Vier grote componisten, Fauré, Debussy, Schönberg en Sibelius, lieten zich inspireren door Maurice Maeterlinks toneelstuk “Pelléas et Mélisande” uit 1892. Aangezien we in 2024, de verjaardagen van Fauré en Schönberg vieren, biedt Paavo Jarvi hier zijn lezing aan van hun toonzettingen van Pélleas et Mélisande met de formidabele Frankfurt Radio Symphony, waarvan hij bijna tien jaar muziekdirecteur was. Niet te missen!

“Pelléas et Mélisande”, een toneelstuk van de Belgische toneelschrijver, Maurice Maeterlinck (foto), ging in 1893 in première in het Théâtre des Bouffes-Parisiens. Het beleefde slechts één opvoering. Maeterlinck was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het symbolisme. Pelléas et Mélisande was een inspiratiebron voor verschillende componisten. Naast Debussy, die het toneelstuk in 1902 tot zijn enige opera bewerkte, componeerde Arnold Schönberg in 1905, een geniaal symfonisch gedicht en Gabriel Fauré en Jean Sibelius componeerden er in 1898 en 1905, al even mooie toneelmuziek bij.

Debussy (foto) voltooide de opera in 1895 nadat hij in 1893 van Maeterlinck toestemming had gekregen een opera naar het toneelstuk te componeren. De opera ging in april 1902 in Parijs, in de ‘Salle Favart’ (Opéra-Comique), in première. Debussy schrapte vier scènes uit het toneelstuk en ook meerdere tekstlijnen. Tijdens de periode dat de opera gerepeteerd werd, was Debussy trouwens al genoodzaakt revisies door te voeren. Zo waren enkele orkestrale overgangsscènes te kort en werden verlengd. Tot in 1906 schaafde Debussy de compositie bij. Langzamerhand werd het een gewoonte de rol van de jongenssopraan (Yniold) door een (vrouwelijke) stem (sopraan) te laten zingen.

Debussy was zo betrokken bij zijn eigen operasetting van Pelleas et Melisande dat de beroemde Engelse actrice mevrouw Patrick Campbell zich tot Gabriel Faure wendde om toneelmuziek voor het stuk te schrijven. Deze muziek werd vervolgens een orkestsuite in vier delen die wordt beschouwd als het symfonische meesterwerk van Faure. Arnold Schönberg (foto’s) volgde het advies van zijn veel bewonderd rolmodel Richard Strauss in 1902 op, en componeerde zijn eigen symfonisch gedicht gebaseerd op Pelleas und Melisande. De complexe combinaties van muzikale motieven en de rijke structuur van het grootschalig orkest boeien ons niet alleen, maar onthullen ook zijn eigen visie op dit archaïsch en toch universeel verhaal.

Het Estlands muziekleven is niet denkbaar zonder de familie Järvi. Paavo Järvi (1962) (foto) is er directeur van het Pärnu-festival. Elk jaar in augustus, komen de beste Estse musici samen met Europese orkesten, leden van de Deutsche Kammerphilharmonie, de Berliner Philharmoniker, het Orchestre de Paris, e.a. Paavo Järvi studeerde directie in zijn geboorteland Estland, aan het Curtis Institute of Music in Philadelphia en bij Leonard Bernstein in Los Angeles. Sinds het begin van het seizoen 2015/16 is hij chef-dirigent van het NHK Symphony Orchestra in Tokio. Paavo Järvi is daarnaast de muziekdirecteur van één van ‘s werelds toonaangevende orkesten, het Tonhalle Orchestre Zürich. Gelegen aan de oevers van het meer van Zürich en ingehuldigd door Brahms in 1895, werd deze zaal, wereldwijd bekend om zijn akoestiek, herboren na een aantal jaren van renovatie. In deze uitzonderlijke setting schreven Paavo Järvi en het Tonhalle-Orchester ondertussen een nieuw hoofdstuk in het internationaal muziekleven.

Schoenberg Fauré Pelléas et Mélisande Frankfurt Radio Symphony Paavo Järvi cd Alpha 1058