Had u zich ooit kunnen voorstellen dat een van de populairste heiligen in de christelijke kalender in de Middeleeuwen, eigenlijk Boeddha was? Barlaam en Josaphat waren legendarische christelijke martelaren en heiligen. Het verhaal van Barlaam en Josaphat was een gekerstende versie van het verhaal van Siddhartha Gautama, die de Boeddha werd. In de Middeleeuwen werden de twee als christelijke heiligen opgenomen in de Grieks-orthodoxe kalender.

Het verhaal vertelt hoe een Indiase koning, de christelijke kerk vervolgde in zijn rijk. Toen astrologen voorspelden dat zijn eigen zoon ooit een christen zou worden, sloot de koning de jonge prins Josaphat op. Die ontmoette de kluizenaar Barlaam en bekeerde zich tot het christendom. Na veel verdrukking aanvaardde de vader van de jonge prins het christelijk geloof, liet zijn troon over aan Josaphat en trok zich terug in de woestijn om kluizenaar te worden. Josaphat zelf trad later af en ging in afzondering met zijn oude leraar Barlaam. Het verhaal is afgeleid van een Sanskriet Mahayana boeddhistische tekst uit de tweede tot de vierde eeuw. Via een Manichese versie, en daarna via de Arabische “Kitab Bilawhar wa-Yudasaf” (Boek van Bilawhar en Yudasaf) uit Bagdad in de achtste eeuw, kwam het in Christelijke kringen in het Midden-Oosten binnen voor ze in Europese versies verschenen.

De eerste gekerstende aanpassing, het Georgische epische “Balavariani” dateert uit de 10^de eeuw. Een Georgische monnik, Euthymius van Athos, vertaalde het verhaal in het Grieks, enige tijd voordat hij in 1028 overleed bij een ongeluk tijdens een bezoek aan Constantinopel. Daar werd in 1048 de Griekse aanpassing vertaald in het Latijn en de twee werden bekend in West-Europa als Barlaam en Josaphat. De Griekse legende van “Barlaam en Ioasaph” werd toegeschreven aan Johannes van Damascus (7^de eeuw), maar nu wordt algemeen aangenomen dat het werd overgeschreven door de Georgische monnik Euthymius in de 11de eeuw. De naam Barlaam komt overigens ook voor als de bedelmonnik Varlaam in “Boris Godoenov” van Moessorgski.

Het verhaal van Barlaam en Josaphat was populair in de middeleeuwen. Het verscheen in werken als de Gouden Legende, en een scène kwam zelfs, via de Engelse vertaling van de Latijnse versie, in Shakespeare’s ‘De koopman van Venetië” terecht. Er werden twee Middelhoogduitse versies geproduceerd: een, de “Laubacher Barlaam”, door bisschop Otto II van Freising en een andere, Barlaam und Josaphat, een roman in verzen, door Rudolf von Ems. Dit laatste omschreef Heine als “de bloem van religieuze, literaire creativiteit in de Duitse Middeleeuwen”. Het verhaal van Josphat werd in de 17de eeuw opnieuw verteld en uitgelegd als een verkenning van de vrije wil en het streven naar innerlijke vrede door meditatie.

Na de bekroonde albums “Dalmatica: Chants of de Adriatische Zee” (A395), “Lombarden en Barbares” (A319), “La vision de Tondal (A329) en Judith: een bijbels verhaal uit Renaissance Kroatië” (Alpha 702), zorgen Katarina Livljanić en het ensemble Dialogos, na tien jaar onderzoek in een groot aantal bibliotheken wereldwijd, opnieuw voor een verrassing.

De cd evoceert het ongelooflijk verhaal van de  gekristalliseerde versie van het leven van Boeddha, die minstens vier religies doorkruiste en doorgegeven werd via bijna alle middeleeuwse talen. Liederen, geïncarneerd door de menselijke stem en instrumenten, bezingen de legende over de zoon van de koning, prins Josaphat, die de lawaaierige wereld van weelde verliet om naar innerlijke vrede te zoeken. Op de cd staan liederen die het pad van zijn verhaal volgen van de ene middeleeuwse taal naar de andere, van Grieks en Latijn, naar oud Kroatisch, Italiaans en Kerkslavisch. De 12 anonieme composities worden gesproken en gezongen (a capella en begeleid) door Albrecht Maurer, Katarina Livljanić en Norbert Rodenkirchen, en door het ensemble Dialogos.

Dit project is een unieke nieuwe ervaring. Een multimedia-e-book, in het Frans en in het Engels, is opgenomen in deze cd. Het vertelt het verhaal van Barlaam & Josaphat en leidt de luisteraar/lezer door één van de meest intrigerende labyrinten van de middeleeuwse wereld. Via een rijke en originele video, opent audio en iconografisch materiaal de deuren naar het artistiek creatief proces dat een middeleeuwse legende transformeerde in een muzikale uitvoering. Een uitzonderlijke en hoogst originele cd. Warm aanbevolen.

Barlaam&Josaphat Buddha A Christian Saint? Dialogos Katarina Livljanić cd Arcana A458