Op deze schitterende dubbel cd bundelde de bejubelde violist James Ehnes zijn krachten met Canada’s National Arts Centre Orchestra, een ensemble waarmee hij al meer dan drie decennia bevriend is en een artistiek partnerschap heeft, om zijn lang gekoesterd doel te verwezenlijken, om Johann Sebastian Bachs complete Vioolconcerti op te nemen. Bachs meesterlijke composities voor viool worden benadrukt door verschillende stijlen en instrumentale combinaties. Deze mijlpaalopname toont James Ehnes’ affiniteit met Canada’s National Arts Centre Orchestra en zijn diepe connectie met Bachs geniaal nalatenschap.

De Vioolconcerti van Johann Sebastian Bach (BWV 1041-1043 en enige andere BWV’s omvatten een reeks composities en adaptaties voor één of meer violen, strijkorkest en basso continuo. Met name de concerti BWV 1041, 1042 en 1043 worden als authentieke vioolconcerti van Bach gezien. Hij componeerde deze drie concerti in de jaren rond 1720 in het slot Köthen, waar hij kapelmeester was in dienst van Leopold von Anhalt-Köthen en waar hij het orkest regelmatig van nieuw materiaal moest voorzien. Bach herzag ze in de periode 1730-1738 toen hij in Leipzig woonde en werkte. Hoogstwaarschijnlijk componeerde hij meer vioolconcerti, waarvan een aantal bewaard is gebleven in omgewerkte vorm als klavecimbelconcerti.

Het concerto BWV 1041 werd waarschijnlijk gecomponeerd tussen 1717 en 1723, toen Bach in Köthen woonde en werkte. Vermoedelijk heeft hij een vernieuwde versie gemaakt in Leipzig in 1730. Van de manuscripten resten slechts door Bach gekopieerde orkestpartijen. De partituur is verloren gegaan. Bach maakte rond 1738 in Leipzig ook een arrangement van dit concerto voor klavecimbel in sol klein, gepubliceerd als BWV 1058.

Het concerto BWV 1042, in E, werd waarschijnlijk gecomponeerd in de periode rond 1718, in Köthen. Er bestaan twee manuscripten, die beide niet van de hand van Bach zijn. Bach hergebruikte dit werk omstreeks 1738 in Leipzig als model voor het klavecimbelconcerto in D (BWV 1054). Van BWV 1054 bestaan wel manuscripten.

BWV 1043, in re klein, is een dubbelconcerto voor twee violen en orkest. In de oerversie (Köthen, 1718-1719, BWV 1043a) componeerde Bach dit werk als Triosonate voor twee violen en basso continuo. Hij moet omstreeks 1730 in Leipzig de orkestpartijen hebben toegevoegd en na 1734 onderging het nog een revisie. De versie voor twee klavecimbels, BWV 1062 (in do klein), ontstond in 1736.

Alle concerti hebben drie bewegingen in de volgorde snel – langzaam – snel. De concerti zijn opgezet naar de voorbeelden van Italiaanse componisten als Arcangelo Corelli, Antonio Vivaldi, Giuseppe Torelli en Tomaso Albinoni, en kenmerken zich door de ritornello-structuur in de openingsdelen. Op deze uitgave ontdekt u ook het Concerto (nr. 5) voor viool en orkest in sol klein, BWV 1056, bekend als het Concerto voor klavecimbel in fa klein. Een reconstructie is gemaakt voor viool als mogelijk origineel solo instrument, maar het zou ook een hoboconcerto kunnen geweest zijn, waarvan Bach het middendeel al in 1729 gebruikte voor de cantate 156 “Ich steh mit einem Fuß im Grabe”. Deze cantate opent nl. met een instrumentale Sinfonia met de hobomelodie uit de langzame beweging van het Klavecimbelconcerto in f-klein (BWV 1056). Of alle drie bewegingen van het klavecimbelconcerto uit hetzelfde viool- of hoboconcerto afkomstig zijn, wordt weliswaar betwijfeld.

De uitvoerders zijn James Ehnes (viool), Joanna G’froerer (fluit), Luc Beauséjour (klavecimbel), Charles Hamann (hobo), Yosuke Kawasaki en Jessica Linnebach (viool) en het Canada’s National Arts Centre Orchestra.

Geboren in 1976 in Brandon, Manitoba in Canada, begon James Ehnes zijn vioolstudie op 4-jarige leeftijd. Vijf jaar later werd hij protégé van de bekende Canadese violist Francis Chaplin (1927-1993). Ehnes studeerde dan bij Sally Thomas aan de Meadowmount School of Music en zette zijn studie bij haar verder aan de Juilliard School. Hij studeerde in 1997 af aan Julliard en won de Peter Mennin prijs voor “Outstanding Achievement in Music”. In oktober 2005 werd James geëerd door de Brandon University met een Doctor of Music degree (honoris causa). In juli 2007 werd hij de jongste persoon ooit verkozen tot Fellow van de Royal Society of Canada. James Ehnes bespeelt de fameuze “Ex Marsick” Stradivarius uit 1715 uit de prive! collectie van David Fulton.

James Ehnes wordt algemeen beschouwd als één van de meest dynamische en boeiendste artiesten in de wereld van de klassieke muziek. De “Daily Telegraph” omschreef James Ehnes dan ook terecht als één van de begaafdste en meest expressieve kunstenaars van de laatste jaren. Hij trad onder meer op in meer dan 25 landen op vijf continenten en was te zien en te beluisteren met ’s werelds bekendste orkesten en dirigenten. Ehnes’ uitgebreide discografie met meer dan 20 opnamen werd vereerd met vele internationale onderscheidingen en prijzen, waaronder een Grammy en vijf Juno awards.

J.S. Bach The Complete Violin Concertos James Ehnes Canada’s National Arts Centre Orchestra cd Analekta AN28893-4