In zijn Pianokwartet op. 47 en zijn Pianokwintet op. 44 herzag Schumann de raamwerken die hij had geërfd van Schubert en Beethoven om verbazingwekkend innovatieve structuren te creëren. Vijf prestigieuze musici doen met hun ruime ervaring in het uitvoeren van Schumanns kamermuziek, volledig recht aan deze fantasierijke wereld. Niet te missen!

Robert Schumann (1810-1856) was één van de belangrijkste figuren van de Duitse romantiek. Samen met Felix Mendelssohn-Bartholdy, bedacht hij, in het bijzonder in zijn Leipzigse periode (1828-1844), de stijl en de klank van het tijdperk. Zijn symfonieën en concerti, kamermuziek en liederen, en vooral zijn pianowerken, behoren tot de belangrijkste composities van de Duitse 19de eeuw. Zijn oeuvre is dan ook een integraal onderdeel geworden van de hoogstaande, Europese muziekcultuur.

De naam Robert Schumann wordt over het algemeen gelieerd aan pianomuziek, aan liederen en aan Clara, geboren Wieck (foto), zijn vrouw en talentvolle pianiste, met wie hij een tumultueuze relatie had. Maar, het leven van Schumann werd vaak vertroebeld door perioden van depressie en emotionele beroering, en wel in die mate dat hij de laatste twee jaar van zijn leven doorgebracht in een inrichting, gekweld door opwellingen van paranoia en waanzin, gecombineerd met geheugenverlies. Ondanks of misschien wel dankzij zijn turbulente, emotionele toestand, is Schumann erin geslaagd om honderden composities te voltooien, variërend van grootse orkestwerken tot intieme liederen en zelfs een volwaardige opera.

De geniale muziek van Robert Schumann was onveranderlijk verbonden met de dramatische gebeurtenissen in zijn leven. Schumann verwerkte zowel zijn liefde voor Clara als zijn pianistische frustraties in zijn muziek, die vaak werd gecomponeerd met Clara in gedachten, zowel romantisch als muzikaal. In tegenstelling tot het eerste decennium van zijn carrière, dat bijna volledig in het teken stond van pianomuziek, componeerde Schumann in de jaren 1840 niet veel solo-pianomuziek en produceerde hij slechts een handvol fuga’s en de “12 Klavierstücke für kleine und große Kinder, op.85 (1849) voor 4-hanidg klavier. Hoewel zijn Pianotrio’s van latere datum zijn (1847-1851), werd het jaar 1842, in dat jaar componeerde hij wel zijn Phantasiestücke voor pianotrio, op. 88, bekend als het jaar van zijn kamermuziek. Schumann achtte bv. het strijkkwartet als genre bijzonder hoog, beschreef het als nobel en beschouwde het als een van de meest onthullende, muzikale uitdrukkingen, in termen van compositorisch vakmanschap. Tijdens enkele hectische zomerweken in 1842, voltooide hij er meteen drie strijkkwartetten na elkaar en presenteerde ze aan zijn vrouw Clara op haar 23ste verjaardag in september.

Robert Schumann was in veel opzichten typerend voor de tijd waarin hij leefde. Hij combineerde in zijn muziek een aantal van de belangrijkste kenmerken van de romantiek, zoals hij dat deed in zijn leven. Schumanns literaire gevoeligheid was uitzonderlijk ontvankelijk voor de ideeën en de wereld van fantasieën en sprookjes. Zijn poëtische “Hausmusik” voor huishoudelijke consumptie, vertegenwoordigde een beweging van de uiterlijke naar de innerlijke gevoelswereld. Schumann was een meester van de uitgesproken intieme, romantische dichterlijkheid. Ondanks zijn wrok dat Clara’s populariteit als pianiste zijn eigen bekendheid als componist overtrof, slaagde Schumann erin om zijn gefrustreerde emoties in compositorische productiviteit te veranderen. In februari 1842 begon hij aan zijn eerste twee strijkkwartetten die hij in de zomer voltooide, en in juli componeerde hij een derde. Het pianokwintet werd in oktober gecomponeerd en in november voltooide hij zijn pianokwartet. In deze zeer productieve periode verkende de componist, veelal op instigatie van Clara, een reeks stijlen, met ingewikkelde fuga’s en lichtere motieven uit Haydns en Mozarts tijd.

Van de meest impulsieve uitbundigheid naar de meest ingetogen meditatie, van de meest intense passie naar de meest onschuldige tederheid, vormen deze twee hier uitmuntend gespeelde meesterwerken, een representatief panorama van Schumanns kamermuziek.

De uitvoerders zijn Isabelle Faust (viool), Anne-Katharina Schreiber (viool), Antoine Tamestit (altviool), Jean-Guihen Queyras (cello) en Alexander Melnikov (piano).

Schumann Piano Quartet & Quintet Isabelle Faust Anne-Katharina Schreiber Antoine Tamestit Jean-Guihen Queyras Alexander Melnikov cd Harmonia Mundi HMM902695