter van toon en begon ze met een krachtiger toets te schilderen. In 1888 kwam Boch onder invloed van Theo Van Rysselberghe en werkte zij enige jaren in de stijl van het pointillisme, maar het divisionisme belemmerde haar teveel. Haar latere werken zijn weer geschilderd met een spontane toets. Anna Boch had rijke ouders. Zij werd niet gehinderd door geldzorgen en kon daardoor veel reizen en onbekommerd haar hart volgen.

Anna Boch werd geboren in Saint-Vaast, in een milieu van de hogere middenklasse. Haar vader was Victor Boch, medeoprichter van de fabriek Boch Frères Keramis in La Louvière. De jonge Anna werd geschoold in muziek – op de piano – en probeerde de kunst van het omgaan met de verfkwast uit. Anna’s broer, Eugène Boch, ook een schilder, stelde haar voor aan zijn post-impressionistische vrienden in Parijs: Emile Bernard, Paul Gauguin en zelfs Vincent van Gogh.

In 1886 sloot zij zich aan bij de “Groupe des XX”, een Belgische avant-garde kunstenaarsgroep die drie jaar eerder in Brussel was opgericht. De leden werden gedreven door de wens om de schilderkunst te laten evolueren en door licht een centrale plek te geven. Haar neef, de advocaat en schrijver Octave Maus (1856-1919), was de grondlegger van de impressionistische kunstenaarsgroepen Les XX en La Libre Esthétique, in Brussel. Ook de beroemde Félicien Rops en James Ensor behoorden tot de “Vingtistes”. Gaandeweg sloeg Anna Boch een neo-impressionistisch pad in, op het kruispunt tussen symboliek en impressionisme. Na haar eerste werken in deze stijl, geproduceerd in 1889, werd ze de vertegenwoordiger van deze beweging in Wallonië. Haar schilderijen werden lichtgevende landschappen van de Belgische kust, Nederland, Bretagne, Zuid-Frankrijk, zonnige tuinen en boeketten bloemen.

Gepassioneerd door muziek, organiseerde Anna Boch “muzikale maandagen” in haar residentie in Brussel, waar bekende artiesten zoals Eugène Ysaye werden uitgenodigd. Zijzelf speelde daar piano, viool of orgel. In 1904 nam ze ook deel aan de oprichting van “Vie et Lumière”, dat Belgische impressionistische kunstenaars samenbracht rond hun enthousiasme voor licht.

Ze stond bekend als zeer vooruitstrevend. Ze bezat een auto, reisde veel en vaak alleen, wat niet evident was als vrouw in die tijd.  Net zoals bij haar Franse collega-kunstenaars namen zeelandschappen, de natuur en reizen een belangrijke plaats in in haar oeuvre. Ook de Noordzee als onderwerp verscheen in haar oeuvre: de Belgische kust en vooral Oostende, de stad van James Ensor, waren haar niet vreemd: James Ensor, van wie ze onder meer “La Musique russe” verwierf, lag haar na aan het hart.

Tentoonstelling in Oostende in samenwerking met het Musée de Pont-Aven (Frankrijk): “Anna Boch, een impressionistische reis”, met werk van o. a. Vincent van Gogh, Paul Signac en Paul Gauguin.

                                                     01/07/2023 – 05/11/2023

Virginie Devillez, doctor in de filosofie en letteren, begon haar carrière bij de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van Brussel, waar ze 12 jaar lang de archieven van hedendaagse kunst ontwikkelde. Ten slotte werd ze aangesteld als projectmanager van het Magritte Museum, dat in 2009 werd geopend in samenwerking met de René Magritte Foundation. Tegelijkertijd deed ze onderzoek naar de kunstmarkt van het surrealisme, abstractie, popart en conceptuele kunst op Belgisch en internationaal niveau. Ze  deed ook ervaring op in twee internationale galeries voor hedendaagse kunst in Brussel. In 2016 kwam ze bij Sotheby’s Belgium als specialist in impressionistische, moderne en hedendaagse kunst. Zij schreef Kunst aan de Orde. Kunst en Politiek in België (1918-1945) en meerdere essays over de artistieke scène bij de wending van mei ’68. Virginie Devillez was onder andere commissaris van de tentoonstelling Expo ’58. Hedendaagse kunst op de Wereldtentoonstelling in 2008.

Anna Boch – Een impressionistische reis  256 bladz. geïllustreerd uitg. Hannibal Books ISBN 9789464666359