“Calder Now” presenteert de blijvende en onmiskenbare invloed van de werktuigkundig ingenieur, Alexander Calder (1898-1976) op de hedendaagse kunst. Naast kunstwerken van Calder zelf, toont het boek (de catalogus bij de gelijknamige tentoonstelling in Kunsthal Rotterdam 2021),werken van tien hedendaagse kunstenaars, Olafur Eliasson, Zilvinas Kempinas, Simone Leigh, Ernesto Neto, Carsten Nicolai, Aki Sasamoto, Roman Signer, Monika Sosnowska, Sarah Sze en Rirkrit Tiravanija. Voor het realiseren van ‘Calder Now’ werkte de Kunsthal samen met gastcuratoren Dieter Buchhart en Anna Karina Hofbauer.Alexander Calder, geboren in de Amerikaanse staat Pennsylvania en één van de boegbeelden van de avant-garde van de jaren ’30, begon als autodidact en vertrok in 1926 naar Parijs. Hi bezocht er de Académie de la Grande Chaumière en leerde avant-gardistische tijdgenoten als Joan Miró, Hans Arp, Piet Mondriaan, Theo van Doesburg en Marcel Duchamp kennen. Uit een ontmoeting in 1930 met Piet Mondriaan in diens Parijse studio, ontstonden zijn eerste mobiles. Daarna maakte hij zijn eerste grote abstracte beeldhouwwerken, die hij op aanraden van Hans Arp, “stabiles”, noemde, om een onderscheid te maken met zijn mobiles. In Parijs behoorde Calder tot de op initiatief van de Belg, Georges Vantongerloo, in 1931, opgerichte internationale groep kunstenaars, Abstraction-Création. Deze groep met o.a. oud-leden van De Stijl, was de voortzetting van de internationale, constructivistische kunstenaarsgroepering “Cercle et Carré”, (opgericht door de Uruguayaanse schilder, Joaquín Torres García en de Belgische tekenaar, dichter en kunstcriticus, Michel Seuphor), en het kunstcollectief, “Art Concret”, dat na ruzie met Mondriaan, in het leven geroepen was door Theo van Doesburg.Het centraal uitgangspunt van de tentoonstelling in Rotterdam was een selectie van werken die de hele carrière van Calder, onder het motto “alles is voortdurend in beweging, niets blijft hetzelfde”, omvat. Van vroege, gemotoriseerde werken waaronder ‘Dancers and Sphere’ (1938) tot latere hangende mobiles, staande mobiles zoals ‘Blue Feather’ (ca. 1948), en monumentale sculpturen. Wonderlijke installaties die de zwaartekracht tarten, sculpturen die leiden tot buitengewone optische ervaringen, en werken die een beroep doen op alle zintuigen, brachten nieuwe verbindingen binnen het iconisch oeuvre van Calder aan het licht.

In het werk van de hedendaagse kunstenaars weerklinken belangrijke thema’s uit Calders oeuvre: licht en reflectie, sobere materialen, de zintuigen, geluid, activatie, architectuur, vergankelijkheid, zwaartekracht, performance en positieve en negatieve ruimte. De tien internationale kunstenaars in ‘Calder Now’ toonden werken die niet hadden kunnen bestaan zonder de verschillende innovatieve aspecten uit het visionaire oeuvre van Calder. Zo onderzocht Olafur Eliasson perceptie aan de hand van natuurlijke fenomenen als licht, terwijl Simone Leigh eenvoudige materialen gebruikte om verhalen over het Amerikaans slavernijverleden te vertellen. Monika Sosnowska (foto) transformeert materialen uit de architectuur tot onverwachte sculpturen die de zwaartekracht tarten en bracht daarmee nieuwe visuele verbanden tot stand tussen haar kunst en de tentoonstellingsruimte. Žilvinas Kempinas (winnaar van de Calder Prize 2007), wiens sculpturen zich bevinden op de grens tussen installatie en kinetische kunst, presenteerde een nieuw werk tijdens ‘Calder Now’. Daarnaast maakte Aki Sasamoto op het moment tijdens haar residency in het Atelier Calder, gevestigd in het voormalig atelier en woonhuis van Calder in Saché in Frankrijk, speciaal voor de tentoonstelling een nieuw performancewerk. De catalogus laat zien hoe de nalatenschap van Calder zelfs vijftig jaar na zijn dood nog steeds een bron van inspiratie is in hedendaagse kunstpraktijken. Het werk van de baanbrekende kunstenaars in ‘Calder Now’ roept op tot nieuwe gesprekken over en interpretaties van zijn oeuvre. De teksten in het boek werden geschreven door Dieter Buchhart, Anna Karina Hofbauer, Calders achterkleinzoon, Gryphon Rue (over Calder als componist van beweging) en Donatien Grau. Dieter Buchhart is een veelgevraagd kunsthistoricus en curator uit Wenen. Hij werkte mee aan tentoonstellingen en catalogi als Keith Haring: the political line en Jean-Michel Basquiat (Fondation Louis Vuitton). Anna Karina Hofbauer is curator en schreef mee aan boeken als Egon Schiele (Fondation Louis Vuitton) en Basquiat by Himself. Gryphon Rue is een kunstenaar, componist, muzikant, sound experimentalist en curator, geboren in New York City. Donatien Grau (*1987) is criticus, wetenschapper en museumdirecteur. Hij werd in 2014 door Apollo Magazine geselecteerd als een van de “Forty under Forty Europe” en is momenteel het hoofd van hedendaagse programma’s van het musée d’Orsay. Niet te missen!

Tentoonstelling in Kunsthal Rotterdam nog tot 24 mei.

Calder Now 208 bladz.  Engels geïllustreerd uitg. Lannoo EAN 9789401479684