“My Double Bass”, de nieuwe cd van contrabassist Ödön Rácz, op het label Deutsche Grammophon. Grandioos! | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Op het laatste Nieuwjaarsconcert vanuit Wenen was op de TV uitzending, tijdens de pauze, een contrabassist te zien en te horen. Het was Ödön Rácz. Sinds enkele jaren is er een intens vriendschappelijke band tussen de bassist van de Wiener Philharmoniker, Ödön Rácz, en de concertmeester van de Berliner Philharmoniker, Noah Benix-Balgley. Samen treden ze op met hun 7-koppig ensemble, “Philharmonix”. Nu kon Ödön Rácz een persoonlijke droom verwezenlijken. Samen met Noah Benix-Balgley en het Franz Liszt Chamber Orchestra o.l.v. Speranza Scappucci, heeft hij een cd opgenomen met werken van Giovanni Bottesini, Astor Piazzolla en Nino Rota.

Ödön Rácz werd geboren in Boedapest en is sinds 2009, eerste contrabassist bij het Weens Philharmonisch Orkest en het Weens Staatsopera orkest. Ödön Rácz heeft als solist opgetreden met de Wiener Philharmoniker, het Münchener Kammerorchester, het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks, het Franz Liszt Chamber Orchestra, de Haydn Philharmonic en de Stuttgart Philharmoniker. Hij speelde kamermuziek en speelde als solist in Europa, Brazilië, China, Korea en Japan en won een aantal internationale competities. In 2013 werd zijn eerste cd, “Double Bass Fantasy”, uitgebracht door Granola.

“Het geluidsspectrum van de contrabas is rijk aan facetten”, zegt Odon Rácz. “Het is zacht, delicaat en fijn, maar soms ook gewelddadig en agressief”. Rácz groeide op met de klanken van het instrument, want zijn vader was net als zijn vader en grootvader, contrabassist. Muziek vormde de kern van dit gezin. Als een zoon werd geboren, kreeg het een paar uur na de geboorte al een strijkstok in de hand.

Zijn nieuwe cd “My Double Bass” is dan ook bedoeld om de veelzijdigheid van het instrument te laten horen. Het is een reis van Italië naar Zuid-Amerika en terug met als partner, het Budapest Franz Liszt Chamber Orchestra, met wie hij de vorige cd met basconcerti heeft opgenomen. Rácz kent dit orkest sinds hij 12 jaar oud was. “Ze hebben gewerkt met de grootste solisten, zoals Yehudi Menuhin, Isaac Stern en Martha Argerich, ze zijn zeer flexibel, en zorgen voor een bepaalde specerij. Het is net Hongaarse peper”, aldus Rácz. De Romeinse pianiste en dirigente, Speranza Scappucci (°1973), is momenteel muziekdirecteur van de Opéra Royal de Wallonie in Luik. Rácz kent haar uit de tijd dat ze Riccardo Muti nog assisteerde op het Salzburg Festival.

Noah Bendix-Balgley (°1984), de concertmeester van de Berliner Philharmoniker, is met Rácz, ook lid van het ensemble “Philharmonix”. De Amerikaanse violist, (leerling geweest van Ana Chumachenco, beiden laureaten van Koningin Elisabethwedstrijd in Brussel), was dé ideale partner voor hem om één van de centrale werken van de contrabas literatuur op te nemen, nl. het “Gran Duo Concertante” van Giovanni Bottesini (1821-1889) (foto), een contrabassist, dirigent (hij dirigeerde de première van Verdi’s “Aïda”) en componist, die wereldwijd gevierd werd als de “Paganini van de contrabas”. Bottesini componeerde het Duo oorspronkelijk voor twee contrabassen, maar hier hoort u het in de versie voor viool, contrabas en strijkers, van de hand van de Italiaanse violist en componist Camillo Sivori (1815-1894). Noah Bendix-Balgley bespeelt daarenboven een fenomenale Bergonzi uit 1732, die vroeger bespeeld werd door Nigel Kennedy.

Met de bewerking van “Le Gran Tango” (“El gran tango”), uit 1982 van Astor Piazzolla, wil Ödön Rácz, iets nieuws aanbieden voor contrabas. Toen een tournee met het Weens Filharmonisch Orkest en Gustavo Dudamel hem in het voorjaar van 2018, naar Argentinië bracht, had Rácz al besloten dat hij het stuk van Piazzolla zou opnemen. De bevestiging dat het bewerken de moeite waard was, vond hij in het land van deze muziek. Hij was gefascineerd door de paren die elke avond op straat dansten en door de melodieën die uit de bars kwamen. “Het was net als een Hongaarse csárdás voor mij”, zegt Rácz. De fenomenale, Russische dirigent en pianist, Konstantin Maslyuk (foto), bewerkte de pianopartij voor een kamerorkest. Van de solo cellopartij maakte Rácz zijn eigen contrabas partij. Omdat de cello is gestemd in kwinten, moest de contrabas in kwarten worden omgezet”, legt Rácz uit.

Hoewel gestructureerd in één beweging, heeft het werk drie brede episoden. Het begint met de aanduiding “Tempo di tango”, waarin sterk geaccentueerde tangoritmes domineren. De tweede episode, “libero e cantabile” bevat een uitgebreide dialoog tussen de cello en de piano. De laatste episode, die Piazzolla de karakter-indicatie ‘giocoso’ meegaf, heeft de sfeer van elektrische energie en humor met uitdagende dubbelgrepen en glissandi voor de cello/contrabas. Schitterend!

Met een klassieker uit de 20^ste eeuw, het Divertimento concertante voor contrabas en orkest uit 1973 van Nino Rota (1911-1979) (foto), voltooit Ödön Rácz, zijn reis door de gevarieerde soundscape van zijn boeiend, instrument. Nino Rota is als componist van filmmuziek, bekend bij een breed publiek. Hij componeerde de muziek voor filmklassiekers zoals “La strada” van Federico Fellini en “The Godfather” van Francis Ford Coppola, waarmee hij in 1975 een Oscar won.

Ödön Racz had het Divertimento al in 2003 uitgevoerd op de beroemde ARD Muziekwedstrijd. “Sindsdien kon ik dit stuk niet vergeten”, zegt hij. Rota schreef gemakkelijk toegankelijke muziek, maar met de grootste uitdagingen voor de uitvoerder. “Voor een werk als het Divertimento van Nino Rota is het vooral belangrijk om de juiste stijl te vinden voor elke beweging, elke passage, en ze zijn net zo divers als de contrabas zelf”, besluit Ödön Rácz. Een grandioze cd. Warm aanbevolen.