Schumann achtte het Strijkkwartet als genre bijzonder hoog, beschreef het als nobel en beschouwde het als een van de meest onthullende, muzikale uitdrukkingen, in termen van compositorisch vakmanschap. Daarnaast was hij een meester van de uitgesproken intieme, romantische dichterlijkheid. Vijf musici laten dat op hun nieuwe Naxos cd duidelijk horen.
Misschien was het de hoge achting die hij had voor het genre die hem zo lang weerhield om een eigen Strijkkwartet te voltooien. Hoewel hij er in 1828 reeds ernstig over nadacht om er eentje te componeren, Schumann was toen nauwelijks 18 jaar oud, duurde het bijna 15 jaar voor hij klaar was om zich volledig te vinden in het idee. Toen hij dat eenmaal had gedaan, was er geen terugkeer: Tijdens enkele hectische zomerweken in 1842, een jaar dat vaak ‘Schumanns kamermuziekjaar’ wordt genoemd, voltooide hij er meteen drie strijkkwartetten na elkaar en presenteerde ze aan zijn vrouw Clara op haar 23ste verjaardag in september. 
De drie op.41-kwartetten waren wel de enige uit de pen van Schumann, maar dat betekende niet dat hij er ontevreden over was. In 1847 schreef hij nl. aan zijn uitgever dat hij de kwartetten ‘als zijn beste werk van vroeger’ beschouwde. Ze worden hier uitgevoerd door het Noors Engegård Quartet, waarvan de nieuwste release op BIS, van kwartetten van Grieg en Sibelius, heel lovende kritieken ontving, o.a. van Gramophone.
In het gezamenlijk dagboek van het paar merkte Clara op: ‘De schenking van zijn drie kwartetten – die hij arrangeerde om voor mij te worden uitgevoerd … diezelfde avond … – bracht me de grootste vreugde. Over de kwartetten, alles wat ik kan zeggen is dat ze me tot het uiterste hebben verrukt. Alles in hen is nieuw, duidelijk, vakkundig uitgewerkt en idiomatisch.” Het nageslacht heeft trouwens unaniem de mening gedeeld van de eminente Weense criticus Eduard Hanslick die van Schumanns drie op. 41 kwartetten zei dat ze ‘behoorden tot de tijdloze juwelen van de kamermuziek’.
Gevormd in 2006 op de Lofoten, is het Engegård Kwartet snel uitgegroeid tot een van de meest gevraagde ensembles in Noorwegen. Hun gedurfde, frisse interpretaties van het klassieke repertoire in combinatie met een diepe gehechtheid aan hun Scandinavische roots, hebben internationale bekendheid gekregen en hebben enkele innovatieve partnerschappen en programmering geïnspireerd. De debuut-cd van het kwartet werd geprezen als ‘adembenemend’ in The Strad, terwijl hun tweede release de ‘Supersonic Award’ van Pizzicato won. Hun recente cd met werken van Grieg, Sibelius en Olav Anton Thommessen werd door Tully Potter geprezen in Music Web International als ‘waar Grieg-liefhebbers op hebben gewacht’.
Robert Schumann was in veel opzichten typerend voor de tijd waarin hij leefde. Hij combineerde in zijn muziek een aantal van de belangrijkste kenmerken van de romantiek, zoals hij dat deed in zijn leven. Schumanns literaire gevoeligheid was uitzonderlijk ontvankelijk voor de ideeën en de wereld van fantasieën en sprookjes. Zijn poëtische “Hausmusik” voor huishoudelijke consumptie, vertegenwoordigde een beweging van de uiterlijke naar de innerlijke gevoelswereld. Deze opname laat dit op een unieke manier horen, omdat de uitvoeringen voor de eerste keer zijn uitgevoerd en opgenomen op historische instrumenten. De klarinet is nl. een replica van het vroeg 19de-eeuwse type met elf kleppen, dat Schumann via de eerste klarinettist van de Dresdense Hofkapelle, kende. Daarnaast hebben de drie strijkinstrumenten darmsnaren, terwijl de piano een originele Pleyel is uit 1843. Samen versterken ze de intimiteit en de poëtische diepgang van deze subtiele muziek. Heel, heel bijzonder.
Op de Naxos cd staan de Fantasiestücke, op. 88, Adagio & Allegro, op. 70, de Fantasiestücke, op. 73, Märchenbilder, op. 113 (versie voor altviool en piano), 3 Fantasiestücke, op. 111 en Märchenerzählungen, op. 132 (versie voor klarinet). De uitvoerders zijn Asko Heiskanen (klarinet), Reka Szilvay (viool), Dmitry Sinkovsky (altviool), Alexander Rudin (cello) en Aapo Hakkinen (piano). Niet te missen!
SCHUMANN THE STRING QUARTETS Engegård Quartet cd BIS-2361
SCHUMANN Fantasies & Fairy Tales Asko Heiskanen Reka Szilvay Dmitry Sinkovsky Alexander Rudin Aapo Hakkinen cd Naxos 8573589