“Brahms, Songbook, Vol. 1 Romanzen Aus Magelone, Regenlied-Zyklus”, door Thomas Oliemans  en Malcolm Martineau, op het label Linn.

CLASSICAL ICONOCLAST: Brahms Die schõne Magelone - Roderick Williams

CLASSICAL ICONOCLAST: Brahms Die schõne Magelone - Roderick Williams

Johannes Brahms componeerde meer dan 300 liederen, waaronder bewerkingen van Duitse volksliederen en koorliederen. Malcolm Martineau is de briljante initiator van deze nieuwe reeks op Linn. Het Brahms-liedboek heeft het ongekende doel gesteld om Brahms’ complete Liederen op te nemen. Voor zijn eerste cd werkte Martineau samen met de beroemde Nederlandse bariton Thomas Oliemans. Johannes Brahms (1833-1897) componeerde zijn leven lang Liederen, van de “Sechs Gesänge für eine Tenor- oder Sopranstimme und Klavier” op. 3 uit 1853, opgedragen aan Bettina von Arnim, tot de “Vier ernste Gesänge für eine Baßstimme und Klavier” op. 121 uit 1896, opgedragen aan de Duitse symbolistische schilder, beeldhouwer en graficus, Max Klinger (1857-1920). In de Romanzen Aus Magelone, op. 33 gecomponeerd tussen 1861 en 1869, wordt het verhaal van een nobele krijger, een Napolitaanse prinses en de dochter van een Sultan vertelt. De cyclus doorloopt de emoties van elk personage terwijl het verhaal zich ontvouwt. Het album wordt afgesloten met de vrijwel onbekende ‘Regenlied-Zyclus’: vier liederen, die later ook zullen worden uitgebracht op ‘Acht Lieder Und Gesange, op. 59. Volume 2’, door Dame Sarah Connolly en Hanno Muller-Brachmann.

Brahms was gefascineerd door een oude versie, gepubliceerd in een ‘Volksbuch’, waarvan de wortels terug gingen tot een 12de -eeuws, Frans gedicht, “Pierre de Provence et la belle Maguelone”, van Bernard de Trèves, kanunnik van Maguelonne in Bas-Languedoc, nabij Montpellier. In Villeneuve-lès-Maguelone, in het departement Hérault (regio Occitanie), bevindt zich trouwens de “cathédrale Saint-Pierre-et-Saint-Paul de Maguelone” (foto) uit de 12de -13de eeuw.

Ludwig Tieck (1773-1853) (foto) nam in zijn roman 17 ‘Romanzen’ op, waarin hij meer aandacht had voor de geschiedenis van liefde en ridderlijkheid dan voor middeleeuwse scholastiek. Het is uit deze momenten van meditatie, dat Brahms zijn vijftien ‘romances’ koos, waarvan de term niet in de Franse betekenis moet worden opgevat, maar meer in de Germaanse betekenis van verhalende ballade, zoals in Schumanns  ‘Balladen und Romanzen’ of in de ballades op teksten van o.a. Goethe, Herder en Uhland, van Carl Loewe.

De oorspronkelijke tekst uit 1527 van Veit Warbeck (1490–1534) die hij uit “De vertellingen van Duizend-en-een-nacht” haalde, werd door Tieck ingekort en aangepast, ten gunste van het liefdesverhaal. De verlaten Magelone spint bv. eenzaam voor de idyllische herdershut in plaats van op bedevaart naar Rome te gaan. Ze sticht geen kerk en geen ziekenhuis (waar Pierre haar oorspronkelijk terugvindt), en Tieck bereikte vaak stemmingen door beschrijvingen van de mooie omgeving toe te voegen.

Onder alle rijkdom aan liederen die Brahms componeerde, was dit zijn enige echte liedcyclus. Brahms kende de populaire verhalen sinds zijn jeugd, maar dankzij Schumann ontdekte hij de roman die Ludwig Tieck in 1797 publiceerde. De roman had als titel, “Liebesgeschichte der schönen Magelone und des Grafen Peter von Provence”. Brahms componeerde zijn “Fünfzehn Romanzen, Magelone-Lieder für eine Singstimme und Klavier” tussen 1861 en 1869, en droeg ze op aan de zanger en zangpedagoog, Julius Stockhausen (foto).

