Clara Schumann (1819-1896) was een van de beroemdste 19de-eeuwse pianovirtuozen, bewonderd door tijdgenoten als Liszt en Thalberg. Haar pianowerken waren nooit stereotypen en haar Romances anticipeerden op de sonoriteit van Brahms’ late pianomuziek.
Geboren in Leipzig op 13 september 1819 werd ze vanaf haar vijfde jaar de meest succesvolle dochter van haar vader, de instrumentenhandelaar en pianoleraar Friedrich Wieck. Clara’s dagboeken waren eerder ongebruikelijk omdat ze in eerste instantie geschreven werden door haar vader. Alleen vanaf haar achttiende kon ze zich vrij van vaderlijke censuur uiten. Sindsdien had de liefdesrelatie met Robert Schumann zich ontwikkeld, wat in 1840 na zware conflicten met vader Wieck, leidde tot een huwelijk. De dagboeken zijn veelzijdig en stimulerend in termen van biografische en culturele geschiedenis. De beschrijvingen van de uitgebreide concertreizen van de jonge pianiste zijn vaak grappig, en steden, concertzalen, instrumenten, collega’s, concurrenten en natuurlijk het succes van Clara, vormen een zeer aantrekkelijk historisch panorama.
Clara Schumann componeerde bv. haar Pianotrio in sol klein op. 17 in 1846, tijdens de jaren in Dresden. Ze had veel kamermuziek gespeeld, ze was de organisator van een kamermuziekserie waarin ze zelf regelmatig optrad, maar ze had zelf nog nooit eerder kamermuziek met piano gecomponeerd. Haar hier opgenomen Pianotrio ontstond trouwens in een tijd van grote onrust en nood. Haar vierde kind, Emil, was als baby net overleden, en zowel zij als haar man waren ziek en waren die zomer naar het Waddeneiland, Norderney gevlucht in een poging om Robert te genezen. Opvallend is dat Robert toen nog geen pianotrio had gepubliceerd, en het dagboek van het huishouden onthult dat haar werk zijn interesse in het genre inspireerde. Het zou in 1847 resulteren in zijn eerste Pianotrio op. 63. De twee werken werden vaak gecombineerd op concerten en beide behielden repertoire. Sommige critici waren zelfs zo verbaasd over de kwaliteit van het Trio van Clara, dat ze dachten dat het door haar man was gecomponeerd.
Haar Variaties, op. 20, verweven Robert Schumanns thema’s met haar eigen thema’s in muziek van ontroerende intimiteit. De Preludes en Fuga’s weerspiegelen Clara’s liefde voor Bach. Dit eerste deel van haar complete muziek voor solopiano wordt uitgevoerd door de vooraanstaande Franse pianist Jean-Pierre Armengaud, die over Robert en Clara Schumann heeft geschreven en een symposium aan hen heeft gewijd.
Jean-Pierre Armengaud wordt beschouwd als een vooraanstaand vertolker van Franse muziek en een specialist in impressionistisch en expressionistisch repertoire, en staat bekend om zijn ‘vloeiend soepele spel, zijn ronde en zachte toon’ (Classica). Hij heeft verschillende complete collecties opgenomen, met pianomuziek van Debussy, Satie, Roussel, Poulenc, Dutilleux en Denisov. Armengaud heeft opgetreden in grote concertzalen over de hele wereld en in meer dan 40 landen. Zijn albums voor Naxos en Grand Piano bevatten muziek van Debussy, Roussel, Poulenc, Aubert, d’Indy en anderen, en hij heeft een bijzondere interesse in Henri Dutilleux. Hij is directeur geweest voor muzikale programmering bij Radio France en is universitair hoofddocent aan de Universiteit Paris-Sorbonne en emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Évry Val d’Essonne aan de Universiteit Paris-Saclay.
Clara Schumann Piano Music, Vol. 1 Jean-Pierre Armengaud (piano) cd Grand Piano GP930