In dit uitzonderlijk boek geven 27 literaire auteurs, één per lidstaat, hun visie op ‘hun’ Europa. In niet eerder gepubliceerde verhalen, essays en reportages, verstrengelen herinneringen, opvattingen en ideeën zich tot een (zelf)portret van de Europese Unie. De bijdragen in deze bundel van o.a. Jan Brokken, Lize Spit, Daniel Kehlmann, Fernando Aramburu, Sofi Oksanen, Jens Christian Grøndahl, Eva Menasse, bieden een schitterend divers panorama en laten zien hoe sterk de landen van de EU met elkaar verbonden zijn, maar ook hoe kwetsbaar Europa is.
De titel “Grand Tour Europa” verwijst naar de rondreis door Europa die welgestelde jongeren in de 18de en 19de eeuw moesten maken om hun horizon te verbreden. Toen ondernamen aristocratische jongeren uit het noorden van Europa een grand tour naar o.a. Italië en de kusten van de Middellandse Zee. Die bood hun de kans zich te vervolmaken in het onderricht en de kennis van de humane wetenschappen. De grand tour van Olivier Guez, levert een uniek panorama en een zelfportret van het continent door zijn beste auteurs. Hij dwaalt door de Europese verbeelding en vertelt in 7 thematische hoofdstukken over lotgevallen, steden en landschappen en voert onderzoek uit naar het Europa van nu en het Europa van weleer. Daarnaast biedt het boek een uniek overzicht van de hedendaagse Europese literatuur.
De auteurs, evenveel mannen als vrouwen, die tot diverse generaties behoren en verschillende achtergronden hebben, zijn enthousiast ingegaan om deel te nemen aan deze grand tour. “Ik heb hen gevraagd iets te vertellen over een plek waar de band van hun land met de Europese cultuur en geschiedenis aan het licht komt. Dat was hun enige opdracht. Voor het overige waren ze vrij, zowel qua vorm als qua inhoud kregen ze carte blanche”, vertelt de samensteller.
Zo weet de Zweedse auteur bv., die geen ‘Europese plek’ in zijn land aantreft, dat Europa het enige continent is waar de grenzen werden afgeschaft. De Franse schrijfster neemt ons mee naar de stranden van de landing in Normandië, de Ierse auteur loopt in het voetspoor van Joyce in Dublin, terwijl de hoofdpersoon in het Spaans verhaal, met haar zoon bakkerijen bezoekt. De Deen en de Nederlander brengen een bezoek aan de kunstenaarskolonies bij de Noordzee. Anderen verkennen openbare plekken in Europa: het station en de grote markt (de Sloveense schrijfster), het park (de Letse auteur), kuuroorden (de Bulgaarse), badsteden (de Kroatische), archeologische sites (de Griekse) en de cafés, favoriete plekken van George Steiner (zowat iedereen). Uit de Hongaarse, Tsjechische en Belgische bijdragen stijgt de geur van de weemoed op die het hedendaagse Europa ervaart. Uiteindelijk beantwoordt “Grand Tour Europa” aan de definitie die Milan Kundera gaf aan Europa, een maximum aan diversiteit op een minimum aantal bladzijden.
De bijdragen zijn van Lize Spit (België), Kapka Kassabova (Bulgarije), Stavros Christodoulou (Cyprus), Jens Christian Grøndahl (Denemarken), Daniel Kehlmann (Duitsland), Tiit Aleksjev (Estland), Sofi Oksanen (Finland), Maylis de Kerangal (Frankrijk), Ersi Sotiropoulos (Griekenland), László Krasznahorkai (Hongarije), Colm Tóibin (Ierland), Rosella Postorino (Italië), Olja Savicevic (Kroatië), Janis Jonevs (Letland), Tomas Venclova (Litouwen), Jean Portante (Luxemburg), Immanuel Mifsud (Malta), Jan Brokken (Nederland), Eva Menasse (Oostenrijk), Agata Tuczynska (Polen), Lídia Jorge (Portugal), Norman Manea (Roemenië), Brina Svit (Slovenië), Michal Hvorecký (Slowakije), Fernando Aramburu (Spanje), Katerina Tucková (Tsjechië) en Björn Larsson (Zweden). “Le Grand Tour – Autoportrait de l’Europe par ses écrivains” werd vertaald door Katelijne De Vuyst en van een voorwoord voorzien van de bekende, Nederlands journaliste, columniste, schrijfster, en Europa-correspondent voor NRC, Caroline de Gruyter (1963) (foto).
De Franse journalist, essayist en schrijver, Olivier Guez (1974) (foto), studeerde aan het Institut d’études politiques de Strasbourg, de London School of Economics en het College of Europe. Hij werkte als freelance journalist voor The New York Times, Le Monde, de Frankfurter Allgemeine Zeitung, Le Figaro Magazine, L’Express, Le Point, Politique Internationale, Der Freitag, Der Tages Anzeiger, Das Magazin en Il Foglio. Tussen 2000 en 2005, werkte hij als verslaggever bij de afdeling Internationale Economie van La Tribune en schreef hij onderzoeken en rapporten over Centraal-Europa, Latijns-Amerika, het Midden-Oosten, de Europese Unie en de geopolitiek van olie. Hij schreef zijn eerste boek, “La Grande Alliance, de la Tchétchénie à l’Irak : un nouvel ordre mondial”, in 2003, in samenwerking met Frédéric Encel (1969), professor aan de Paris School of Business.
In 2017 schreef hij een biografische roman “De verdwijning van Josef Mengele” (bekroond met de Prix Renaudot). Het documenteerde Josef Mengele (1911-1979), de nazi-oorlogsmisdadiger die als arts in Auschwitz “werkte”.
Olivier Guez Grand Tour Europa 448 bladz. Uitg. J.M. Meulenhoff ISBN 9789029097536