Yoan Héreau orgel, Leo Warynski en Les Métaboles, presenteren op deze nieuwe B records-cd, live vanuit Vézelay, twee weinig bekende werken, die resoneren door de eeuwen heen: de minimalistische expressiviteit van Philip Glass’ Another Look at Harmony – Part IV voor koor en orgel, wordt geëvenaard door de cyclische perfectie van een ongepubliceerde canon van de Italiaanse componist en theoreticus, Andrea Basily (1705-1777). Het resultaat van een residentie bij de Cité de la Voix als geassocieerd ensemble, biedt dit programma een resoluut moderne en tijdloze benadering van unieke koormuziek.
De New York Times noemde Philip Glass ooit, ‘the most prolific and popular of all contemporary composers’. Glass componeerde een opera naar Coetzee’s roman ‘Waiting for the Barbarians’, hij componeerde ‘Einstein on the Beach’, ‘Satyagraha’ en een opera over Kafka’s ‘Proces’. Hij componeerde de muziek voor o.a. de films “Kundun” (1997), “The Hours” (2002) en voor “Notes on a Scandal” (2007). Philip Glass behoort duidelijk tot de invloedrijkste componisten en musici van de tweede helft van de 20ste eeuw. In zijn werk liet hij zich inspireren door beeldende kunstenaars, schrijvers en dichters.
Philip Glass (1937), de zoon van een joodse platenhandelaar uit Baltimore in Maryland, noemt zichzelf “a vegetarian, Jewish-Taoist-Hindu-Toltec-Buddhist”. Hij studeerde eerst wiskunde en filosofie aan de universiteit van Chicago. Daarna ging hij naar het Peabody Conservatory of Music in Mount Vernon nabij Baltimore en volgde hij les bij Vincent Persichetti (1915-1987), de organist en koorleider van de Arch Street Presbyterian Church van Philadelphia en bij William Bergsma (1921-1994), aan de Juilliard School of Music in New York. Bergsma, heel bekend in de States, was in 1966 de oprichter van de Contemporary Group van de University of Washington. Philip Glass volgde daarna les bij Darius Milhaud aan de Aspen Music School in Pitkin County/Colorado en in navolging van o.m. Aaron Copland ging hij in Parijs studeren bij Nadia Boulanger (1887-1979), de meest legendarische muziekpedagoge aller tijden.
Leven in onverwarmde lofts in Lower Manhattan, om de huur te kunnen betalen werken als bouwvakker of in een staalfabriek, werken als loodgieter of als taxichauffeur in New York, met wat geld verdiend met het schrijven van muziek, een BMW moto kopen. Het was het leven van het kind van de Beat Generation, geïnspireerd door Jack Kerouacs ‘On the road’: John Cage, Jasper Johns, Robert Rauschenberg en Richard Serra. Het is het verslag van het New York van de late jaren ’50, begin ’60 door iemand die er bij was van het eerste uur. Zijn idolen waren William Burroughs, Allen Ginsberg en Hermann Hesse. Het zijn maar enkele namen en items uit het leven van Philip Glass.
Om de Indiase muziek van Ravi Shankar (foto) om te zetten in Westerse muzieknotaties, ging hij in 1966 naar Noord-India en had hij contact met Tibetaanse vluchtelingen en met de dalai lama. Glass deed nieuwe ideeën op en mengde die tot een compleet nieuwe klank. Additieve ritmen en een tijdgevoel beïnvloed door Samuel Beckett, resulteerde in experimenteel theater. Glass vormde het Philip Glass Ensemble en speelde er mee in kunstgalerijen. ‘Music in Twelve Parts’ ontstond. Zijn eerste opera ‘Einstein on the Beach’, gemaakt samen met de theater avant-garde man Robert Wilson, werd uiteindelijk een trilogie. ‘Satyagraha’ over Mahatma Gandhi en zijn ervaringen in Zuid-Afrika werd het tweede deel, en ‘Akhnaten’, over de Egyptische farao Echnaton, werd het derde deel.
