Authentieke “Mozart Sonatas for Fortepiano and Violin K301, K378, K454” door Sayaka Shoji (viool) en Gianluca Cascioli (piano) op het label Arcana.

Nadat ze een “historisch geïnformeerde” visie hadden aangenomen die is gerijpt door lange studie en belangrijke samenwerkingen, pakken ze nu de sonates van Mozart aan met een aanpak die begint bij hun keuze van instrumenten: de buitengewone Stradivarius ‘Recamier’ met darmsnaren en een Paul McNulty fortepiano (kopie van Anton Walter) die Cascioli al gebruikte op zijn recente Beethoven-recital.

Vioolsonaten waren in de eerste plaats pianosonaten met toevoeging van een (begeleidend) solo-instrument, dat grotendeels de rechterhand van de pianopartij volgde. Pas later groeide het genre uit tot volwaardige kamermuziek met een muzikaal, Hegeliaanse, dialectische wisselwerking en dialoog tussen twee even belangrijke partijen. In zijn vioolsonates volgde Beethoven, Mozart, die als eerste begon met het ontwikkelen van de viool van een eerder begeleidende naar een gelijkwaardige partner van de piano.

De Vioolsonate nr. 18 in G majeur (KV 301/293a) werd in maart 1778 in Mannheim, Duitsland, gecomponeerd en werd datzelfde jaar voor het eerst uitgegeven als onderdeel van Mozarts Opus 1-collectie, die was opgedragen aan gravin Elisabeth Auguste van Sulzbach (foto). Deze sonates staan daarom bekend als de Paltssonates (Kurfürstin-sonaten).

Er is niets bekend over de oorsprong van de prachtige Sonate in Bes majeur, K378, maar Mozart componeerde deze waarschijnlijk in of rond 1779, toen hij nog in Salzburg woonde. Hoewel het niet zonder briljante momenten is, is het openingsdeel een brede en grotendeels ontspannen aangelegenheid, met een bewonderenswaardig gevoel van geven en nemen tussen de spelers.

De Vioolsonate nr. 32 in Bes (K. 454) werd gecomponeerd in Wenen in 1784. Ze werd samen met de pianosonates K. 284 en K. 333 uitgegeven door Christoph Torricella, als een groep van drie sonates. Deze sonate werd gecomponeerd voor de Italiaanse vioolvirtuoze, Regina Strinasacchi  (ca. 1761-1839) (foto) uit Mantua, een gewezen leerlinge van Vivaldi’s Ospedale della Pietà in Venetië, om door haar, samen met Mozart, te worden uitgevoerd tijdens een concert in het Kärntnerthor Theater in Wenen op 29 april 1784. Hoewel Mozart de pianopartij in zijn hoofd had, had hij niet genoeg tijd om de partij uit te schrijven, en dus werd het uitgevoerd met een blad blanco muziekpapier voor zich… Volgens Mozarts weduwe Constanze, zag keizer Jozef II de lege bladmuziek door zijn operabril en liet hij de componist komen met zijn “manuscript”, waarna Mozart de waarheid moest bekennen.

Sayaka Shoji (1983) is internationaal erkend vanwege haar unieke artistieke veelzijdigheid en gedetailleerde benadering van haar gekozen repertoire. Haar opmerkelijke inzicht in muzikale talen komt voort uit haar mix van Europese en Japanse achtergronden. Shoji werd geboren in Tokio en verhuisde naar Siena, Italië toen ze drie was. Ze studeerde aan de Accademia Musicale Chigiana en de Musikhochschule in Keulen en maakte haar Europese debuut met Lucerne Festival Strings en Rudolf Baumgartner op het Lucerne Festival en vervolgens op de Musikverein in Wenen op veertienjarige leeftijd.

Sinds ze in 1999 de eerste prijs won bij de Paganini Competition, wordt Sayaka Shoji ondersteund door vooraanstaande dirigenten zoals Zubin Mehta, Lorin Maazel, Semyon Bychkov, Mariss Jansons en Yuri Temirkanov… en met gerenommeerde orkesten, waaronder The Israel Philharmonic Orchestra, Philharmonia Orchestra, The Cleveland Orchestra, London Symphony Orchestra, Berliner Philharmoniker, Los Angeles en NewYork Philharmonics, Orchestra dell’Accademia Nazionale di Santa Cecilia, Czech Philharmonic Orchestra, Wiener Symphoniker, The Mariinsky Orchestra en NHK Symphony Orchestra.

De Italiaanse pianist, dirigent en componist, Gianluca Cascioli (1979), studeerde compositie aan het Giuseppe Verdi Conservatorium in Turijn en piano bij Franco Scala. In 1994 won Cascioli de Umberto Micheli International Piano Competition, waarvan de jury bestond uit Luciano Berio, Elliott Carter, Charles Rosen en Maurizio Pollini. De prijs omvatte een platencontract bij Deutsche Grammophon, voor wie hij in zijn late tienerjaren drie cd’s opnam. Hij trad op als pianosolist bij de Berliner Philharmoniker, het Boston Symphony Orchestra, het Chicago Symphony Orchestra, het Koninklijk Concertgebouworkest, de New York Philharmonic, de Wiener Philharmoniker en tal van andere orkesten over de hele wereld. Dirigenten met wie hij heeft gewerkt zijn onder meer Claudio Abbado, Roberto Abbado, Myung-Whun Chung, Riccardo Muti, Lorin Maazel, Valery Gergiev, Zubin Mehta, Roberto Carnevale, Mstislav Rostropovich en Neville Marriner. Tot zijn kamermuziekpartners behoorden o.a. Maxim Vengerov, Mstislav Rostropovich, Stefano Mollo, het Berlin Philharmonic Octet.

Mozart Sonatas for Fortepiano and Violin K301 K378 K454 Sayaka Shoji Gianluca Cascioli cd Arcana A575