Het werk is representatief voor de poëtische, geïdealiseerde herontdekking van de middeleeuwen die zo kenmerkend was voor de Duitse romantiek. Wat opvalt is de epische schaal van de liedcyclus. Het is een echte miniatuur opera, maar voorzien van een heel rijke pianopartij.  Tieck versierde elk van de 18 hoofdstukken met een lied dat meestal door Peter wordt gezongen. De eerste helft van het verhaal brengt het stel bij elkaar. Na drie hoofdstukken is hij weg van huis, na zes heeft hij haar de ringen gegeven, na negen is het duidelijk dat ze vluchten. De tweede helft brengt ze uit elkaar en weer samen. Nadat ze van elkaar gescheiden zijn, komt hij later terug onder de christenen. Daar vinden ze elkaar uiteindelijk terug. Het hersteld geluk aan het einde komt overeen met de openingstoespraak over de vergankelijkheid van alle geluk, maar dat niettemin terugkeert, in het eerste hoofdstuk, wat Tieck betrok bij de heropleving van het sprookje.

In de versie van Tieck, trekt Pierre, de zoon van de graaf van de Provence, er op advies van een zanger, op uit om de wereld te leren kennen. In Napels maakt hij als onbekende ridder, tijdens een toernooi, indruk op de koningsdochter Magelone. Als winnaar mag hij tegenover haar zitten. Hij bezoekt haar en geeft haar drie ringen. Haar vader wil haar echter laten trouwen met een beroemde ridder en organiseert een tweede toernooi, maar Peter wint opnieuw.

Peter stelt Magelone dan op de proef, zeggend dat hij moet vertrekken, maar zij vlucht weg met hem. Als ze moe worden rusten ze in het bos waar een raaf de drie ringen steelt. Als Peter ze uit het water probeert te vissen, wordt hij met een boot naar zee gedreven. Heidenen nemen hem mee naar de sultan, waar hij een gerespecteerd tuinier wordt.

Als Sulima, de dochter van de sultan, hem in het geheim wil ontmoeten, vlucht hij en belandt hij uiteindelijk in de weide waar Magelone woont bij een herder. Hij vertelt haar alles en zij maakt zich bekend. Ze reizen samen gelukkig naar hun ouders en in de wei bouwen ze een zomerpaleis.Muziek is Thomas Oliemans' leermeester | KRO-NCRV

De bariton Thomas Oliemans is een veelzijdig zanger met een internationale carrière. Niet alleen in de opera voelt hij zich thuis, maar ook in het oratorium, de liedkunst èn in de lichte muziek. Zo geeft hij recitals in onder andere het Concertgebouw in Amsterdam, de Wigmore Hall in Londen en de Tonhalle in Zürich. Thomas Oliemans werd in 1977 te Amsterdam geboren. Op zesjarige leeftijd begon hij met vioolles. In Bilthoven volgde hij zangles bij de zangeres Eugenie Ditewig en in 1993, won hij het Concours de la Chanson, georganiseerd door de Alliance Française. Als jongste finalist ooit, vijftien jaar, begeleidde hij toen zichzelf aan de piano. In 1995 was Oliemans winnaar van het Prinses Christina Concours. Aan het conservatorium van Amsterdam studeerde hij bij Margreet Honig en daarna vervolgde hij zijn studie bij de bas-bariton Robert Holl, de bariton Elio Battaglia en de tenor Dieter Müller, bariton Dietrich Fischer-Dieskau, mezzosopraan Christa Ludwig en sopraan Edda Moser. Onder leiding van dirigent Aldert Vermeulen maakte Thomas Oliemans, samen met de Nationale Reisopera, in 2002, zijn operadebuut in de rol van Vader in de opera Pollicino van Hans Werner Henze. Daarnaast ontving hij de Prix Pierre Bernac van de Academie Internationale de Musique Maurice Ravel.