In plaats van te luisteren naar de serialiteit van die andere jonge wiskundige, bezeten van de Mode de valeurs et d’intensités van Olivier Messiaen (foto) en Pierre Boulez (foto), keek hij in Parijs in de jaren ’50 naar de Nouvelle Vague films van Truffaut en Godard. In de loop van de jaren ’60 ontwikkelde hij samen met Steve Reich (foto) e.a. de minimalistische of repetitieve muziek. Van “Strung Out” (1967) en “Music in the Shape of a Square” (1968), over “Two Pages” (1969), naar “Music in Similar Motion” (1969) en “Music with Changing Parts” (1970). Glass was echter zo geniaal dat hij een hoogst persoonlijke klank ontwikkelde. Die klank is nu uit honderden te herkennen en heet in de States, “vintage Glass”, Glass kwaliteit.
Deze living legend werkte o.a. samen met Ravi Shankar, (foto) Paul Simon, Linda Ronstadt, Yo-Yo Ma, Doris Lessing, Allen Ginsberg, Woody Allen, David Bowie, Martin Scorsese, Richard Gere, Leonard Cohen (Book of Longing), Brian Eno, Laurie Anderson, Patti Smith, Suzanne Vega, Mick Jagger en Natalie Merchant (de gewezen zangeres van “10.000 maniacs”). Zijn unieke stijl beïnvloedde de muziek van Mike Oldfield, Tangerine Dream en Talking Heads, en de post-punk/new wave muziek in het algemeen. Glass producete in 1991 John Morans opera “The Manson Family” voor het Lincoln Center for the Performing Arts, waaraan niemand minder dan de legendarische Iggy Pop, zijn medewerking verleende. Philip Glass is al ettelijke keren genomineerd voor een Award maar heeft er nog nooit één gekregen. Hij richtte in 1987 in New York de niet-gouvernementele organisatie, “Tibet House” (foto) op. Dit deed hij samen met de boeddhismespecialist prof. Robert Thurman (1941) van de Columbia-universiteit en met de acteur, American Gigolo, Richard Gere (1949).
De naam “I Feel the Earth Move” van Trial 2/Prison, voor sopraansaxofoon en basklarinet in “Einstein on the Beach”, werd geïnspireerd door de gelijknamige song uit het wereldberoemd geworden album “Tapestry” uit 1971, van de joodse zangeres, songwriter en pianiste Carole Joan Klein, bekend als… Carole King (1942) (foto). Haar ander nummer, “You’ve Got a Friend”, werd wereldberoemd, gezongen door James Taylor (1948) met backing vocals door Joni Mitchell. “Tapestry” was ooit de eerste, meest verkochte fonoplaat van een vrouwelijke solo-artieste. Dit record werd pas in 1992 gebroken door het album “The Bodyguard”, van Whitney Houston, dat trouwens ook de meest verkochte soundtrack aller tijden werd, en het record van Whitney Houston werd op haar beurt, in 2011, gebroken door de cd “21”, van juffrouw Adkins, beter bekend als… Adele.
Philip Glass’ “Music With Changing Parts” uit 1970 was samen met Terry Riley’s semi-aleatorisch “In C” uit 1964 en Steve Reichs “Drumming” (foto) uit 1970-1971, één van de belangrijkste werken van het vroeg minimalisme. Glass bereikte daarna zijn hoogtepunt met “Music in Twelve Parts” (1971–1974).
“Another Look at Harmony” is een project dat in 1975 is gestart. De aanpak was om ritmische en harmonische structuur direct met elkaar te verbinden. Daarbij werd gekozen voor gemakkelijk hoorbare grondbewegingen (akkoorden of “veranderingen”), zodat de helderheid van hun relatie gemakkelijk kon worden gehoord. Hier, net als in eerdere periodes van westerse muziek, is melodieus materiaal grotendeels een functie of resultaat van de harmonie. Het is echter duidelijk dat sommige prioriteiten van westerse muziek (eerst harmonie/melodie, dan ritme) zijn omgedraaid.
