Vanaf haar achtste jaar studeerde Lisa Jacobs (°1985) aan het Utrechts Conservatorium en op 17-jarige leeftijd maakte ze reeds haar succesvol debuut met het Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Riccardo Chailly. Nu is er haar nieuwe cd, samen met de Bremer Philharmoniker o.l.v. Mikhail Agrest. Ze presenteert het Vioolconcerto op. 33 van Nielsen, Andante Religioso van Halvorsen en de Romance op.26 van Svendsen. Subliem!
Carl Nielsen (1865-1931) was zelf violist en had al jaren een plan om een vioolconcerto te componeren. Toen de internationaal bekende, Deense violist Peder Christensen Møller (1877-1940) terugkeerde naar Denemarken om het Koninklijk Deens Orkest te gaan leiden, voelde Nielsen dat hij een concerto moest componeren dat voldoende uitdaging vormde voor Møller, maar ook door anderen gespeeld kon worden. Op 13 december 1911 was het concerto klaar. 
De première vond plaats in Kopenhagen door het Koninklijk Deens Orkest met Peder Møller als solist. Møller nam Nielsen mee op tournee en speelde het concerto in Stockholm en op verschillende andere plaatsen in Europa. Later zou ook Nielsens schoonzoon, de Hongaarse violist Emil Telmányi (1892-1988), het concerto promoten. Ontdek hier het “Allegro cavalleresco” uit zijn Vioolconcerto.
Johan Halvorsen (1864-1935) kreeg al op 9-jarige leeftijd vioolles. Vanaf 1883 ging hij naar Stockholm en begon er met zijn muziekstudie. Zijn leraars waren Johan Lindberg voor viool en Conrad Nordqvist voor harmonieleer. Gedurende zijn studies in Stockholm was hij ook concertmeester van het orkest van het plaatselijk koninklijk theater. In 1885 werd hij concertmeester van het orkest van de Harmonische vereniging in Bergen maar na een jaar trok hij al naar Leipzig om viool verder te studeren bij Adolph Brodsky. Hij werd concertmeester van het conservatoriumorkest van Leipzig, maar in 1887 trok hij alweer naar Aberdeen in Schotland en van daaruit naar Helsinki, waar hij drie jaar docent was.
Hij was meerdere malen solist, o.a. in Sint-Petersburg en voorts studeerde hij nog verder bij de beroemde violist, Leopold Auer. In 1892 ging hij als dirigent naar Bergen en bleef daar voor de rest van zijn leven. Halvorsen was er een productief en succesvol dirigent van het Nationaltheatret en het symfonieorkest, en een succesvol componist. Ontdek hier het bijzonder mooi, lyrisch thema uit zijn Andante Religioso uit 1899. Het werk was oorspronkelijk gecomponeerd voor enkel viool, orgel en strijkorkest. Halvorsen maakte weliswaar ook de hier opgenomen voor versie met symfonie orkest.
Johan Svendsen (1840-1911) kreeg zijn eerste muzieklessen van zijn vader die in een militaire kapel speelde. Hij studeerde viool, maar speelde ook fluit en klarinet. Op 15-jarige leeftijd speelde hij reeds in een militaire kapel, in dansorkesten en in het orkest van het theater in Kristiania (nu Oslo). Met een studiebeurs van de Noorse koning Karel IV (koning van van Zweden als Karel XV) (foto), kon hij van 1863 tot 1867 aan het Conservatorium van Leipzig studeren. Geïnspireerd door reizen naar o.a. Parijs, Rome en Bayreuth, en door bijeenkomsten met Richard Wagner, componeerde hij van 1865 tot 1881, zijn belangrijkste werken.
Tijdens een reis in de Verenigde Staten leerde hij de Joods-Amerikaanse Sarah Levett, kennen. Zij trouwden in 1871 in New York. Sara Levett bekeerde zich tot het luthers christendom en kreeg de doopnaam, Bergljot Svendsen. Bij deze gebeurtenis waren Richard Wagner en Cosima Wagner (foto) haar peter en meter. Van 1872 tot 1877 en van 1880 tot 1883 was hij dirigent van de “Musikforening Kristiania” en van 1883 tot 1908 leidde hij als hofkapelmeester “Det Kongelige Kapel” in Kopenhagen.
“Sinds de eerste keer dat ik het Vioolconcert van Nielsen heb uitgevoerd”, vertelt Lisa Jacobs, “ben ik vanaf de allereerste noot overweldigd. Er is zo’n ongelooflijke connectie met de grillige Noorse natuur die in deze muziek wordt getoond, zoals een natuurlijk gebruik van de viool als zowel lyrisch en virtuoos instrument.”
