De Volkskrant nodigde 11 experts uit om een lijst samen te stellen van 50 voorwerpen die een verrassende blik werpen op de Nederlandse, koloniale geschiedenis. Deze vijftig verhalen werden geschreven door verschillende auteurs – van jonge historici tot bekende schrijvers. “Ons koloniale verleden in 50 voorwerpen” biedt daarmee een vernieuwend en completer beeld van ons koloniale verleden.
Vandaag bestaat het Koninkrijk der Nederlanden uit Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Tijdens de Gouden Eeuw was de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, via de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) en de West-Indische Compagnie (WIC) een kleine koloniale mogendheid. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en het Koninkrijk der Nederlanden (vanaf 1815) had ooit Nederlands-Indië (nu Indonesië), Suriname, de Nederlandse Antillen en Nederlands-Nieuw-Guinea als koloniën. Daarnaast heeft Nederland nog koloniale bezittingen gehad in New York, Brazilië, Dejima, Sri Lanka langs de kust van Guinee en in Zuid-Afrika. Dit koloniale rijk viel uiteen na de Tweede Wereldoorlog.
Het Nederland van nu is gevormd door hun koloniale verleden: van alledaagse dingen als de koffie die we drinken en de suiker die we erin doen, tot de eigen familiegeschiedenis of die van de mensen om ons heen. Lang is over dat koloniale verleden eenzijdig verteld, maar de laatste jaren hebben activisten, wetenschappers, musea en journalisten steeds vaker de schijnwerper gericht op verhalen en mensen die onderbelicht bleven.
De koloniale geschiedenis van Nederland is ruim vier eeuwen oud. Het merendeel van die tijd werd door weinigen getwijfeld aan de juistheid en rechtvaardigheid van het Europese en dus ook het Nederlandse optreden. Dat inzicht is in de afgelopen eeuw, ietsje langer, eerst langzaam, daarna sneller en in de afgelopen decennia radicaal omgeslagen. Op dit moment is er bijna niemand meer die het kolonialisme verdedigt, laat staan als ‘natuurlijk’ of rechtvaardig beschouwt. Integendeel, kolonialisme wordt met racisme en slavernij veelal in één adem genoemd én veroordeeld als een van de grote misdaden van het verleden.
Op 1 juli 2023 was het 150 jaar geleden dat de slavernij in Suriname en het Caribisch gebied is afgeschaft. In Nederland wordt er daarom tot 1 juli 2024, aandacht besteed aan het slavernijverleden. Generaties lang werden volwassenen en kinderen onder mensonterende omstandigheden verhandeld en verscheept naar de voormalige koloniën. Onder het koloniale bewind moesten mensen slavenarbeid en contractarbeid verrichten. Streven naar erkenning, meer verbondenheid en collectieve heling.
Het bijzonder mooi geïllustreerd boek kwam tot stand onder redactie van Valika Smeulders (1969), hoofd geschiedenis bij het Rijksmuseum Amsterdam, Wayne Modest (1972) directeur van het Research Centre for Material Culture, het onderzoeksinstituut van het Nationaal Museum van Wereldculturen, Sheila Sitalsing (1968), schrijver en freelance journalist, Wieteke van Zeil (1973), kunsthistoricus en kunstredacteur bij de Volkskrant, en Tjerk Gualthérie van Weezel (1980), economieredacteur bij de Volkskrant. Zeker lezen!
De elf experts zijn Valika Smeulders, Wayne Modest, Reggie Baay, Aspha Bijnaar, Marian Duff, Susan Legêne, Wim Manuhutu, James Kennedy, Matthias van Rossum, Alicia Schrikker en Anne Marieke van der Wal-Rémy. De bijdragen zijn o.a. van Noraly Beyer, Gershwin Bonevacia, Izaline Calister, James Kennedy, Wim Manuhutu, Marian Markelo, Cynthia McLeod, Sheila Sitalsing en Prof. Soortkill.
Ons koloniale verleden in 50 voorwerpen Onder redactie van Valika Smeulders Wayne Modest Sheila Sitalsing Wieteke van Zeil Tjerk Gualthérie van Weezel Alfabet Uitgevers 320 bladz. geïllustreerd ISBN 9789021342382 |