Léo Warynski volgde zijn opleiding tot orkestdirigent bij François-Xavier Roth (CNSMD in Parijs) en heeft sindsdien een groot aantal orkesten in Frankrijk en over de hele wereld gedirigeerd. Hij wordt regelmatig uitgenodigd door het Nationaal Orkest van Ile de France, het Normandy Orchestra, het Ensemble Intercontemporain en het Colombia Orchestra. Zijn voorliefde voor stem en opera bracht hem ertoe om lyrische producties te regisseren, met name bij de Opéra de Nice (Akhnaten, Orphée aux Enfers), de Opéra de Avignon (Carmen, Three Lunar Seas) en de Académie des Opéras de Paris, waar hij in mei 2021 optrad in The Rape of Lucretia van Benjamin Britten. Léo Warynski is artistiek leider van het vocale ensemble Les Métaboles, dat hij in 2010 oprichtte. In 2014 werd hij tevens benoemd tot muzikaal leider van het ensemble Multilatérale, een instrumentaal ensemble dat zich toelegt op creatie. In 2020 werd hij door de Critics’ Union uitgeroepen tot Muzikale Persoonlijkheid van het Jaar.
Les Métaboles is een professioneel Frans vocaal ensemble, opgericht door Léo Warynski in 2010 en gespecialiseerd in de a capella-interpretatie van een breed repertoire, met name uit de 20e en 21e eeuw. De naam van het ensemble, die verwijst naar metamorfose, is geïnspireerd op een symfonisch werk van Henri Dutilleux, Métaboles. In 2018 won het ensemble de Liliane-Bettencourtprijs voor koorzang, toegekend in samenwerking met de Académie des beaux-arts.
Na een volledige opleiding aan de conservatoria van Nantes, Boulogne-Billancourt en Lille, volgde Yoan Héreau een opleiding aan het Conservatoire National Supérieur de Musique et de Danse in Parijs, waar hij de lessen zangdirectie (Erika Guiomar), zangbegeleiding (Anne Le Bozec) en kamermuziek (Claire Désert en Amy Flammer) volgde. Na zijn studie was hij drie seizoenen lang pianist en zangcoach aan de Academie voor Opera van Parijs. Zijn veelzijdige activiteiten brachten hem tot samenwerkingen met dirigenten als Ottavio Dantone, Philippe Jordan, Marc Minkowski, Daniel Harding, Philippe Herreweghe, Matthias Pintscher, Donato Renzetti en Giacomo Sagripanti in Frankrijk (Opéra Bastille, Opéra Garnier, Philharmonie de Paris, Théâtre des Champs Elysées, Théâtre du Châtelet) en in het buitenland. Hij voelde zich aangetrokken tot het dirigeren en dirigeerde in juni 2017 vier uitvoeringen van Simon Valastro’s ballet The Little Match Girl Passion in het Palais Garnier, en in de zomer van 2018 Maurice Ravels L’Heure Espagnole. Omdat hij zich bezighield met hedendaagse muziek, werkte hij mee aan talrijke creaties: Macbeth Underworld van Pascal Dusapin, Giordano Bruno van Francesco Filidei, Aliados van Sebastian Rivas, La Passion de Simone van Kaija Saariaho (kamerversie), Thanks to my eyes van Oscar Bianchi en Paraboles van Noel Lee. In maart 2013 was hij ook sponsor van zeven melodiecreaties gebaseerd op de poëzie van Paul Verlaine.
Tracklist:
Glass, P: Another Look at Harmony, Pt. IV (1975)
Andrea Basily: Canone a 16 all’ unisono
Glass Another Look Les Métaboles Léo Warynski cd B Records LBM073
