“Leuven Chansonnier”, door Sollazzo Ensemble, op het label Passacaille/Ambronay. Subliem! | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Het Leuven Chansonnier (1470-1475) bevat o.a. 50 composities van vooraanstaande 15^de -eeuwse Franco-Vlaamse componisten als Johannes Ockeghem, Antoine Busnoys en Firminus Caron. Het Ensemble Sollazzo, opgericht in 2014 in Basel en geleid door violiste Anna Danilevskaia, breng op deze opnames een selectie van chansons tot leven in de meest verfrissende en briljante interpretatie. Met vol. 3 & 4 (een dubbel cd) presenteert Ambronay de afsluiting van de lovenswaardige, hoogstaande en veelgeprezen complete opnames van dit fascinerend manuscript

Het Leuven Chansonnier kwam in 2014 aan de oppervlakte bij de verkoop van een erfenis door een Brussels veilinghuis. Het boekje van 96 perkamenten folia van 12 bij 8,5 cm groot, nog steeds in zijn oorspronkelijke met brokaat beklede band, bevat 50 meerstemmige liederen uit de traditie van de Franco-Vlaamse polyfonie. Het boekje opent met een geestelijk lied in het Latijn, het Ave Regina van Walter Frye, maar de 49 andere liederen zijn wereldlijke liederen in het Middelfrans. Een van de liederen is vierstemmig, alle andere liederen zijn driestemmig.Door vergelijking met andere liedboeken konden onderzoekers de herkomst van 38 liederen achterhalen. Het boekje bevat onder meer werken van belangrijke Frans-Vlaamse meesters zoals Gilles Binchois, Johannes Ockeghem en Antoine Busnoys, maar ook twaalf liederen die tot nu toe onbekend waren en waarvan de herkomst niet kon achterhaald werden. Dit maakte de ontdekking van het boekje zeer belangrijk om in de kennis van het wereldlijke lied uit de 15e-eeuw te verdiepen. Ook tien van de twaalf liedteksten zijn volledig nieuw voor de onderzoekers. Uit deze periode zijn wereldwijd nl. slechts zes vergelijkbare chansonniers bekend.Het handschrift bevat een wapenschild dat verwijst naar de hertogen van Savoye-Nemours, die bezittingen hadden in de Loirevallei, maar de herkomst kon nog niet eenduidig vastgesteld worden. De letter “I” in de achtergrond van het wapenschild zou kunnen verwijzen naar Jacques van Savoye, tweede hertog van Nemours (1531-1585), maar op basis van de datering van het handschrift is het onwaarschijnlijk dat hij de eerste eigenaar was.

Het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, kocht het manuscript in 2016 aan en vertrouwde het in langdurig bruikleen toe aan de Alamire Foundation. Omdat de oorspronkelijke eigenaar niet kon worden geïdentificeerd, werd het Leuven Chansonnier (“Chansonnier de Louvain”) gedoopt, naar de plaats van zijn huidige conservering. Door onderzoek kon men de vermoedelijke oorsprong van het manuscript afleiden, namelijk de Loirestreek rond 1470-75. De aandacht van de onderzoekers was in het bijzonder gericht op de ontdekking van twaalf unieke liederen, werken die tot nu toe in geen enkel ander manuscript voorkomen. In 2018 organiseerden de Alamire Foundation (Center of Excellence van de Universiteit van Leuven) en AMUZ (Festival de Flandre – Antwerpen) tijdens het oude muziekfestival Laus Polyphoniae een unieke concertmarathon met de 50 composities van het Chansonnier de Leuven. Deze wereldpremière werd uitgevoerd door de excellente musici van Ensemble Leones, Ensemble Sollazo, Park Collegium en Ensemble Huelgas. Door de programmering van het Leuvense Chansonnier, inmiddels erkend als Vlaams meesterwerk, maakte AMUZ zijn reputatie als internationaal muziekcentrum waar, gebaseerd op het principe van Historical Informed Performance.

AMUZ geniet een unieke ligging, ideaal gelegen in het hartje van Antwerpen, in de Sint-Augustinuskerk. Dit historisch erfgoed werd volledig gerenoveerd om er een concertzaal van te maken die beantwoordt aan de hedendaagse normen, vooral op het vlak van akoestiek. AMUZ, de Antwerpse tak van het Festival van Vlaanderen, organiseert er het hele jaar door concerten en culturele, educatieve en wetenschappelijke activiteiten en wordt zo een echte ankerplaats waar muziek, barokarchitectuur en hedendaagse beeldende kunst elkaar ontmoeten. Als Center of Excellence heeft de Alamire Foundation als doel het stimuleren, coördineren en uitvoeren van onderzoek op het gebied van muziek, zowel academisch als praktijkgericht. Haar activiteiten zijn gevestigd in het Huis van de Polyfonie en in de Library of Voices, twee historische gebouwen van de Abdij van ’t Park Heverlee-Leuven. Dankzij de toepassing van geavanceerde methoden, met name op het gebied van digitalisering, bewaart, bestudeert en bevordert de Stichting het muzikaal erfgoed van de Nederlanden, van de middeleeuwen tot 1800. Bijzondere aandacht wordt besteed aan identificatie en presentatie die beschikbaar is uit onbekende of niet-gepubliceerde bronnen.De uitvoerders (Sollazzo Ensemble) zijn o.a. Carine Tinney en Marie Théoleyre, sopraan, Andrew Hallock, contratenor, Jonatan Alvarado en Lior Leibovici, tenor, Lukas Henning, Jan Van Outryve en Christoph Sommer, luit, Adrien Reboisson, shawm/schalmei & dulciaan, Patrick Denecker, schalmei, Rémi Lécorché, sackbut, Filipa Meneses, vihuela de arco en Anna Danilevskaia, vihuela de arco & directie. Teksten in de bijbehorende boekjes. Niet te missen!