Deel 11 van de serie ‘Next Generation Mozart Soloists’ presenteert Vioolconcert nr. 5 in A majeur samen met Pianoconcerten KV 40 en KV 449. Het Pianoconcert nr. 3 is een heel vroeg werk, afgeleid van werken van andere componisten, terwijl nr. 14 in 1784 werd geschreven door een volwassen Mozart, die afstapte van functionele muziek en zijn ideeën in een meer dramatische structuur uitdrukte. Wat de twee verbindt, zegt de Zwitsers-Canadese pianist Teo Gheorghiu, is dat het beide “concerten zijn die voornamelijk vrolijk en optimistisch van uitdrukking zijn”. De Franse violist David Castro-Balbi zegt “van Mozarts vioolconcerten heeft nr. 5 het sterkste operakarakter”. Deze twee solisten worden begeleid door het Mozarteumorchester Salzburg onder leiding van Howard Griffiths.

Het Vioolconcert nr. 5 in A majeur, KV 219 werd gecomponeerd in 1775 en ging dat jaar in première tijdens de kerstperiode in Salzburg. Mozart componeerde het merendeel van zijn concerten voor strijkinstrumenten van 1773 tot 1779, maar het is onbekend voor wie of voor welke gelegenheid hij ze schreef. Ook de datering van deze werken is onduidelijk. Het handschrift, de papieren en de watermerken hebben bewezen dat alle vijf vioolconcerten meerdere keren opnieuw zijn gedateerd. Het jaar van compositie van het vijfde concert,1775, werd doorgestreept en vervangen door 1780, en later weer veranderd in 1775.

De eerste vier pianoconcerten nrs. 1 tot en met 4 (genummerd K. 37 en 39-41) werden door Wolfgang Amadeus Mozart op elfjarige leeftijd in Salzburg geschreven. Lange tijd werden ze als originele werken beschouwd maar nu weten we dat het in feite orkestraties zijn van sonates van verschillende Duitse componisten. Ze werden grotendeels in Parijs uitgegeven. Het is waarschijnlijk dat Mozart en zijn familie deze werken, of de auteurs ervan, leerden kennen tijdens hun verblijf in Parijs in 1763-1764. Door de bewegingen van sonates van andere componisten te exploiteren, lijkt de jonge Mozart te hebben geleerd hoe hij problemen kon oplossen bij het componeren van pianoconcerten. Het is mogelijk dat Leopold Mozart van plan was om deze werken als leermethode te gebruiken.

Het Pianoconcert nr. 14 in Es majeur, KV 449, werd gecomponeerd in Wenen in 1784. Het Pianoconcert in Es is het eerste werk dat Mozart noteerde in een notitieboekje van zijn muziek dat hij de rest van zijn leven bijhield, met vermelding van de belangrijkste thema’s en data van voltooiing van elk werk. Uit deze primaire bron vernemen we dat hij het concert voltooide op 9 februari 1784. In hetzelfde jaar componeerde hij meerdere concerti en in een brief aan zijn vader schreef hij over het 15e en 16e concert (KV 450 en 451) dat hij “niet tussen hen kon kiezen, maar dat het concert in Es helemaal niet tot dezelfde categorie behoort. Het is een heel eigenaardig soort…”. Net als zijn eerdere concerten, nrs. 12, K. 414, en 13, K. 415, schreef Mozart het Es Pianoconcert voor zijn abonnementsconcerten.

David Castro-Balbi geboren in een familie met een lange muzikale traditie en begon op 5-jarige leeftijd met vioolspelen aan het conservatorium van Besançon, waar hij op 13-jarige leeftijd zijn diploma muziekstudie behaalde. In 2007 werd hij toegelaten tot het Conservatorium van Parijs. Twee jaar later won hij unaniem de Superior Prize en werd hij toegelaten tot het Conservatoire National Supérieur de Musique et de Danse de Paris. Hij won diverse nationale en internationale eerste prijzen op viool- en kamermuziekwedstrijden. Zo won hij de eerste prijs bij de Young Artist Competition in Colorado en de eerste prijs bij de Mirecourt International Violin Competition. Hij is tevens laureaat en ontvangt de publieksprijs op de Internationale Jeugdmuziekwedstrijd in Belgrado. David was ook concertmeester van het Gera Philharmonisch Orkest en Theater in Altenburg (Duitsland). Hij perfectioneerde zijn vaardigheden aan de Hanns Eisler Musikhochschule in Berlijn en vervolgens aan de Hfm Franz Lizst in Weimar. Hij speelt regelmatig in een trio met de cellist Alexandre Castro-Balbi en de pianist Lucas Debargue. Hij bespeelt een viool van Giovanni Battista Guadagnini (1690), die toebehoorde aan Louis Spohr.

Teo Gheorghiu (1992) is een Zwitsers-Canadese pianist. Hij begon op 5-jarige leeftijd piano te spelen bij Daniel Höxter. Hij studeerde van 2001 tot 2010 bij William Fong aan de Purcell School, studeerde bij Gary Graffman aan het Curtis Institute of Music in Philadelphia en aan de Royal Academy of Music. Hij gaf zijn eerste openbare concertoptreden in 2004 in de Tonhalle, Zürich met Robert Schumanns Pianoconcert. In mei 2007 werd zijn interpretatie van Sergej Rachmaninovs Pianoconcert nr. 2 met het Orchester Musikkollegium Winterthur geprezen. Hij gaf concerten met het Tokyo New City Orchestra, het Zürich Chamber Orchestra en het Bern Symphony Orchestra en speelde hij concerten in Tokio, Istanbul, Londen, Sint-Petersburg, Potsdam, Zürich, Gstaad en ook in Harrogate, Bad Saarow, Boekarest, Bonn, China en Taiwan.

De Britse dirigent Howard Griffiths (1950) werd geboren in Hastings en studeerde muziek aan het Royal College of Music in Londen. Hij woont sinds 1981 in Zwitserland. Sinds het seizoen 2007/08 is hij General Music Director van het Brandenburgisches Staatsorchester , Frankfurt. In 2013 verlengde hij zijn contract voor de derde keer tot 2018. Uit de samenwerking met het Brandenburg Staatsorchester zijn meerdere educatieve projecten voortgekomen. In 2012 publiceerde Howard Griffiths het muzikaal kinderboek “Die Hexe und der Maestro”. In 2013 werd het boek gepubliceerd als “The Witch and the Maestro” in het Engels. Howard Griffiths was artistiek leider en chef-dirigent van het Zürich Chamber Orchestra van 1996 tot 2006. Zijn werk met het orkest omvatte ook uitgebreide tournees door Europa, de Verenigde Staten en China.

Mozart Violin Concerto No. 5 KV 219 Piano Concertos Nos. 3 KV 40 & 14 KV 449 Teo Gheorghiu David Castro-Balbi Mozarteumorchester Salzburg Howard Griffiths ALPHA1112