Oliemans maakte in 2005, zijn debuut in Salzburg tijdens het Salzburg Festival als Gonsalvo in “Die Gezeichneten” van Franz Schreker, onder leiding van Kent Nagano. Een jaar later volgden meerdere openbare optredens, zoals in de rol van Papageno in “Die Zauberflöte” met de opera van Nantes en Angers, en in de rol van Guglielmo in “Così fan tutte”, met de Opéra de Genève. In Mulhouse (Frankrijk) zong Oliemans de suite uit de opera “Der Sturm” van Frank Martin. In 2013, won Oliemans de Prix d’Amis voor zijn rol van Papageno. Deze productie van de Nederlandse Opera werd geregisseerd door de Britse acteur en schrijver Simon McBurney. In 2014 zong hij tijdens het Holland Festival, de rol van Robbert in de première van de opera “Laika” van componist Martijn Padding op een libretto van P.F. Thomése. Samen met Eva-Maria Westbroek was Oliemans in 2016, in de rol van Lescaut te zien in de opera “Manon Lescaut’” bij De Nationale Opera en in 2019, zong hij de rol van Don Alfonso in Mozarts “Cosi Fan Tutte” bij De Nationale Opera.Malcolm Martineau Tickets | Vivid Seats

De Schotse pianist en liedbegeleider, Malcolm Martineau (1960), werd geboren in Edinburgh en volgde een opleiding aan het George Watson’s College en aan het St Catharine’s College, Cambridge. In 1981 ging hij studeren aan het Royal College of Music en privé bij Joyce Rathbone. Hij speelde in Parijs, Amsterdam, München, Wenen, Milaan, Berlijn, in het Verenigd Koninkrijk en in Noord-Amerika en begeleidde veel van ’s werelds toonaangevende zangers, onder wie Thomas Allen, Dame Janet Baker, Barbara Bonney, Susan Graham, Della Jones, Simon Keenlyside, Tom Krause, Dame Felicity Lott, Anne Sofie von Otter, Frederica von Stade, Bryn Terfel, Sarah Walker en Ainhoa Arteta. Hij speelde op talloze festivals in het Verenigd Koninkrijk, gaf vele recitals voor de BBC en verscheen op festivals in Aix-en-Provence, Wenen, Edinburgh en Salzburg en in Noord- en Zuid-Amerika. In 2004 kreeg hij een eredoctoraat aan de Royal Scottisch Academy of Music and Drama en in 2009 werd hij benoemd tot International Fellow of Accompaniment.Schubert: Die schöne Müllerin - Thomas Oliemans & Malcolm Martineau - Live  concert HD - YouTube

Tracklist:

Romanzen Aus L. Tieck’s Magelone, Op. 33

No. 1, Keinen hat es noch gereut

No. 2, Traun! Bogen and Pfeil

No. 3, Sind es Schmerzen, sind es Freuden

No. 4, Liebe kam from fernen Landen

No. 5, So willst du des Armen

No. 6, Wie soll ich die Freude

No. 7, War es dir, dem diese Lippen bebten

No. 8, Wir müssen uns trennen

No. 9, Ruhe, Süssliebchen

No. 10, Verzweiflung “So tönet denn, schäumende Wellen”

No. 11, Wie schnell verschwindet

No. 12, Muss es eine Trennung geben

No. 13, Sulima “Geliebter, wo zaudert”

No. 14, Wie froh and frisch

No. 15, Treue Liebe dauert lange

Vier Lieder Nach Gedichten Von Klaus Groth Regenlied-Zyklus

No. 1, Regenlied “Walle, Regen, walle nieder”

No. 2, Dein blaues Auge

No. 3, Mein wundes Herz verlangt

No. 4, Nachklang “Regentropfen from den Bäumen”

Brahms in Context | Royal College of Music

Brahms in Context | Royal College of Music

Brahms Songbook, Vol. 1 Romanzen Aus Magelone Regenlied-Zyklus Thomas Oliemans Malcolm Martineau cd Linn CKD693Linn Records | Linn Records