Ligeti door Ensemble Intercontemporain o.l.v. Pierre Bleuse, op het label Alpha. | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Het Ensemble Intercontemporain (EIC) en zijn nieuwe muziekdirecteur, Pierre Bleuse brengen hulde aan Gyorgy Ligeti, wiens honderdjarig bestaan we in 2023 vierden. ‘Ligeti is een van de grootste componisten van de twintigste eeuw en zeker een van degenen die voor het eerst een krachtige esthetische impact op mij persoonlijk hebben gemaakt! …’ Deze opname, die als eerbetoon aan Ligeti, concerti en kamermuziek combineert, benadrukt de kwaliteiten van het EIC.

De Hongaars-Oostenrijkse componist, György Ligeti (1923-2006), geboren in Târnăveni in de regio Transsylvanië in Roemenië, is wereldberoemd geworden met composities als “Lux Aeterna” voor 16-stemmig koor a capella (1966) en Musica ricercata voor piano (1951-1953). Maar, tussen 1985 en 2001, componeerde hij ook een cyclus van 18 études voor piano solo. Deze worden terecht beschouwd als één van de belangrijkste, creatieve prestaties van zijn laatste periode, en één van de belangrijkste reeksen pianostudies van de hele 20ste eeuw. Voor de spectaculaire ontwikkeling van Ligeti’s manier van componeren na 1956, was zijn kennismaking met het werk van Pierre Boulez en Karlheinz Stockhausen in Darmstadt en Keulen, van de grootste betekenis.

Na een periode van minder betrokkenheid bij de piano sinds die jaren 1950, meer bepaald na de Chromatische Phantasie uit 1956 en de Trois bagatelles uit 1961, (tussen 1942 en 1950, van Induló – Mars tot de Sonatine, componeerde hij nogal wat voor vierhandig klavier), bevestigde het eerste boek van Ligeti’s vernieuwende studies voor piano, in 1985, de terugkeer van de componist naar het componeren voor de piano. Maar, voor hij zich tot de piano wendde, wijdde hij zich eerst met Continuum, Hongaarse rock (een chaconne) en Passacaglia Ungherese, aan het … klavecimbel. De in 1976 gecomponeerde “Trois pièces pour deux piano’s”, beïnvloed door Steve Reich en Terry Riley, vormden vervolgens een kentering in het oeuvre en de compositieontwikkeling van de componist.

Het belang van ritme werd alomtegenwoordig en de belangstelling voor deze parameter zou in het begin van de jaren ’80, zoals bleek uit zijn études, toenemen door de ontdekking van gamelan, de polyritmiek van de Aka Pygmeeën in de Centraal-Afrikaanse Republiek (voorheen de regio, Oebangi-Sjari in Frans-Equatoriaal-Afrika), Béla Bartók, Thelonious Monk en Bill Evans, en de enorme complexiteit van de 51 “Studies for Player Piano”, gecomponeerd tussen 1948 en 1992, van de Amerikaanse-Mexicaanse componist, Samuel Conlon Nancarrow (1912-1997) (foto). Opvallend hierbij is de nieuwe cadens gecomponeerd door Philippe Maunoury voor het Vioolconcert, met Hae-Sun Kang als solist. Renaud Dejardin (cello) en Dimitri Vassilakis (piano) voeren de andere concerti uit.

Pierre Bleuse (1977) is een Franse violist en dirigent. Geboren in een familie van muzikanten, begon Pierre Bleuse zijn muzikale studies viool aan het regionale conservatorium van Boulogne-Billancourt in de klassen van Jean Lenert en Suzanne Gessner. Zijn vader Marc Bleuse is componist en zijn moeder Anne Fondeville is lyrische zangeres. Zijn broer Emmanuel is cellist en zijn zus Jeanne, pianiste. Ze vertrokken in 1990 naar Toulouse en Pierre Bleuse vervolgde zijn studie aan het Regionaal Conservatorium van Toulouse in de klas van Pierre Doukan en Guenadi Hoffmann, waar hij in 1994 zijn prijzen voor viool en kamermuziek behaalde en ging daarna naar het Conservatoire national supérieur de musique et de danse de Paris (CNSMDP) in de klas van Patrice Fontanarosa. In 2002 behaalde hij een eerste prijs. Daarna ging hij een jaar naar Berlijn om zijn vaardigheden te perfectioneren aan de Berlijnse Hogeschool voor de Kunsten.

Na zijn studie werd hij lid van het Satie kwartet en de ensembles Court-Circuit en TM+, waarna hij concertmeester en adjunct-dirigent werd van het Toulouse Chamber Orchestra (2005-2010). Hij oefent ook barokviool onder leiding van Gilles Colliard. In 2010 besloot hij zich aan het dirigeren te wijden. Hij ging in 2011 naar de Geneva High School of Music, in de directieklas van Laurent Gay. Pierre Bleuse heeft een toonaangevende internationale carrière. In maart 2020 werd hij met ingang van het seizoen 2021/2022 benoemd tot muziekdirecteur van het Odense Symphony Orchestra, Denemarken. In hetzelfde jaar nam hij de functie van artistiek directeur over van het beroemde Pablo Casals Festival in Prades. Hij is ook muzikaal leider van het Lemanic Modern Ensemble, een groep gevestigd in Genève die zich toelegt op de verkenning van nieuw repertoire. Op 2 december 2021 benoemde de directie van het Ensemble intercontemporain Pierre Bleuse tot muzikaal leider van het ensemble voor een eerste termijn van 4 jaar vanaf seizoen 2023/2024. Hij volgt Matthias Pintscher op, die sinds 2013 aanwezig was.