Agent Josephine vertelt het spannende, aangrijpende verhaal van Josephine Bakers rol als spion voor het Franse verzet tegen de nazi’s aan de hand van nieuwe bronnen en interviews. Vóór de Tweede Wereldoorlog stond Josephine Baker (1906-1975) bekend om haar zang en dans, haar schoonheid en sensualiteit; ze was de bestbetaalde vrouwelijke artiest in Europa. Toen de nazi’s haar geliefde stad Parijs innamen, werd ze om haar huidskleur en overtuigingen van het podium verbannen. Maar in plaats van terug te keren naar Amerika bleef ze in Frankrijk om de naziterreur te bestrijden. Van de ene op de andere dag veranderde ze van artiest in spion van het verzet.
In Agent Josephine onthult bestsellerauteur Damien Lewis het buitengewone verhaal van Josephine Bakers transformatie. Hij put daarvoor uit een overvloed aan nieuw historisch materiaal en grondig onderzoek, waaronder niet eerder openbaar gemaakte brieven en dagboeken. Gedurende de Tweede Wereldoorlog, waarin ze haar sterrenstatus gebruikte als dekmantel voor haar geheime werk, ondernam Baker gewaagde ondergrondse missies tegen de nazi’s waarmee ze een onuitwisbare stempel op de geschiedenis drukte.
“The Flame of Resistance” is deels een biografie van Josephine Baker en deels een geschiedenis van de Britse en Franse geheime diensten in de Tweede Wereldoorlog. In 1939 was Josephine een superster, nadat ze armoede en raciale vooroordelen had overwonnen om succes en een thuis in Frankrijk te vinden. Ze zag de naderende storm in Europa aankomen en was nooit iemand die een gevecht uit de weg ging. Ze sloot zich aan bij de Franse inlichtingendienst als onbetaalde ‘erecorrespondent’. In tegenstelling tot Mata Hari, een andere artiest die spion werd, kon Baker haar bekendheid gebruiken om informatie te verzamelen zonder argwaan te wekken, ze had straatwijsheid en de steun van de Franse inlichtingendienst. Ze gebruikte haar beroemdheid als dekmantel. Toen Frankrijk werd binnengevallen, weigerde ze op te treden in Parijs terwijl het bezet was en ging uiteindelijk naar Lissabon. Haar roem gaf haar de middelen om essentiële informatie uit Frankrijk te smokkelen. Lewis geeft een levendige beschrijving van haar tijd in Lissabon, de spionagehoofdstad van de oorlog. Baker zette haar geheime werk voort door stukjes informatie te verzamelen op ambassadefuncties en societyfeesten, voordat ze haar weg vond naar Casablanca.
Josephines tijd in Marokko is het hart van het boek. De inlichtingendiensten hadden geen middelen in het land, wat haar een essentieel radertje maakte in de inlichtingenmachine van de geallieerden. Ondanks het oplopen van een ernstige ziekte zette Josephine haar werk voort en gebruikte ze haar ziekenhuiskamer als spionagecentrum. Na de geallieerde landingen in Noord-Afrika zette Josephine haar geheime activiteiten voort en verzamelde ze essentiële informatie over de groeiende onrust tegen de Franse koloniale overheersing. Ze bleef ook de troepen in Noord-Afrika en Europa vermaken. En zoals ze deed met haar undercoverwerk, accepteerde ze geen betaling. Voor haar onvermoeibare inspanningen tijdens de oorlog werd Josephine Baker onderscheiden met de hoogste Franse onderscheidingen, die culmineerden in haar symbolische internering in het Panthéon in november 2021. Een eer die slechts aan 81 mensen is gegeven, waaronder Victor Hugo, Marie Curie en Émile Zola, Baker is pas de zesde vrouw en vierde persoon van kleur.
Lewis vindt een fijn afgestemd evenwicht tussen het vertellen van Bakers ongelooflijke verhaal van armoede tot rijkdom, als artiest en burgerrechtenactivist. Lewis’ boek is een passend eerbetoon aan niet alleen een moedige en vindingrijke vrouw, maar ook aan de mensen die met haar samenwerkten voor de geallieerde zaak. “The Flame of Resistance” werd vertaald door Marcel Misset.
Damian Lewis (1971) is geboren in St. John’s Wood, Londen. Hij groeide op in Abbey Road in Londen tot de leeftijd van 8 jaar. In 1979 werd hij naar Ashdown House kostschool gestuurd, waarna hij naar Eton College ging. Op 16-jarige leeftijd richtte hij zijn eigen theatergezelschap op, werkte vervolgens in Zuid-Londen en reisde vervolgens door Afrika. Van 1990 tot 1993 studeerde hij aan de Guildhall School of Music and Drama, samen met Daniel Craig en Joseph Fiennes. Lewis studeerde af in 1993 en werkte op het toneel, met name bij de Royal Shakespeare Company. Daar werd hij gezien door regisseur Steven Spielberg, die hem vervolgens castte als Richard Winters in de HBO/BBC miniserie Band of Brothers (2001), waarvoor hij onder andere genomineerd werd voor een Golden Globe. Lewis zet zijn carrière voort in films, tv en theater.
Damien Lewis Agent Josephine Van Parijse artiest tot onverschrokken spion, de rol van Josephine Baker tijdens de Tweede Wereldoorlog 475 bladz. Boekerij ISBN9789049206505
