In de taal van Bach heette een partita een “Tanzfolge” of “Variationsreihe”. Johann Sebastian Bach, die deze suiten/partita’s als onderdeel van zijn “Clavier-übung” componeerde met didactisch-pedagogische bedoelingen, zou meer dan tevreden geweest zijn met het inzicht en de tien vingers van Shoshana Telner. Niet te missen!
Sebastian Bach componeerde zijn partita’s in ‘forma bipartita’, ofwel ’tweedelige vorm’ (A-A’ of A-B), overeenkomstig het model van de Franse suite van Louis Couperin en Johann Jakob Froberger. De gebruikelijke, ‘klassieke’ indeling van de klaviersuite bestond uit gestileerde dansen, volgens het patroon allemande-courante-sarabande-gigue, met mogelijke invoeging na de sarabande van bv. een air of een menuet. Bachs zogenaamde Franse en Engelse suites volgden dit patroon ook min of meer. Toen Bach in 1726 de eerste partita onder deze titel uitbracht, was hij nog maar net benoemd tot cantor in Leipzig als opvolger van Johann Kuhnau (foto). 
Kuhnau had in 1689 en 1692 respectievelijk zijn “Neuer Clavier-Übung, Erster Theil en Andrer Theil”, die elke zeven partita’s omvatten, gepubliceerd. Kuhnau koos waarschijnlijk als eerste de naam “Clavier-Übung” (‘klavieroefening’) en hij deed dit duidelijk in navolging van de Italiaanse term “essercizi” (oefeningen), die terugging tot de vroege 17de eeuw. Ook Domenico Scarlatti (“Essercizi per gravicembalo”, oefeningen voor het klavecimbel, uit 1738) en Telemann (“Essercizii musici”, 1739-1740) gebruikten de term. In Duitsland was de eerste volgeling van Kuhnau dienaangaande, de “Clavier-Übung” van Johann Krieger (“Anmuthige Clavier-Übung”, 1699).
Shoshana Telner speelt de Partita’s op een miraculeuze wijze. Ze speelt bv. het technisch veeleisend Capriccio uit de 2de partita, met een beheersing, een declamatie en een doordachte, onder de tien vingers en twee handen verdeelde, profilering van motieven, sequensen, loopjes en toonladder figuren, op een manier die u niet voor mogelijk houdt. Nergens ontgaat haar een detail, nergens verliest een toets met de corresponderende toon aan klankkwaliteit en klankschoonheid, nergens wordt een toon onder de hitte van pianistische velociteit niet besprenkelt met een verkoelend druppeltje water, nergens wordt een toon niet verlicht, soms helder, soms diffuus, nergens verdwijnt een vereenzaamde toon in de schaduw van de zonovergoten stemvoering. Onvoorstelbaar! Shoshana heeft een aanslag die het strelen van kristal, biscuit en porselein combineert met het graveren en sculpteren van marmer en graniet.
Ondanks een overdaad aan tremoli en een gejaagd tempo in de fameuze Burlesca van de 3de partita, behouden discant, bas en superius hun respectieve functies binnen het uitgelaten spel van een waanzinnig modulerende conversatie. Schitterend! Haar virtuoze uitvoering van het daaropvolgend aartsmoeilijk Scherzo overschrijdt ons bevattingsvermogen. Preluderen, fantaseren (compositorisch à la Couperin en Froberger), de subtiele en galante danspassen van een Bretoense Passepied, het suggestieve en magisch-virtuele van het Tempo di Minuetto uit de 5de partita, niets is deze toppianiste vreemd. Ze goochelt met toetsen en charmeert met tonen.
De Canadese pianiste Shoshana Telner trad op in Canada en in het buitenland. Beschreven als een “authentieke muzikante met een sprankelende techniek, vol vuur en warmte”, heeft Shoshana een passie voor het willen bereiken van het publiek met spannende uitvoeringen. Ze maakte haar solo orkestdebuut met het National Arts Centre Orchestra op 16-jarige leeftijd en trad daarna op als soliste met verschillende orkesten, waaronder het Québec Symphony Orchestra, het Boston Classical Orchestra en het National Academy Orchestra. Shoshana ontving een bachelor diploma van de Boston University, een masterdiploma van de Juilliard School in New York, en een doctoraat in uitvoering van McGill University. Ze gaf pianoles, coachte ensembles aan de McGill University, de Universiteit van Ottawa, Wilfrid Laurier University, en doceert momenteel piano aan de McMaster University.
Shoshana speelde ook op tal van zomerfestivals, waaronder het Ottawa International Chamber Music Festival, het Elora Festival, het Kincardine Summer Music Festival, het Brott Music Festival en het Blueridge Chamber Music Festival. Ze is onderscheiden met de International Stepping Stone Competition, de Esther Honens International Piano Competition en de Canadian Concerto Competition. Shoshana’s opnames omvatten solowerken van de Canadese componist Colin Mack (CanSona), de Grieg-viool / pianosonates met Jeremy Bell (Chestnut Hall Music) (foto), Mozart Sonatas en Sonatinas (The Mozart Effect) en deze zes Bach Keyboard Partitas (Centaur Records).
De Canadese pianiste Shoshana Telner voert de Partita’s BWV 825-830 uit met ongewone, vlotte virtuositeit en optimale gevoeligheid. Ze heeft ons een memorabel getuigenis geschonken van de symbiose tussen mens en klavier, van voordracht en overdracht van intimiteit, van uitzinnige vreugde en deelbare hartstocht. Haar spel is een pianistische straling van elektrische en magnetische oscillaties, de omzetting van de potentiële energie van de piano en Bachs muziek in de recht evenredige, kinetische energie van haar eigen goddelijk talent als pianiste. Beluister meteen de Gigue (met de gekruiste handen) uit de 1ste Partita. Fantastisch! En, ontdek ook eens haar cd met de Vioolsonaten van Grieg, met de violist, Jeremy Bell, op het label “Chestnut Hall Music” (foto onderaan).
Bach 6 Partitas BWVV 825-830 Shoshana Telner 2 cd Centaur Records CRC 3642
https://www.stretto.be/2020/03/22/pi-hsien-chen-speelt-partiten-van-bach-op-het-label-phil-harmonie/