Verlucht door de sprookjes van de gebroeders Grimm, het verlangen naar pure wilde natuur en de cultivering van het landelijk leven, ontstond de Scandinavisch-nationale romantiek. Alle drie de componisten op deze cd stammen af van de Noorse Romantiek. In hun composities bleven Svendsen en Halvorsen in vorm en harmonie dichtbij de muziek van hun goede vriend Edvard Grieg en het kenmerkend Noors gebruik van melodie. De nostalgisch-melancholische geest van Edvard Grieg is trouwens nog honderd procent aanwezig in de hier opgenomen Romance uit 1881 van Svendsen. Niemand kon trouwens zo langoureus schrijven voor strijkers als Grieg. 
Carl Nielsen ging op avontuur in Noord-Europese landschappen en nam allerlei soorten harmonische en ritmische wendingen. Nielsen ging weliswaar op ontdekkingsreis naar een nieuw idioom met enerzijds een sterk verlangen naar vernieuwing en anderzijds een grote behoefte aan de herleving van het puur archaïsche. Zijn vioolconcerto in een neoklassieke 4-delige vorm, die doet denken aan de opzet van het barokke concerto grosso, met ogenschijnlijk eenvoudige klassiek-achtige thema’s en verwijzingen naar zowel Bach als Mozart, laat duidelijk dit conflict horen.
De Nederlands violiste wordt geroemd om haar gepassioneerd, meeslepend en virtuoos spel, verrassende programma’s en gedegen podiumpresentatie. Na haar succesvol debuut speelde ze sindsdien in alle grote concertzalen van Nederland en over de hele wereld, zowel in kamermuziekverband, op festivals, en als soliste met orkesten o.l.v. gerenommeerde dirigenten, waarbij zij steevast door zowel het publiek als de pers met open armen werd ontvangen. Dit zal met deze bijzonder mooie, nieuwe cd niet anders zijn. Jacobs bespeelt daarenboven een viool van Francesco Ruggieri uit 1683 met een strijkstok, vervaardigd door de Franse archetier, Joseph Henry (1823-1870).
De dirigent, Mikhail Agrest, werd als zoon van professionele musici geboren in Sint-Petersburg. Hij emigreerde in 1989 met zijn gezin naar Charleston, South Carolina, waar zijn ouders in het Charleston Symphony Orchestra speelden. Mihhail zette zijn vioolstudie voort aan de Indiana University Bloomington, waar hij bij de legendarische Josef Gingold studeerde. Hij keerde terug naar Sint-Petersburg om te studeren bij Ilya Musin en Mariss Jansons aan het Rimsky-Korsakov Sint-Petersburg Staats Conservatorium. In de zomers van 2000 en 2001 studeerde hij vervolgens bij David Zinman (°1936) en Jorma Panula (°1930) aan de American Academy of Conducting van het prestigieus “Aspen Music Festival”.
Terug in Sint-Petersburg in 2001 trad Mikhail toe tot het Mariinsky Theatre, waar hij een lange reeks succesvolle producties afleverde. Als internationale gastdirigent maakte hij zijn debuut in de Metropolitan Opera in New York in juli 2003 met het Mariinsky Theatre Orchestra, met een productie van de opera “De Legende van de onzichtbare stad Kitezj en jonkvrouw Fevronia” van Rimsky-Korsakov. In hetzelfde seizoen maakte hij zijn debuut in het Royal Opera House in Londen met Stravinsky’s balletten “Le sacre du printemps” en “Les Noces”. Als voortzetting van zijn succes als gastdirigent, dirigeerde hij in 2006 de bekroonde productie van “Jenufa” in de “English National Opera”, in een regie van David Alden. In het zomerseizoen van 2008 leidde hij producties van “Tosc”a in de “Royal Swedish Opera” en van “Don Giovanni” in “Opera Australia”. In 2010 keerde hij terug naar Charleston om er het Charleston Symphony Orchestra te dirigeren. De triomf van zijn “La Bohème” uit 2014 bij de Finse nationale opera, leidde tot uitnodigingen voor nog een aantal projecten, waaronder een nieuwe productie van Tsjaikofski’s “Eugene Onegin” in 2017. De cd werd live opgenomen in de “Großen Saal der Bremer Glocke” (foto). Warm aanbevolen.
Carl Nielsen Johan Svendsen Johan Halvorsen Violin Concerto Op. 33 Andante Religioso Romance Op. 26 Lisa Jacobs Bremer Philharmoniker Mikhail Agrest cd Challenge Classics CC 72799
