De klassieke oudheid was veel kleurrijker dan we denken. De zogenaamd witte, marmeren beelden uit de tijd van Grieken en Romeinen, waren in de oudheid nl. net als de tempels overigens, beschilderd met felle kleuren. De tragediedichter Euripides gebruikte zelfs de idee van een beeld zonder kleuren, als metafoor voor iets bijzonder lelijks…

De oude Grieken en Romeinen versierden hun gebouwen en standbeelden met veel kleuren en ornamenten. Het wijdverspreid idee dat antieke beelden allemaal wit of onbeschilderd waren, komt dan ook helemaal niet overeen met de realiteit. Maar, welke tradities en gewoontes hadden de Grieken en Romeinen in hun kleurgebruik? Hoe werden die beelden precies gemaakt? En hoe kunnen we ze vandaag reconstrueren? “De oudheid in kleur” brengt de beschildering van antieke beelden tot leven: aan de hand van onderzoek met ultramoderne technieken en met aandacht voor de antieke schildertechnieken en verfstoffen, komen de originele beelden oog in oog te staan met hun reconstructies. Zo kunnen we vandaag, scherper en in helderdere kleuren dan ooit, achterhalen hoe antieke standbeelden er echt uitzagen.

Verfstoffen waren kostbaar en een teken van schoonheid. Niet alleen de oude Egyptenaren, Assyriërs en Babyloniërs, maar ook de oude Grieken en Romeinen versierden hun gebouwen, standbeelden en gewaden met veel kleuren en ornamenten.

In het boek leest u bv. over de bewaring van verfstoffen onder en boven de grond en de verheerlijking van witmarmeren standbeelden vanaf de renaissance, en over de alomtegenwoordigheid van onbeschilderde antieke standbeelden in de beeldcultuur. Ook gaat heel veel aandacht naar de veelkleurige beelden in het oude Griekenland, nl. de beschilderde marmeren standbeelden in de archaïsche periode, de veelkleurige bronzen en marmeren standbeelden in de klassieke periode en de polychrome sculptuur in de hellenistische periode. Uiteraard komen ook het kleurgebruik in de Romeinse beeldhouwkunst, zijnde de polychrome standbeelden tijdens de Romeinse Republiek en de Romeinse keizertijd, aan bod.

Hierna wordt uitgelegd hoe standbeelden in de oudheid werden gemaakt en beschilderd in de steengroeve, in het beeldhouwersatelier of in de studio van de schilder, waarna bijzonder interessante teksten volgen over de reconstructie van polychromie op antieke standbeelden, de herontdekking van antieke polychromie, natuurwetenschappelijke analyses en het gebruik van vergelijkingsmateriaal, en reconstructietechnieken. In de loop van het boek krijgen de kleuren rood, geel, groen en blauw extra aandacht, en achteraan het boek, de vergelijking tussen het wit marmeren beeld met op de bladzijde daar tegenover, de gereconstrueerde versie in kleur. Niet te missen!

Ervaar dit alles in een belevenisvolle tentoonstelling in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren met tientallen reconstructies in kleur van beelden van keizers, krijgers en goden. Videofilms leren je hoe dit soort beelden gemaakt werden en er worden ook authentieke stukken uit de oudheid, mét resten van verfsporen getoond. De expo is overigens zeer geschikt voor een bezoek met kinderen. Voor hen is er nl. een audiotour en interactieve spelapplicaties, en in het atelier kunnen ze creatief aan de slag met marmer en verf. De reconstructies waren eerder te zien in The Metropolitan Museum of Art in New York, maar in Tongeren ontdek je ze in een nieuwe setting, eigentijds en belevenisvol.

De tentoonstelling in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren, vanaf 21 oktober 2023 tot 2 juni 2024, wordt georganiseerd i.s.m. Liebieghaus Skulpturensammlung, Frankfurt am Main.

Vinzenz Brinkmann en Ulrike Koch-Brinkmann zijn Duitse archeologen. Samen leggen ze zich al hun hele carrière toe op de studie en reconstructie van de beschildering van antieke sculptuur.

Sam Cleymans werkt als wetenschappelijk medewerker voor de tentoonstellingsafdeling van het Gallo-Romeins Museum. Daarnaast doceert hij klassieke archeologie aan de eerstejaarsstudenten archeologie aan de KU Leuven.

Vinzenz Brinkmann Ulrike Koch-Brinkmann Sam Cleymans De oudheid in kleur Hoe antieke standbeelden er echt uitzagen 119 bladz. geïllustreerd uitg. Lannoo EAN 9789401496537