De Nederlandse dirigent Bernard Haitink en het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks genoten van een lange en intensieve artistieke samenwerking, die abrupt eindigde met Haitinks overlijden in oktober 2021. BR-Klassik presenteert nu uitstekende en nog niet eerder uitgebrachte live-opnames van hun concerten uit voorgaande jaren. Deze opname van Dvořaks Zevende symfonie documenteert een concert dat in maart 1981 werd gegeven in de Herkulessaal van de Residenz in München.

Het “Scherzo capriccioso” is een studio-opname, ook uit maart 1981. Na het succes van Antonin Dvořaks eerste bezoek aan Londen in 1884, vroeg de London Philharmonic Society hem om het jaar daarop terug te keren en een nieuwe symfonie te componeren voor de gelegenheid. Het was een eervol verzoek – de London Philharmonic Society had immers zes decennia eerder Beethovens Negende symfonie besteld! Toen Dvořak op 13 december 1884 begon met het schetsen van de symfonie, was hij zich terdege bewust van de hoge verwachtingen die ermee gepaard gingen – zowel zijn eigen verwachtingen als die van anderen. De meeste muziekcritici en Dvořak-biografen hebben echter moeite gehad met de interpretatie van dit uitzonderlijke stuk. Het is bijvoorbeeld ‘politiek’ geïnterpreteerd tegen de achtergrond van de groeiende Duits-Tsjechische spanningen in die jaren. Maar de existentiële kracht van de symfonie in d-klein – zijn woede, zijn expansieve pessimisme, d.w.z. zijn confessionele karakter – kan ook voortkomen uit de biografie en persoonlijkheid van de componist, die waarschijnlijk veel complexer, pijnlijker en problematischer waren dan welke ‘Boheemse idylle’ we ook maar zouden kunnen aannemen.Zelfs in Dvořaks Achtste symfonie, die als vrolijker wordt beschouwd, en in zijn laatste symfonie, ‘Uit de Nieuwe Wereld’, is nog steeds een min of meer latente neiging tot tragisch verlangen te bespeuren. De wereldpremière van de Zevende symfonie vond plaats op 22 april 1885 in Londen, met de componist als dirigent. Het werd een van Dvořaks grootste successen. Dvořaks “Scherzo capriccioso” uit 1883, dat het dramatischer en gepassioneerder is dan de speelse titel doet vermoeden, komt waarschijnlijk doordat het werd geschreven in een tijd van crisis in het leven van de componist. Het werk is een uitgebreide compositie van overtuigend vakmanschap, vakkundig uitgewerkt zowel formeel als thematisch, met grote muzikale vindingrijkheid en dansachtige verve.

Bernard Haitink (1929-2021) was een Nederlandse dirigent en violist. Hij studeerde viool en directie, bij Felix Hupka, die het orkest van de school dirigeerde, aan het Conservatorium van Amsterdam. Daarna speelde hij viool in orkesten voordat hij in 1954 en 1955 cursussen in directie volgde bij Ferdinand Leitner. Hij was chef-dirigent van verschillende internationale orkesten, te beginnen met het Koninklijk Concertgebouworkest in 1961. Hij verhuisde naar Londen, als chef-dirigent van het London Philharmonic Orchestra van 1967 tot 1979, muziekdirecteur bij Glyndebourne Opera van 1978 tot 1988 en van het Royal Opera House van 1987 tot 2002, toen hij chef-dirigent werd van de Staatskapelle Dresden. Tot slot was hij van 2006 tot 2010 chef-dirigent van het Chicago Symphony Orchestra. De focus van zijn productieve opname lag op klassieke symfonieën en orkestwerken, maar hij dirigeerde ook opera’s. Hij dirigeerde 90 concerten in The Proms in Londen, de laatste op 3 september 2019 met de Wiener Philharmoniker. Zijn onderscheidingen omvatten Grammy Awards en de Gramophone Award 2015 voor zijn levenslange prestaties.

Antonín Dvořák Symphony No. 7 Scherzo Capriccioso Symphonie-Orchester des Bayerischen Rundfunks, Bernard Haitink BR Klassik 900223