“Marcelle de Manziarly, Chamber Works”, door Cecilia Zilliacus, Kati Raitinen, Bengt Forsberg en Peter Friis Johansson, op het label Bis. Een grandioze ontdekking! | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Een aanzienlijk aantal vrouwen was actief als professionele componist in het Frankrijk van het interbellum. Hoewel ze samenwerkten met hun mannelijke collega’s en werden geaccepteerd door concertorganisatoren, artiesten, critici en publiek, zijn ze tegenwoordig weinig bekend en worden hun werken nog zelden tijdens concerten uitgevoerd of opgenomen. De componiste, dirigent, pianiste en docente, Marcelle de Manziarly (1899-1989) is een van deze vergeten musici.

Na compositie te hebben gestudeerd bij Nadia Boulanger, die haar mentor werd, en orkestdirectie bij Felix Weingartner, vervolgde ze een carrière aan beide kanten van de Atlantische Oceaan, in Frankrijk en de Verenigde Staten. Haar grote en gevarieerde oeuvre bestrijkt vrijwel de hele 20e eeuw en weerspiegelt haar voortdurende stilistische evolutie en transformatie. Deze opname, die een aantal discografische premières bevat, brengt werken samen die op verschillende momenten in haar lange carrière zijn gecomponeerd, uit de Vioolsonate, een vroeg werk dat al blijk geeft van uitzonderlijke volwassenheid met harmonieën die typerend zijn voor de Franse muziek van rond de eeuwwisseling, naar de Trilogue met dissonanten en minimalisme. Deze werken, uitgevoerd door eersteklas kamermuzikanten, tonen aan dat het de hoogste tijd is om Marcelle de Manziarly te herontdekken.

Marcelle de Manziarly, geboren in Kharkiv/Charkov (Oekraïne) en overleden in Ojai (Californië), was een Franse pianiste, muzieklerares, dirigente en componiste. Ze studeerde in Parijs bij Nadia Boulanger. Daarna studeerde ze orkestdirectie bij Félix Weingartner in Bazel, en piano bij Isabelle Vengerova in New York. Marcelle de Manziarly gaf les en trad op in Europa en de Verenigde Staten. Aaron Copland droeg zelfs zijn lied, “Heart, We Will Forget Him”, het vijfde lied uit zijn cyclus, Twelve Poems of Emily Dickinson (1950), aan haar op.

Haar werk omvat talrijke composities voor piano, waaronder concertetudes en een pianoconcert dat in 1933 in première ging onder leiding van Alfredo Casella en het Concertgebouworkest Amsterdam. Haar vroege werk onthult de invloed van de impressionisten. Ook later nam zij haar toevlucht tot deze toontaal. Beroemd werd haar ‘Sonata pour Notre Dame’, die ze schreef ter gelegenheid van de bevrijding van Parijs (1944). Haar “Trio voor fluit, cello en piano”, gecomponeerd in 1952, wordt nog steeds veelvuldig gespeeld. Na een reis naar India en een ontmoeting met Rabindranath Thakur werd haar muziek tijdelijk beïnvloed door Indiase geluidssystemen.